*Woody 24/7 beschikbaar*

*van hoge kwaliteit en snel op locatie*

*TIKKIE MOGELIJK*

*3MMC WEER OP VOORRAAD*

*ELKE BESTELLING BOVEN DE €70 GRATIS GRAMMETJE KET*

Het is zomaar een bericht dat bij veel studenten op hun telefoon zal zijn verschenen. Het is afkomstig van de altijd beschikbare Woody, maar had ook van een van zijn vele collega’s kunnen komen. Wie in Leiden aan drugs wil komen hoeft weinig moeite te doen om een dealer te vinden, maar heeft eerder keuzestress bij welke aanbieder te kopen.

Moeilijk om op een berichtenlijst te komen is het niet. Kwestie van even rondvragen bij kennissen die wel eens wat bestellen om een nummer vragen en een berichtje sturen. De aanbiedingen volgen dan vanzelf.

Er is de keuze uit een ruim assortiment aan soorten drugs (van verschillende puurheden aan cocaïne, ecstasy en ketamine, tot designerdrug 3-MMC en MDMA.) Betalen kan vaak ‘gewoon’ met een Tikkie. Drugs kopen is zo net zo gemakkelijk als (en vaak sneller dan) het bestellen van een pizza.

Sommige aanbieders sturen zelfs gelikte gebruiksaanwijzingen mee waarin ze adviseren over doseringen of zelfs over de muziek om tijdens het gebruiken te draaien. Bij de xtc-pillen van 140 mg (‘Mellow. I take multiple of these’) zou ‘Gotta let you go’ van Dominica bijvoorbeeld een geschikte soundtrack zijn, bij de zwaardere van 250 mg (‘Heavy stuff. No jokes. Only for… professionals’) is ‘Adagio for strings’ van Tiësto ideaal.

Uit onderzoek van het Trimbos-Instituut naar uitgaande jongeren blijkt dat ongeveer 41 procent van de zogeheten laatste-jaar-gebruikers aan drugs komt door die te kopen van een dealer. De meerderheid (53 procent) koopt (27 procent) of krijgt (26 procent) de middelen van vrienden of kennissen. De populairste manier om een afspraak met een dealer te maken is via WhatsApp of Telegram. Slechts 0,2 procent van de respondenten spreekt een dealer meestal rechtstreeks op straat aan.

Amicale gasten

Het gemak waarmee je in Leiden aan middelen kan komen bevestigt Fabian (26, geschiedenis, echte naam bekend bij de redactie, net zoals die van andere geïnterviewde gebruikers). ‘Als ik drugs wil kopen, bel ik een dealer, ik zeg waar ik ben en dan rijden ze naar je toe, je stapt in, rijdt een rondje en betaalt ondertussen cash voor wat je wil hebben, je krijgt je drugs en stapt weer uit. Ik heb het inmiddels zo’n vijftig keer gedaan.’

Hetzelfde geldt voor Johan (23, ICT). ‘Ik heb ooit via via een nummer gekregen. Als ik iets wil kopen stuur ik ze een appje. Ik zeg “ze” want ik heb wel het idee dat er meerdere mensen achter één zo’n nummer zitten. Je zegt wat je wilt hebben en spreekt een prijs en locatie af. Vervolgens stap je in een auto en regel je het. Het verbaasde me de eerste keren echt hoe vriendelijk die gasten waren. Ze vragen naar je dag, of je het naar je zin hebt, wat je verder doet, echt alsof je gewoon met een medewerker van de Appie aan het kletsen bent.’

Fabian: ‘Mijn huidige dealer is een heel chille gast. Hij vraagt altijd hoe het met me gaat. Of hij vraagt wat ik met de drugs die ik van hem koop van plan ben. Hij toont echt interesse. Ook is ie altijd op tijd, erg amicaal, alsof het gewoon een vriend van je is die je eens in de zoveel tijd voor een paar minuten ziet.’

Johan: ‘Als ik nu een appje naar een dealer stuur, staat ie binnen twintig minuten voor mijn deur. Dat is nog sneller dan een flitsbezorger, al verschilt het natuurlijk wel per dealer. Behalve in snelheid verschillen dealers ook in de kwaliteit. Sommigen staan echt bekend om hun goede drugs, bijvoorbeeld heel pure ecstasy of 3-MMC, of ze hebben goede bundeldeals en acties, echt alsof je gewoon iets bij een bedrijf koopt.’

Fabian: ‘Het is volgens mij relatief veilig allemaal. Van die dealers weet je dat ze niet per se crimineel betrokken zijn.’ Hij twijfelt even. ‘Of tenminste… natuurlijk is het crimineel. Maar dealers hier zijn alleen dealers en niet ook bendelid zoals in veel andere landen het geval is. Wat ik probeer te zeggen: het zijn gewoon tussenpersonen. Ik heb het idee dat dat anders is bij zwaardere drugs, zoals heroïne en zo. Als je daar aan wil komen, komt er denk ik wel iets meer bij kijken.’

‘Ik ben er weer!'

Toch blijkt achter die façade van vrolijke plaatjes, bundeldeals en gratis grammetjes een andere, grimmigere wereld schuil te gaan, legt Stefan Janssen uit. Hij is wijkagent Leiden Centrum bij politie-eenheid Den Haag.

