We worden door de universiteit gezien als een dreiging’, zegt Leiden University College-student Carla Barranco. Ze is activist van End Fossil Occupy en een van de sprekers op de ‘community conversation’ over het beveiligingsbeleid van de universiteit die maandagavond wordt gehouden in een collegezaal van het Wijnhavengebouw in Den Haag. ‘Toen we afgelopen november twee lokalen in het Lipsiusgebouw in Leiden bezetten, en vervolgens door beveiligers en politie naar buiten werden gesleept, noemde een aantal beveiligers ons “terroristen”.’

‘En fascisten’, roept een student vanuit de propvolle zaal. Er zitten mensen op de trappen en er worden extra stoelen aangevoerd. Voorstanders van het universitaire veiligheidsbeleid lijken er niet te zijn.

Barranco gaat verder: ‘Studenten die aan deze universiteit zaken willen veranderen, worden kennelijk als terrorist gezien. Als End Fossil Occupy een bijeenkomst organiseert in een universiteitsgebouw worden onze LU-cards gecheckt en soms gefotografeerd, en onze tassen gecontroleerd.’

De afdeling veiligheidszaken van de universiteit houdt ons steeds in de gaten, vertelt ze. ‘We hadden zelfs een mol in onze chatgroep. Steeds wist de universiteit wat we gingen doen. We worden er paranoïde van. Deze beveiliging beschermt ons niet, maar zorgt ervoor dat we in angst leven.’

Achtervolgd

‘Daar komt nog bij dat de beveiliging niet al te goed is in het inschatten van situaties’, zegt Ghali Bahbouhi van actiegroep Students for Palestine en student aan het LUC. Een paneldiscussie over Palestina werd door de universiteit verboden omdat de moderator niet neutraal zou zijn.

‘Toen we op 9 november in Wijnhaven aandacht vroegen voor de betrokkenheid van de universiteit bij de genocide in Gaza, liep dat uit op een aflevering van Tom and Jerry. We werden tot in een kledingzaak achtervolgd door de beveiliging.’ Om er cynisch aan toe te voegen: ‘De aanpak van de universiteit genereert in ieder geval veel aandacht voor onze zaak.’

Bahbouhi vindt dat Students for Palestine maar ook End Fossil weinig ruimte krijgen. ‘Alles wat de status quo bedreigt is plots politiek en gevoelig. De banden met fossiel: gevoelig. Palestijnen: gevoelig. En, er te bruin of zwart uit zien: ook gevoelig.’ Vanuit de zaal beamen meerdere toehoorders dat de universitaire beveiliging zich schuldig maakt aan etnisch profileren.

Barranco: ‘Volgens rector Hester Bijl is de universiteit geen plek voor politiek, maar voor discussie over de oorlog in Oekraïne is alle ruimte. Is dat geen politiek? Of is onze politiek niet mainstream genoeg? Wie bepaalt dat? De studenten niet in ieder geval.’

Het Wijnhavengebouw was van 13 tot en met 15 oktober vorig jaar gesloten vanwege een dreiging. Wat de aard van die dreiging was, is nooit bekendgemaakt. Bij het Wijnhavengebouw zijn er echter constant toegangscontroles waarbij alle bezoekers hun LU-card moeten tonen. Bij andere universitaire gebouwen, behalve de rechtenfaculteit, zijn nauwelijks controles.

Nieuw systeem

‘De strenge beveiliging in Wijnhaven is er nu al een tijd’, vertelt universitair docent internationale betrekkingen Hilde van Meegdenburg. ‘En er is geen einde in zicht, dat is normalisatie van beveiliging. Sterker nog: de beveiliging wordt alleen maar opgevoerd.’ De universiteit werkt volgens haar aan een nieuw systeem voor het aanmelden van gasten. ‘Die moeten geregistreerd worden voor ze hier zijn. Ze krijgen dan een QR-code die wordt gescand bij binnenkomst. Wat doet de universiteit met al die opgeslagen gegevens? Vindt er onderzoek naar de achtergrond van de gasten plaats?’

Van Meegdenburg doet onder meer onderzoek naar de zogeheten securitisatie-theorie: als een staat of instelling inschat dat er een dreiging is, worden er heel snel beveiligingsmaatregelen genomen. Dat is lang niet altijd een open en democratisch proces. ‘De beveiliging van Campus Den Haag is daar een voorbeeld van. De securitisatie vond plaats achter gesloten deuren: studenten en medewerkers worden wel met de maatregelen geconfronteerd, maar een uitleg is nooit gegeven, met als gevolg veel speculatie en een groeiend gevoel van onveiligheid bij studenten en medewerkers. Wie of wat wordt hier beveiligd, en tegen welke dreiging? We weten het niet…. Ben ik de dreiging?’

Dat gevoel leeft ook in de zaal. ‘Ik wil zonder gedoe het gebouw in kunnen lopen’, zegt een toehoorder. ‘Ik heb het gevoel dat ik op een vliegveld ben: dat ik er uitgepikt kan worden om van onder tot boven te worden onderzocht. Ik heb die ervaring helaas gehad en wil die sfeer hier niet.’

Een groep studenten, medewerkers en alumni die de beveiliging helemaal zat zijn hebben een petitie opgesteld waarin het college wordt opgeroepen te stoppen met de controles en de universiteitsgebouwen zo open mogelijk te houden. Ook willen ze weten waarom de maatregelen zijn ingevoerd. Het college kan alleen het vertrouwen van studenten en medewerkers terugwinnen als er veel meer transparantie komt over de besluitvorming, vinden ze. De petitie is inmiddels al 523 keer ondertekend.

Burgerlijke ongehoorzaamheid

Actie kan resultaat hebben, aldus Francesco Ragazzi, universitair hoofddocent internationale betrekkingen. ‘Door uitstekende berichtgeving in Mare kwamen we erachter dat het college 371 slimme camera’s had opgehangen die onze privacy schonden en daar de universitaire gemeenschap niet over had geïnformeerd en geconsulteerd.’ De actiegroep Unsee Us, waarin Ragazzi actief is, kreeg het vervolgens door landelijke media-aandacht en druk van de universiteitsraad voor elkaar dat het college de camera’s moest verwijderen.

Hij benadrukt dat er niet alleen protesten waren, maar dat er ook, ‘heel belangrijk’, constant overleg was met bestuurders, beveiliging en gebouwenmanagers van de universiteit. ‘De alliantie van medewerkers, studenten, een aantal decanen en de universiteitsraad maakte de campagne tot een succes. Mocht dat toen niet geslaagd zijn, dan hadden we via burgerlijke ongehoorzaamheid verder actie gevoerd.’ ‘Misschien hoeft het geen georganiseerde actie tegen de controles te zijn, mocht de petitie niets opleveren’, zegt iemand in de zaal. ‘En moeten we gewoon besluiten onze LU-cards maar allemaal niet meer te laten zien bij de ingang.’

Aan het einde van de bijeenkomst wordt er gevraagd om een boodschap achter te laten op het whiteboard in de zaal.

Met een groene stift schrijft een student: ‘No cops on campus.’