‘Dit is eigenlijk niet uit te leggen.’

De vraag aan het bestuurslid was hoe het in hemelsnaam aan buitenstaanders is te verklaren wat er met de Lijst Vooruitstrevende Studenten (LVS) is gebeurd. Hoe kan de studentenpartij in één maand tijd zo met elkaar overhoop liggen dat een kwart van de leden vertrekt?

Laten we toch een poging wagen.

Het startpunt voor de implosie was een amendement dat drie raadsleden vorige maand indienden. Daarin opperden zij om nog vóór de universiteitsraadsverkiezingen in april te fuseren met studentenpartijen ONS en DSP (spoiler: de andere partijen wisten daar niets vanaf én wilden dat niet eens, zie kader onderaan).

Daarop schreven acht (oud-)raadsleden en (oud-)bestuursleden van LVS een brandbrief waarin ze hun zorgen over dit plan uitten: volgens hen verliep de procedure verkeerd en kregen leden onvoldoende inspraak. Om die boodschap kracht bij te zetten, zocht een van hen contact met de twee oprichters van de partij, die daarop de brief medeondertekenden.

Dat zette echter kwaad bloed bij de raad van advies en het zogeheten presidium (een orgaan dat controleert of procedures reglementair verlopen). Volgens de verenigingsregels is het namelijk verboden om interne informatie te delen met mensen die geen lid (meer) zijn van de partij, óók als het gaat om de oprichters. Het presidium sprak van ‘geschonden vertrouwen’. De enig passende straf: royering van alle acht briefschrijvers.

Maar het verenigingsbestuur, het enige orgaan dat tot royement kan overgaan, weigerde dat te doen omdat er volgens voorzitter Lauren van IJll eerst onderzoek nodig was. Daardoor hadden de briefschrijvers nog wel toegang tot de Algemene Ledenvergadering (ALV) van zaterdag 9 december, waar de fusieplannen werden besproken. Maar daar werd de chaos compleet: het presidium nam de leiding van de ALV over en stuurde alle briefschrijvers weg. Daardoor bleven voornamelijk voorstanders van de fusie over, zei Van IJll destijds tegen Mare.

Vervolgens liet het presidium de leden stemmen over mogelijke terugkeer van deze groep naar de ALV. Een meerderheid stemde tegen, waarna werd gelachen en gejoeld. ‘Dat vond ik heel erg vreemd en inhumaan’, zei Van IJll over dat voorval.

Het lot van de briefschrijvers bleef echter onduidelijk. ‘Er is hier geprobeerd een coup te plegen, maar wij gaan er alles aan doen om dit op een goede manier op te lossen’, beloofde de bestuursvoorzitter.

Dat was half december.

Een maand later is duidelijk geworden welke desastreuze gevolgen het conflict over de (dus toch al kansloze) fusie heeft gekregen: LVS heeft zichzelf zo goed als ontmanteld. Hoe kon het zover komen?

‘De briefschrijvers royeren was geen optie’, zegt bestuurslid Albert Taal. Daardoor bleven er twee keuzemogelijkheden over. ‘Of we stappen op, maar dan kunnen we de briefschrijvers niet meer beschermen, of we gaan door en schorsen tijdelijk de leden die zich op de ALV van 9 december hebben misdragen, zodat we in alle rust onderzoek kunnen doen naar alle gebeurtenissen.’

Dertig leden geschorst

Het werd dat laatste. En zo kregen ongeveer dertig leden - meer dan een derde van het totale aantal - een mail waarin stond dat zij werden geschorst tot de ALV van 11 januari. Onder hen waren ook de twee leden van het presidium en de twee leden van de raad van advies. Taal: ‘Het presidium heeft ons tijdens de ALV van 9 december aan de kant gezet en een groep leden zomaar uit de ALV gezet. Bovendien wilden ze dat wij alle acht briefschrijvers zouden royeren, terwijl slechts een van hen - die zich inmiddels heeft uitgeschreven - contact heeft gezocht met de oprichters. Dit alles vinden wij heel kwalijk.’

