donderdag 23 januari 2025
De chirurgijn kneep niet alleen citroenen uit
Bij het zien van een oud VOC-schip raakte huisarts Ton Zwaard gefascineerd door de vraag: hoe bestreed men aan boord en in De Oost ziektes? Hij dook in de archieven en promoveert dinsdag op ‘een ongeschreven deel van de geschiedenis’.
donderdag 16 januari 2025
Hoe de overheid moet ingrijpen bij jongeren die radicaliseren
Promovendus Nina van Capelleveen onderzocht hoe de overheid het best kan ingrijpen bij minderjarigen met zulke extreme denkbeelden dat ze weleens kunnen leiden tot geweld. ‘Jongeren moeten zelf naar de rechter kunnen stappen.’
donderdag 16 januari 2025
Slecht slapen kan suïcidale gedachten versterken
Goed slapen is cruciaal voor je mentale gezondheid. Voor haar promotie onderzocht Liia Kivelä de invloed van slaap op suïcidale gedachten. ‘We stelen van onze slaap, ook al weten we dat we het niet zouden moeten doen.’
donderdag 16 januari 2025
Het gevaar van goochelen met p-waarden: ‘We moeten allemaal eerlijker en transparanter zijn’
Statistieken zoals p-waarden zijn belangrijk in veel onderzoeksgebieden, maar zorgen ook voor verwarring en verkeerde interpretaties. Onderzoekers gebruiken Open Science om te voorkomen dat misleidende wetenschap de norm wordt. ‘Ik zie vaak dat p-waarden verkeerd worden gebruikt of geïnterpreteerd.’
donderdag 12 december 2024
Brein in je buik: wat darmen over hersenen kunnen vertellen
Wat er in je darmen gebeurt, kan grote invloed hebben op je hersenen. Microbioloog Farideh Hosseinkhani onderzocht welke stoffen in je ingewanden ervoor zorgen dat je hersenen ziek worden en hoe dat is te voorkomen. ‘Feces stinken, maar dit onderzoek is mijn passie.’
donderdag 12 december 2024
De sloten moeten schoner (en daarvoor is een op feiten gebaseerd debat nodig)
‘Zonder gezond waterleven kunnen wij niet voortbestaan’, waarschuwen Leidse milieukundigen. Met een update van hun Bestrijdingsmiddelenatlas hopen ze op ‘een transparant debat gebaseerd op feiten’.
donderdag 5 december 2024
De O20 lag nog steeds op de plek waar hij verging: ‘Daar is alles gebeurd’
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bracht Japan de Nederlandse onderzeeboot Hr. Ms. O20 tot zinken. Archeologen wisten het schip te vinden, tot geruststelling van nabestaanden. Want veel oorlogsgraven worden geschonden. ‘China ziet dat als het mijnen van grondstoffen.’
donderdag 5 december 2024
Kamerlingh Onnes luisterde niet, blijkt uit Einsteins brieven
In het archief van Rijksmuseum Boerhaave zijn drie onbekende brieven van Albert Einstein ontdekt die hij schreef aan de Nederlandse natuurkundige en Nobelprijswinnaar Heike Kamerlingh Onnes in 1911.
donderdag 21 november 2024
Zwarte gaten zijn de kosmische stofzuigers van het heelal
Zwarte gaten zijn onzichtbaar, beïnvloeden alles om zich heen en helpen wetenschappers het universum te begrijpen. ‘Het zijn kosmische laboratoria en een van de belangrijkste grensgebieden van de zuivere wetenschap.’
woensdag 20 november 2024
De zoektocht naar de muzikale mens
Waar komt onze muzikaliteit vandaan? Over deze vraag doet Michelle Spierings onderzoek bij zangvogels en primaten. ‘We delen veel DNA met chimpansees, maar zij kunnen maar weinig geluiden leren.’
donderdag 14 november 2024
AI in de wetenschap: ‘We kunnen niet zomaar hopen dat het allemaal goed gaat’
Hoe gaan wetenschappelijke tijdschriften om met kunstmatige intelligentie en automatisch gegenereerde neppapers? ‘Taalbots redeneren niet, ze hallucineren.’
donderdag 7 november 2024
Op de bres voor de rechtsstaat
Bestuurskundigen willen het belang van de rechtsstaat beter benadrukken bij Europese burgers. ‘Hoe krijgen we dit concept in de hoofden en harten?’