‘De coronacrisis laat nogmaals zien in welke kwetsbare positie studenten zitten’, zegt Alex Tess Rutten, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). ‘Door het leenstelsel, zijn studenten afhankelijk van hun bijbaan geworden: ze zitten al met torenhoge schulden.’

Samen met de beweging FNV Young & United heeft de LSVb een speciale website opgezet voor advies over de rechtspositie: nietmijnschuld.nl/corona.

‘Studenten kunnen advies vragen over hun contract en inkomen’, zegt Rutten. ‘Wij bellen ze terug en denken mee over wat hun juridische opties zijn.’ Er zijn al rond de 1200 meldingen.

Lijden

‘Daaruit blijkt dat veel studenten financieel lijden. Zo krijgen zzp’ers pas na 1200 uur gewerkt te hebben geld van de overheid. Studenten halen dat vaak niet. Daarbij worden mensen met een nulurencontract van het rooster gehaald om vervolgens te horen te krijgen dat ze geen recht hebben op doorbetaling. Ook zijn er meldingen van uitzendkrachten die zonder pardon worden ontslagen.’

In werkelijkheid hebben studenten recht op uitbetaling van hun gemiddelde loon van de afgelopen drie maanden – als ze ten minste drie maanden bij dat bedrijf hebben gewerkt. Ondernemingen kunnen negentig procent van de loonkosten vergoed krijgen door de overheid.

Pech voor informaticastudent Luc Schreurs. Hij wisselde iets minder dan drie maanden geleden van baan en ging als barman werken bij café De Keyzer. Net zoals de meeste horecamedewerkers heeft hij een nulurencontract. ‘Normaal gesproken werk ik vijftien tot twintig uur per week. Doordat ik er pas sinds kort werk, heb ik geen inkomen meer. Ik loop nu zo’n zeshonderd euro in de maand mis.’

Als hij niet van baan was gewisseld, was hij dus wél uitbetaald. ‘Meer lenen zit er voor mij niet in. Ik leende al maximaal. Ik ben op zoek naar een extra bijbaan, zoals online bijles geven.’ Tot nu toe is dit nog niet gelukt. ‘Gelukkig heeft mijn vader geopperd om bij te springen als ik niet rondkom.’

Rechtenstudent Agha Kader krijgt wel uitbetaald. Sinds twee en een half jaar werkt hij bij Belgisch Biercafé Olivier. ‘Ik zat anderhalve week in onzekerheid, maar had vertrouwen in mijn werkgever.’ Ook hij krijgt nu zijn gemiddelde loon van de laatste drie maanden. Maar: werknemers die korter dan zes maanden bij de Olivier werken, krijgen niets. In het contract zit een uitsluiting van de loonbetalingsplicht van zes maanden opgenomen, laat het café in een reactie weten.

Tegenvaller

Kader heeft medelijden met de mensen die hun inkomen verliezen. ‘Duizend euro bijlenen lijkt veel geld, maar als je daar je collegegeld, zorgverzekering, huur en eten van moet betalen, valt dat zwaar tegen.’

Vera Vloedgraven, studente culturele antropologie en ontwikkelingssociologie, werkte sinds een jaar tussen de zeven en veertien uur per week als serveerster bij Mise en Place, een internationaal uitzendbureau binnen de horeca. ‘Ik werkte vooral op grote internationale evenementen. Al voordat alles sloot, was er geen werk meer voor mij.’

Ook zij krijgt nu niets, maar toont daar wel begrip voor. ‘Als zij elke werknemer moeten betalen, gaan zij misschien wel over de kop.’ Mise en Place wil niet reageren. Het bedrijf laat alleen weten zelf druk bezig te zijn met een manier te zoeken om uit de coronacrisis te komen. (Update 17 april: het bedrijf is inmiddels failliet)

Bemoedigend

Uitzendbureau Studentalent pakt het anders aan. Alle studenten die hun baan in bijvoorbeeld de horeca of musea verloren, worden geholpen aan nieuw werk. ‘Zo worden vele studenten overgeplaatst naar het Leids Universitair Medisch Centrum om daar als schoonmaker aan de slag te gaan’, vertelt een van de medewerkers.

Niet alleen het LSVb wil weten wat minister van Engelshoven aan de financiële situatie van studenten gaat doen. Ook de Tweede Kamer wil meer duidelijkheid over steun aan studenten. Deze week erkende minister Koolmees dat er problemen zijn met betrekking tot flexwerkers. Hij beloofde een oplossing te zoeken, maar waarschuwde dat dit moeilijk zou worden.

‘Desalniettemin is het bemoedigend om te horen dat de minister naar de belangen van studenten gaat kijken’, reageert LSVb-voorzitter Rutten.