De raad van advies werd onder meer geschorst omdat het bestuur zich door hen gedwongen voelde de briefschrijvers te royeren, terwijl het bestuur eerst onderzoek wilde doen. Bovendien mag de raad van advies het bestuur alleen adviseren en niets opleggen. ‘Het voelde als een motie van afkeuring’, zegt Taal.

Ook nodigde het bestuur alle dertig leden uit voor een individueel gesprek. Nog geen derde daarvan gaf daaraan gehoor. Van het presidium en de raad van advies kwam niemand. ‘Heel jammer’, vindt Taal.

Voor enkele leden werd de schorsing opgeheven na het gesprek, omdat zij konden aantonen niets onoorbaars te hebben gedaan of niet goed bleken te weten wat er aan de hand was. Een ander deel, plus de leden die niet op de uitnodiging van het bestuur zijn ingegaan, bleven geschorst tot de ALV van 11 januari.

Op die vergadering werden de aanklachten per geschorste persoon uit de doeken gedaan. De geschorsten kregen alsnog de kans hun verhaal te doen, waarna de leden mochten stemmen over hun lot: de schorsing terugdraaien, royeren of het lid zichzelf laten uitschrijven. ‘Uiteindelijk heeft de ALV drie leden geroyeerd’, vertelt Taal.

Een van hen is universiteitsraadslid Ebrar Kaya, tevens lid van de raad van advies. ‘Er waren klachten over zijn persoon, maar daar kan ik niet te specifiek over zijn’, zegt Taal. Wel erkent hij dat het gesprek in december tussen bestuursvoorzitter Lauren van IJll en Kaya, waarin Van IJll zich onder druk gezet voelde om de briefschrijvers per direct te royeren, eraan heeft bijgedragen.

Volgens Kaya is zijn royement ‘onterecht’, omdat alle dertig leden die zijn geschorst hun stemrecht kwijt waren. Alleen de aanwezigen die níet waren geschorst, konden stemmen over het lot van de geschorsten. ‘Dit was dus in feite een machtsgreep door het bestuur.’

‘Wie zet wie buitenspel?’ reageert Taal. ‘Het was een noodgreep, we zagen geen andere mogelijkheid. We hebben de geschorsten expliciet de mogelijkheid gegeven zich op de ALV te verdedigen. Bij andere verenigingen wordt er om minder geschorst.’

Discriminatie

Ook denkt Kaya dat zijn Turkse achtergrond, en de etniciteit van andere geschorste leden, een reden is voor de maatregel. ‘Van de dertig leden die op de schorsings- en royementslijst van het bestuur stonden, komt een groot deel uit gemarginaliseerde gemeenschappen.’

Volgens het bestuur is die aantijging onzin. ‘Ebrar probeerde zich tijdens de ALV te verdedigen door over discriminatie te beginnen. Maar ik heb hem geen inhoudelijk verweer horen geven. Wij zijn juist een vereniging die is gestoeld op diversiteit en inclusie.’

Kaya ontkent ook dat hij de uitnodiging voor een gesprek met het bestuur heeft afgeslagen. ‘De uitnodiging was verzonden tijdens de kerstdagen. Ik ben hier na oud en nieuw op ingegaan met meerdere beschikbaarheden per dag.’

De twee andere geroyeerde leden zijn een oud-bestuurslid en faculteitsraadslid van FSW Eleanor Daw. Geen van de drie hebben vooralsnog aangegeven in beroep te gaan.

Maar daar blijft het niet bij. ‘Ongeveer twintig leden hebben zich uitgeschreven’, zegt Taal, vanwege onvrede over de gang van zaken of omdat ze de eer aan zichzelf wilden houden voordat ze zouden worden geroyeerd.

