‘Het kan gewoon niet dat jongeren als groep sinds november niet genoemd zijn tijdens een persconferentie.’ De zeventien aanwezigen, gehuld in groene jackets en kapotte spijkerbroeken, klappen en toeteren instemmend. Zij zijn hier op deze koude zondagmiddag om met zoveel mogelijk herrie het overleg in het Catshuis te verstoren, onder de naam ‘Jongeren Verdienen Meer’.
Er is echter een klein probleem. Bij hoge uitzondering heeft het kabinet besloten een dag eerder samen te komen, in plaats van op de zondag. Dus hoe hard de jongeren ook schreeuwen, binnen zal hooguit de conciërge ze horen.
‘Het is jammer ja’, zegt Olle Bosma (20), een uur voor het protest, als hij in de trein richting Den Haag zijn vergissing ontdekt. ‘Maar aan de symboliek verandert verder niks. Het blijft toch de plek waar de beslissingen worden genomen.’
Wel massagesalons
Bosma studeert internationale betrekkingen en rechten in Leiden, en net als veel leeftijdsgenoten is hij boos dat de regering tijdens de coronacrisis zo weinig aandacht besteedt aan jongeren. ‘Primair- en middelbaar onderwijs heeft constant de prioriteit, maar vanaf je achttiende stopt alle aandacht. Massagesalons mogen geheel willekeurig open, maar wij zitten nog altijd thuis. Wat is nou belangrijker?’
Het was tijd voor actie, besloot hij vorige week. Hij benaderde een jongerenorganisaties, en zo kwam een coalitie van verschillende jeugdafdelingen van politieke partijen bijeen om te protesteren. Uiteindelijk bleek eigenlijk alleen de Jonge Socialisten (PvdA) bereid om de kou te trotseren. De rest was content met hun logo op de banner die voor het podium hangt.
Geen FVD
‘Er moet toch nog wel minimaal één andere organisatie komen?’ moppert Lotte Demarteau van de Jonge Socialisten. Bestuursgenoot Andrej van Hout legt uit dat het moment wat ongunstig is: ‘DWARS (GroenLinks) doet tijdens de pandemie niet aan fysieke acties, en de christelijke partijen doen principieel niet mee op zondagen. De coalitiepartijen vonden het ook wat ongepast om mee te doen, en ROOD (SP) wil nooit echt samenwerken.’
Over deelname van de JFVD (FvD) is Demarteau vrij stellig. ‘Die hebben we niet gevraagd. We zijn niet tegen de maatregelen, die zijn gewoon nodig. We willen meer ademruimte binnen wat mogelijk is.’
Bosma legt uit wat de groep wil. ‘Werk samen met culturele instellingen en horeca om studieplekken te creëren, en zorg dat onderwijs op locatie weer mogelijk wordt. En stop met dat ad-hocbeleid dat elke drie weken verandert. Stel een deadline, zodat we ergens naar toe kunnen leven. Dit kan allemaal gewoon veilig worden gedaan.’
Een van de betogers knikt instemmend, en vult aan: ‘Dat de kapper open kan is leuk, maar daar wordt mijn mentaal welzijn niet beter van.’
Blozen
Naast de ongelukkige timing zijn er nog meer logistieke hindernissen voorafgaand aan het protest. Wachtend op de rest schiet een van de betogers Van Hout aan: ‘In de mail naar de deelnemers staat dat we verzamelen op de Johan de Wittstraat. Dat is in Wassenaar, dit is de Johan de Wittlaan.’
Ook lijken sommigen nog altijd niet op de hoogte dat het Catshuis leeg is. Rinus van Hofweegen, tevens bestuurslid bij de Jonge Socialisten, vraagt zich af of bestuurlijk Nederland ‘geen zin heeft om te vergaderen op zondag ofzo’. Als hij zijn fout ontdekt, begint hij te blozen. ‘Ja, ik had zelf niet zoveel te maken met dit project.’
Joshua de Roos tuurt de tralies van het dichte hek naar de wachtpost van het Catshuis. ‘Dit lijkt perfect voor zo’n wisseling van de wacht.’ Maar in plaats van de marechaussee verschijnen er twee politieagenten. Zodra ze komen aanlopen, doet iedereen een stapje verder uit elkaar. ‘Ik geloof dat we het waterkanon niet nodig gaan hebben vandaag’, grappen ze voordat ze weer in hun busje kruipen.
In de laptop gezogen
De opkomst mag dan tegenvallen, de demonstranten zijn er niet minder woedend om. Iris Vrolijks, nummer 29 op de lijst van de PvdA, zegt het zat te zijn dat er constant gedaan wordt alsof jongeren alleen maar naar feestjes en kroegen willen. ‘Mensen zitten thuis op kleine, dure kamertjes met slecht internet, en worden volledig hun laptop ingezogen.’ Demarteau: ‘Ik heb het gevoel dat de overheid het afgelopen jaar vergeten is om over de jongeren na te denken; wat de crisis met ons doet.’
Dan komt er een motorfiets aanrijden. Carline van Breugel, kandidaat nummer 32 voor D66, trekt struikelend haar zwarte motorpak uit, en betreedt het podium. Ze maakt haar excuses voor de vertraging, maar moest eerst nog naar een protest voor vrouwenrechten: ‘Ook heel belangrijk!’
Van Breugel benadrukt dat jongeren geen macht hebben, maar heeft daar wel een oplossing voor: ‘Stem op een jong persoon om ervoor te zorgen dat ook jij vertegenwoordiging in de politiek hebt.’
Beetje rellen
‘Dit is slechts het begin’, waarschuwt Freya Chiappino, vicevoorzitter van de Landelijke Studentenvakbond. ‘In meerdere steden gaan we volgende week protesteren tegen de oplopende studieschuld!’
Inmiddels schalt er luide muziek uit de speakers, en er wordt wild gedanst en gesprongen op Sea Shanty’s ‘Wellerman’. Eén aanwezige toetert mee op de maat.
Bosma is ondanks de tegenslagen tevreden. ‘Het probleem is dat er niet echt een protestcultuur is, zoals je dat vroeger zag in de jaren zeventig. Met een beetje rellen bereik je natuurlijk meer, maar met klimaatverandering, leenstelsel, studielast en andere zaken zie je dat mensen niet meer die energie hebben.’ Bovendien, zegt hij: ‘We hebben tenminste een leuke dag gehad.’