Dat meldt de universiteit op haar website.

Afgelopen november publiceerde de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) een onderzoek waaruit bleek dat voormalig Leidse psycholoog Lorenza Colzato in ten minste vijftien publicaties fraude heeft gepleegd. In 2019 kwam al aan het licht dat ze in twee andere artikelen had gefraudeerd.

De universiteit gaf de tijdschriften zes maanden de tijd om de artikelen terug te trekken. Die termijn is nu verstreken, waarop de universiteit heeft besloten de zeven publicaties waarover geen twijfel was dat er malversaties waren, alvast te openbaren ‘in het belang van een schone wetenschap’. Ook de auteurs zijn nu genoemd. Het college hoopt dat de publicatie van de ‘artikelen met malversaties met volledige bronvermelding duidelijkheid schept in de academische gemeenschap, waardoor de integriteit van andere artikelen niet ter discussie hoeft te staan’.

Een andere reden dat het college voor openbaarmaking heeft gekozen, is omdat dat in het belang is van ‘de jonge wetenschappers die als klokkenluiders destijds deze schendingen van wetenschappelijke integriteit aan het licht hebben gebracht’. Volgens het college hebben zij er ‘ook groot belang bij dat er duidelijkheid komt over de artikelen in wetenschappelijke tijdschriften die wel of niet besmet zijn’.

Eerder was het college van mening dat de onderzoekers die bij de frauduleuze publicaties zijn betrokken moesten worden beschermd. Om die reden bleven de publicaties anoniem. ‘Als we nu die artikelen bekend maken, dan wordt een groot aantal auteurs en medewerkers openbaar verdacht gemaakt als mogelijk schuldige aan de fraude’, zei het college in februari tegen Mare. 

Daarop volgde kritiek van onder meer CWI-voorzitter Frits Rosendaal en de onderzoekscommissies die de fraude naar Diederik Stapel onderzochten. Ze zeiden tegen Mare dat de wetenschap alleen snel kon worden gezuiverd als de publicaties zouden worden geopenbaard. Ook decaan van sociale wetenschappen Paul Wouters, die het zwartgelakte rapport deed denken aan dat ‘van de geheime dienst’, was die mening toegedaan.

In april draaide rector Hester Bijl: in de universiteitsraadsvergadering zei ze dat de universiteit de besmette publicaties zelf zou publiceren als de tijdschriften niet binnen zes maanden actie ondernamen.

Ook zijn vijf artikelen door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit herbeoordeeld na ‘binnengekomen meldingen’. Daaruit is gebleken dat een van de onderzochte artikelen onterecht als frauduleus is aangemerkt. Dat artikel hoeft dus niet te worden teruggetrokken. Van een ander artikel is ‘de schending van wetenschappelijke integriteit ernstiger van aard’ dan eerder was vastgesteld. Van de overige drie artikelen verandert er niets aan de eerdere conclusies.

Vermoedelijk is de herbeoordeling van de grond gekomen nadat klokkenluiders Laura Steenbergen en Roberta Sellaro melding maakten van enkele onjuiste conclusies in het rapport van de CWI. Steenbergen: ‘Toen Roberta en ik het onderzoek in november lazen, hadden we het vermoeden dat een aantal dingen niet klopten. Er staan conclusies in waarvan we dachten: hoe zijn ze hierbij gekomen?’

Ze geeft een paar voorbeelden. ‘In een van de publicaties ontbreken volgens het onderzoek van de CWI twee proefpersonen. Van de journal waar die publicatie in staat moesten wij bekijken of dat klopte. Maar wij konden die conclusie niet repliceren. Wij kwamen op vijf ontbrekende proefpersonen.’

Zo zijn er volgens Steenbergen meerdere onjuiste conclusies getrokken. ‘In de meeste gevallen is er meer mis dan in het rapport staat, of is juist iets anders mis dan waarover wordt gerapporteerd. In één geval is er zelfs volgens het rapport wél iets mis, maar in werkelijkheid niet.’

De twee meldden dat bij Philip Spinhoven, die ten tijde van de fraude wetenschappelijk directeur van het instituut psychologie was en de hoofdmelder van de fraude. Het college van bestuur heeft de CWI vervolgens opdracht gegeven tot een herbeoordeling. 

Of er naast hun melding nog andere meldingen zijn gedaan, weet Steenbergen niet.