‘We hadden ongeveer tachtig leden en zitten nu onder de zestig. Dat is een aanzienlijke aderlating’, zegt Taal. Een groot deel van de opgestapte LVS’ers is namelijk raadslid in de universiteits- of faculteitsraad. ‘Over een paar maanden zijn de verkiezingen weer, maar tot die tijd verliezen we flink aan politieke invloed. De meeste raadsleden vertegenwoordigen LVS niet meer maar gaan op eigen titel verder, volgens mij levert niemand een zetel in.’

Een van de leden die zijn lidmaatschap heeft opgezegd, is universiteitsraadslid Jeppe Bandringa. Hij is een van de geschorsten en stond tijdens de ALV van 11 januari op de lijst om mogelijk door de leden te worden geroyeerd. ‘Hij is een van de drie leden die het amendement over de fusieplannen heeft ingediend’, vertelt Taal. ‘Hij is niet ingegaan op onze uitnodiging voor een gesprek maar heeft in plaats daarvan zeven raadsleden een document laten ondertekenen waarin hij eiste de schorsing terug te draaien. Als universiteitsraadslid heeft hij een voorbeeldfunctie, maar dit vinden wij hier niet van getuigen. Op de avond van de ALV kregen we het bericht dat hij zich had uitgeschreven.’

‘Het was onmogelijk om nog lid te zijn’, reageert Bandringa. ‘Schorsing is een te heftig middel, want op de ALV kun je dan je stem niet meer laten horen. Daarmee heeft het bestuur een grote fout gemaakt.’

Bandringa zegt een gesprek te hebben geweigerd omdat het bestuur het in de uitnodiging ‘een hoorzitting’ noemde. ‘Dat gaf het een dreigende toon en intimiderende sfeer. Als het niet onder zulke omstandigheden was aangekondigd en ik niet bij voorbaat was geschorst, was ik wel gekomen.’

Het bestuur erkent dat de term hoorzitting te stevig was. ‘Dat was hoe we het in de aankondigende mail noemden’, reageert Taal. ‘Ik kan me voorstellen dat dat wat intimiderend overkomt. Maar in de daadwerkelijke uitnodiging noemden we het een interview.’

Ook vindt Bandringa de brief aan het bestuur die hij liet ondertekenen door andere raadsleden om de schorsing terug te trekken verdedigbaar. ‘Door zo veel leden het stemrecht te ontzeggen heeft het bestuur de verenigingsdemocratie onmogelijk gemaakt. Wat mij betreft is het machtsmisbruik.’

Ook de twee andere raadsleden met wie hij het fusievoorstel indiende, hebben zich uitgeschreven. Bandringa kijkt met gemengde gevoelens terug op het amendement, waarmee alle ellende begon. ‘Ons voorstel om al in maart te fuseren was ongelukkig. Dat is totaal onhaalbaar. Maar op den duur fuseren, daar stond ik achter.’

Zowel Kaya als Bandringa gaan op persoonlijke titel door in de universiteitsraad. ‘Ik blijf samenwerken met de andere raadsleden die vertrokken zijn bij LVS’, zegt Kaya.

Nieuwe partij

Taal ziet ‘een goede kans’ dat de vertrokken leden samen een nieuwe partij gaan oprichten. Ironisch genoeg zou dat betekenen dat de universiteit in plaats van minder partijen – het doel van een fusie – juist méér partijen krijgt. Bandringa en Kaya zeggen dat er nog geen sprake is van een nieuwe partij.

De briefschrijvers zijn opgelucht, zegt een erelid dat anoniem wil blijven. ‘Wij voelen opluchting dat we niet zijn geroyeerd. Tegelijkertijd is deze hele gang van zaken niet wat we voor LVS hadden gewild. Dat vinden we jammer.’
Omdat niet alle geschorste leden op 11 januari aan de beurt zijn gekomen, gaat de ALV donderdag 25 januari verder. Dan stemmen de leden onder meer over het lot van het presidium.