We moeten eerlijk zijn. De universiteiten wankelen nu de Eerste Kamer heeft ingestemd met de wraakbezuinigingen van dit kabinet. We zien allemaal wat er in de wereld gebeurt, dus dit is onvergeeflijk. Nooit eerder hebben we als land zo’n behoefte aan onderwijs, vernieuwing, uitvindingen en onderzoek gehad. Dat nu zwaar beschadigen is een vorm van maatschappelijk verraad van de hoogste orde.

Hoe ver sta je af van deze realiteit als je de Haagse fractiediscipline voorrang geeft? Ben je dan te incapabel, te laf, te kwaadaardig of misschien gewoon te oud om te zien en te doen wat nodig is? We hoeven ons niet af te vragen wanneer de ellende die Trump thuis aanricht ons bereikt, want we hebben een senaat waarvan meer dan de helft blijkt te bestaan uit kleine Trumpjes, fragiele ego’s die liever vernielen dan creëren en laffe formalisten die bij een eventuele vijandige invasie uit het buitenland eerder de staatsrechtelijkheid ervan zouden bediscussiëren dan het land verdedigen.

We moeten eerlijk zijn. Dit kabinet en iedereen die het faciliteert vormen samen het bruinrechtse afbraakbeleid. Wij verkopen geen aflaten voor goede intenties, dus je bent wat je doet en dat geldt ook voor Henri Bontenbal en Mirjam Bikker. Heil. Heulen met antidemocratische krachten, hoeveel zetels ze ook hebben, compenseren met het van de bezuinigingen vrijwaren van het godsdienstonderwijs? Ik hoor een haan kraaien. Niet drie keer maar onophoudelijk. Maar de BBB weet er vast wel raad mee.

Slapjes meegedaan

We moeten eerlijk zijn. Ook de universiteiten hebben hier schuld aan. Bestuurders hebben dit te lang laten liggen, want zo’n vaart loopt het niet, en we moeten kunnen blijven praten met Den Haag. De meesten zijn te laat ingestapt en hebben te slapjes meegedaan. Nu blijkt de universiteit opeens toch geen bedrijf te zijn. Shit zeg.

We moeten eerlijk zijn. Als docenten weten we al jaren dat we te veel studenten hebben en dat het voor iedereen beter is als we durven in te zetten op een kleinere universiteit. In plaats daarvan tuigen we allerlei ingewikkelde feel good-procedures op, bouwen helpdesks en stellen officers aan om studenten hier te houden die elders beter op hun plek zouden zijn.

We moeten eerlijk zijn. Ook als wetenschappers steken we de hand beter in eigen boezem. De geestes- en sociale wetenschappen herbergen ook onderzoek waar politiek leidt en wetenschap (als je daarvan dan nog kunt spreken) volgt. En je politieke zin niet krijgen aan de universiteit betekent niet dat de universiteit meteen ergens medeplichtig aan is.

Voor wie denkt dat de bèta’s wél altijd puur wetenschappelijk bezig zijn: soms is het beter even (te laten) nadenken (door alfa’s en gamma’s, die hebben ervoor doorgeleerd) over wat je onderzoek en uitvindingen kunnen aanrichten in de echte wereld. En denk even na met wie je samenwerkt, want de uittocht van kennis naar onvrije landen gaat maar door omdat jullie labs nu eenmaal moeten doordraaien. Maar voor wie precies dan? Huawei?

We moeten eerlijk zijn. Wij allemaal. Over het feit dat de open samenleving wordt afgebroken, en over het feit dat Bruins inderdaad bruinsrechts is of het slechts faciliteert maar who gives a flyin’ fuck als de uitkomst hetzelfde is?

En we moeten eerlijk zijn over wat waarheid is en vooral over wat het niet is.

Deze wraakbezuinigingen zijn namelijk ook het gevolg van het hoogopgeleiden bashen van de afgelopen jaren, waarin aan patente nonsens dezelfde status werd toegekend als aan wetenschappelijke kennis. ‘Ik heb ook mijn research gedaan.’ Nee, je hebt gegoogeld en niet eens bijzonder goed.

We zijn te aardig geweest voor deze heiligverklaring van de eigen zwakhoofdige mening. We kijken te veel naar de andere kant, maar wíȷ´ doen aan waarheidsvinding, want daar zijn universiteiten nu eenmaal voor. Niet dat dit makkelijk is, of eenduidig, het is soms zelfs onmogelijk genuanceerd of gewoon onmogelijk, maar als je niet gelooft dat waarheidsvinding (in alle mogelijke nuances) mogelijk is dan zie ik niet in hoe je wetenschapper kunt zijn.

Untermeningen

Mensen zijn gelijk geschapen, meningen niet. De Übermensch is een fascistisch verzinsel, maar er zijn Untermeningen in overvloed. Zeker, omarm ze als je wilt, dit is (vooralsnog) een vrij land, maar als je volhoudt dat de aarde plat is, is het moeilijk vliegen. En als je beweert dat de elite in hun grachtenpandenspelonken het bloed van misbruikte kinderen drinkt, verbaas je dan niet dat je wordt aangeklaagd als je man en paard denkt te moeten noemen. Het omhelzen van zotternij is je goed recht. Maar dat recht valideert je onwetenschappelijke of immorele gedaas niet.

We moeten eerlijk zijn want Eppo Bruins, empirisch bewezen minister tegen onderwijs, wetenschap en cultuur, is het niet. Zijn farizeeërpraatjes over hoe erg hij de bezuinigingen vindt, ‘maar het kabinet heeft nu eenmaal voor koopkracht en defensie gekozen’ doen denken aan de spreekwoordelijke vader met de riem, die zijn bibberende en bange zoon, voorovergebogen en de broek op de knieën, voor zijn ongetwijfeld verdiende tuchtiging toezemelt dat ‘dit mij meer pijn gaat doen dan jou’.

Nee, Eppo, dit gaat ons meer pijn doen dan jou, maar kom maar op. Want als ík eerlijk ben bereiden we ons al een jaar precies op dit moment voor.

Remco Breuker is hoogleraar Koreastudies