De derde beschuldigde, hoogleraar Adriana Bus die sinds december 2016 met emeritaat is, zou daarnaast subsidieaanvragen vervalsen. Bus zou namen op subsidieaanvragen zetten die niets met het onderzoek te maken hadden om zo de kans op een beurs te vergroten. In het gelekte rapport van Fischer, staat een mail van Bus aan een promovenda:
‘Misschien moeten we het er binnenkort een keer over hebben hoe het in het wetenschapsbedrijf werkt. Ik schrijf voortdurend aanvragen en zet daar soms mijn eigen en soms andere namen op. Het gaat er om wat de kansen verhoogt.’ Als voorbeeld geeft ze een subsidie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) die ze had ontvangen, waarvoor ze wel een aanvraag had geschreven, maar waarop haar naam niet voorkomt. ‘Ik bekijk steeds wat strategisch het beste is.’
De decaan van FSW heeft Fischer naar aanleiding van deze beschuldiging gevraagd vervolgstappen te nemen, zegt universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke. ‘Dat wil zeggen: voorbereidingen te treffen ten behoeve van een onderzoek door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de Universiteit Leiden.’
Het rapport, dat afgelopen week uitlekte en de landelijke media haalde, is niet mals: Fischer beschrijft expliciet hoe het drietal met een schrikbewind van intimidatie, manipulatie, blokvorming en angstzaaiing de afdeling runt. Hij schrijft over huilende promovendi, waaronder een die hyperventilerend bij hem op de kamer zat na een gesprek met Van IJzendoorn en Bakermans. Sommigen durfden niet naar zijn kamer te komen, uit angst gezien te worden door een van hun leidinggevenden, die hen afraadden met Fischer te praten.
Daarnaast wijt Fischer het vroegtijdige vertrek van zijn twee voorgangers aan de intimiderende praktijken. Judi Mesman legde haar functie eind 2015 neer omdat het werkklimaat niet meer houdbaar was. Uit het rapport blijkt dat Van IJzendoorn en Bakermans haar probeerden te intimideren door haar met kritische blogs en klachten bij de Commissie Wetenschappelijke Integriteit te ondermijnen. Fischer: ‘In het instituut wordt zelfs breed gesproken vaneen "gezamenlijke strafexpeditie" - tegen hun leidinggevende.’
Van IJzendoorn duldt geen tegenspraak. ‘Een medewerker van het instituut had het gewaagd iets ter discussie te stellen waar Van IJzendoorn het niet mee eens was. Deze persoon werd later door Van IJzendoorn op haar kamer bezocht met de woorden: "Dat moet je niet nog een keer doen, wie denk je wel dat je bent?". Collega’s die het gewaagd hebben het niet met Van IJzendoorn eens te zijn worden, als andere acties niet tot een bijdraaien hebben geleid, (soms ten overstaan van anderen) gekleineerd, genegeerd en/of niet meer gegroet.’
De problemen komen al 20 jaar voor, schrijft Fischer. Vorig jaar kwamen ze voor het eerst naar buiten, door een rapport van het vertrouwenspersoon, die meldde dat klachten op de afdeling ernstig waren toegenomen. Het bestuur stelde een extern onderzoek in, die een ‘drietal hoogleraren’ als oorzaak aanwees. Fischer werd interim aangesteld om orde op zaken te stellen, en zijn rapport onderschrijft eerdere bevindingen. Van IJzendoorn moet met spoed van de werkvloer worden verwijderd, is zijn advies.
Op de vraag of Van IJzendoorn nog op de werkvloer aanwezig is, kan Van Overbeeke geen antwoord geven. De gesprekken lopen nog, en de universiteit doet geen uitspraken over personen. De PVV stelde afgelopen vrijdag in de Tweede Kamer dat minister Bussemaker erop moet aandringen dat het college van bestuur de hoogleraren ontslaat.