De universiteiten, ook die van Leiden, hebben vorige week laten weten een deel van het Woo-verzoek (voorheen Wob-verzoek) te negeren. Dat verzoek was ingediend door The Rights Forum, namens een groep studenten en academici uit heel het land. Om de informatie toch te krijgen, stapt The Rights Forum naar de rechter.

‘Het Woo-verzoek bestaat uit twee delen’, vertelt directeur Gerard Jonkman. ‘We wilden weten wat de contacten van de universiteiten zijn met Israëlische bedrijven en instellingen. Daarover hebben we van alle universiteiten informatie gekregen. Maar we willen ook informatie over de contacten van universiteiten met belangenorganisaties die zich op een of andere manier bezighouden met het Israël-Palestinadebat.

Sommige van hen zijn naar onze mening betrokken geweest bij de inperking van de vrijheid van meningsuiting en vergadering en zorgen ervoor dat de kant van Palestina te weinig aan bod komt. Het gaat dan bijvoorbeeld om de banden met Christenen voor Israël, het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIVD). Zij hebben zich hier duidelijk mee bemoeid.’

Verboden evenement

Als voorbeeld noemt Jonkman het evenement ‘Apartheid, Racisme en Intersectionaliteit’ dat op 21 maart vorig jaar door de Universiteit Leiden werd verboden. De Nederlands-Palestijnse moderator Dina Zbeidy zou niet neutraal zijn, waardoor ‘niet ieder lid van de community kan meepraten en zich veilig kan voelen’, stelde het college van bestuur toen.

‘We zien dit ook bij andere universiteiten’, zegt Jonkman. ‘Bepaalde groepen worden geweigerd of hebben moeite om vergaderruimtes te krijgen.’ Jonkman denkt dat dit komt door inmenging van pro-Israëlische organisaties.

Maar dat deel aan informatie willen de universiteiten niet vrijgeven, omdat het verzoek volgens de universiteiten een ‘religieuze achtergrond heeft en tot onrust op de universiteiten zou leiden’, aldus Jonkman. ‘Maar het heeft niets met het Jodendom of religie te maken. We vragen om relaties met Israël, niet met joden. Veertig procent van onze eigen organisatie is Joods.’

Bezwaar

Doordat de universiteiten een deel van het Woo-verzoek negeren, heeft The Rights Forum bezwaar ingediend. De Adviescommissie voor Klachten en Bezwaarschriften van de Erasmus Universiteit heeft dat bezwaar beoordeeld. Jonkman: ‘Wij kregen gelijk: de universiteiten moeten de informatie geven.’

Maar ook die uitspraak leggen de universiteiten naast zich neer. ‘Ze zeggen eigenlijk: wat er ook gebeurt, we geven jullie die informatie niet, ook als het juridisch wel moet. Terwijl de Woo een democratisch middel is dat iedereen moet kunnen gebruiken zolang het binnen de grenzen van de wet valt.’

De reden dat de groep studenten en academici en The Rights Forum de betreffende informatie willen, is niet alleen om ‘de vrijheid van meningsuiting en vergadering aan universiteiten veilig te stellen’, maar ook omdat Israël zich volgens Jonkman ‘schuldig maakt aan schendingen van internationaal recht, zoals martelingen van gevangenen’.

‘Het is duidelijk dat daar mensenrechtenissues zijn, maar universiteiten realiseren zich niet dat samenwerking met Israël en bedrijven consequenties heeft voor de mensenrechten.’

Gevoelens van onveiligheid

Universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke laat weten dat het Leidse college van bestuur ‘heeft besloten op onderdelen van het verzoek niet in te gaan’ omdat het verzoek zich zou richten ‘op een specifieke groep burgers, waaronder ook medewerkers, studenten en alumni van de Universiteit Leiden’. Dat zorgt voor ‘gevoelens van onveiligheid, onrecht en discriminatie’, aldus Van Overbeeke. ‘Genoemde belangen, afgewogen tegen het belang van The Rights Forum bij de verkrijging van publieke informatie, zijn voor het college doorslaggevend in deze beslissing.’

Volgens Van Overbeeke is er ook geen sprake ‘van welke bijdrage dan ook door de Universiteit Leiden aan vermeende mensenrechtenschendingen in Israël en diens stelselmatige onderdrukking van Palestijnen.’

Jonkman ziet de gang naar de rechter met veel vertrouwen tegemoet. ‘Wij zijn ervan overtuigd, evenals de juristen van de Adviescommissie van de Erasmus Universiteit, dat we de informatie gaan krijgen.’