‘Het is erg slim wat ze doen. Als jij een onprettig gevoel hebt bij een illegale transactie, dan blijf je daar een onprettig gevoel aan overhouden. Zodra zo’n transactie “genormaliseerd” wordt – zeg maar: oude-jongens-krentenbrood – lijkt het gewoon op elke andere service. Als zoiets vriendelijk gaat, is iemand ook veel sneller geneigd om te zeggen: “Nee joh, hij komt hartstikke betrouwbaar over, als je wat nodig hebt, moet je diegene bellen.”

Janssen noemt dat ‘klassieke marketingprincipes’. Immers: ‘Continuïteit is belangrijker dan heel veel winst maken, zo zorg je er als bedrijf voor dat je kan blijven bestaan. Dat geldt voor deze criminele organisaties net zo. Wij zien bijvoorbeeld dat een dealer op het moment dat ie weer uit de gevangenis komt gewoon weer al zijn ooit opgeslagen contacten benadert van “Ik ben er weer!” Zo probeert hij zijn klantenkring opnieuw op te bouwen. Daarom zijn ze allemaal heel vriendelijk. Het is allemaal marketing.’

Het idee dat de meeste dealers onschuldige tussenpersonen zijn, is een misvatting, stelt de agent. Er speelt voor veel dealers meer dan zomaar wat bijverdienen door rond te rijden. Uit onderzoek blijkt dat het gaat om grote organisaties met eigen afdelingen. Daarin heeft iedereen zijn eigen taak. Die vriendelijkheid bij het verkopen werkt gewoon met keiharde onderdrukking terug de andere kant op. Je wordt lekker gemaakt met snel geld, maar op het moment dat je één keer iets hebt gedaan, heeft zo’n groep iets om je vast te houden. Zo van: “Je weet nu wie ik ben, dus dit moet je blijven doen. Ik heb jou zoveel drugs gegeven, dus ik moet minimaal zoveel geld van je hebben.” Dat zijn gevaren waarvan heel veel mensen zich niet bewust zijn.’ 

Over je schouder kijken

‘Dat creëren van afhankelijkheid wordt steeds dwingender’, zegt Jur Westra, teamchef Politie Leiden Zuid en portefeuillehouder Ondermijning in district Leiden-Bollenstreek. ‘Waar het eerst financieel begint met een paar tientjes, naar een paar honderdjes leidt het steeds geleidelijker tot zelfs het onderdrukken van familieleden.’

Janssen: ‘Beginnende straatdealers worden er in eerste instantie helemaal niet zo rijk van. Dat is echt een illusie die ze krijgen voorgespiegeld. In plaats daarvan moeten ze continu over hun schouder kijken en op hun hoede zijn voor concurrenten of de politie. Je kan het bijna vergelijken met het Amerikaanse bendesysteem. Iedereen begint onderaan de ladder en kan opklimmen als je bij iemand in de gunst raakt, jezelf bewijst of er iemand hogerop vast komt te zitten en de gaten moeten worden opgevuld. Hoe hoger je komt, hoe meer je over je schouder moet kijken. Dus ja, hoe leuk is het nu echt?’

Klopt de slogan ‘Jouw lijntje, zijn liquidatie’, zoals in een recente anti-drugscampagne wordt beweerd volgens de agenten? Westra: ‘Ik sta honderd procent achter campagnes die drugsgebruikers aanspreken op de gevolgen van hun gedrag. Als je gewoon pertinent zegt: “Ik doe hier niet aan mee, want ik weet wat voor wereld hierachter zit”, heeft dat echte effecten. Al vanaf dat ene pilletje dat je koopt. De negatieve effecten van dat af en toe slikken of snuiven, liggen voor de gebruikers het verst van hun bed. Je zou die werelden bij elkaar willen brengen. Dat iedereen die drugs koopt, weet: dit heeft geleid tot misschien wel moord en doodslag.’

Toch gebruiken

Dat besef lijkt aan de vraagkant nog niet direct te zijn doorgedrongen. ‘Ik denk dat de effecten van drugs kopen vergelijkbaar zijn met vleeseten en de bio-industrie’, zegt Ernst (23, bestuurskunde, heeft twee keer drugs via een dealer gekocht).

‘Mijn bijdrage is zo klein dat het verwaarloosbaar is. Het kan al jaren geleden geproduceerd zijn. Er zijn zoveel tussenpersonen mee gemoeid voordat het uiteindelijk bij mij uitkomt. Het is er toch en als ik het niet gebruik doet iemand anders dat echt wel. Mijn rol daarin is echt futiel.’

In plaats van gebruikers aan te spreken op hun verantwoordelijkheid, ziet hij meer in legalisatie. ‘Zo zou je de handel beter kunnen controleren. Ik vind het niet erg als drugs daardoor duurder zouden worden.’

Deze mening deelt Thomas (24, lerarenopleiding Nederlands, heeft ‘ongeveer een keer of tien’ drugs via een dealer gekocht). ‘Er wordt toch wel gebruikt, dus waarom legaliseren we dan niet gewoon de hele boel om zo de wind uit de zeilen van de georganiseerde misdaad te nemen? Misschien kun je zelfs nog toffe dingen doen met accijnzen.

‘Natuurlijk weet je dat het slecht is, maar ik vind het heel makkelijk om alleen maar naar gebruikers te wijzen, al zeg ik dit misschien alleen om mijn eigen hachje te redden.’