‘Ik ben in april al begonnen met zoeken naar een kamer. Ik heb eentje kunnen bezichtigen, maar die zat zo vol schimmel dat ik er twee dagen ziek van was. Die heb ik niet gekozen.’ Dat vertelt Tristan, eerstejaars student Urban Studies. Net als zijn medestudent student Benjámin is hij naarstig op zoek naar woonruimte. Op dit moment slapen beide internationals in een hostel.

Even leek het alsof een kamer binnen handbereik was. Vorige maand ontving Tristan een mailtje van de universiteit: de commerciële verhuurder Student Housing The Hague had aangegeven dat er binnenkort kamers beschikbaar zouden komen.

Tristan had al gehoord dat er veel oplichters actief zijn die in internationale studenten een makkelijk doelwit zien. Dat de universiteit nu Student Housing The Hague tipt, geeft hem echter vertrouwen dat hij te maken heeft met een betrouwbare partij. Ook op de site van de universiteit staat de verhuurder vermeld op een pagina met huisvestingstips voor internationale studenten.

Hij meldt zich aan en ziet een kamer die net binnen zijn budget past. Om op de kamer te reageren moet hij wel eerst 85 euro betalen. ‘Dat zou ik normaal niet doen, maar omdat de universiteit zelf deze partij aandroeg heb ik het in dit geval wel gedaan.’

‘Verkeerd ingevuld’

Kort nadat hij zich heeft aangemeld krijgt hij antwoord van de verhuurder: het aanmeldingsformulier is verkeerd ingevuld, de gewenste einddatum klopt niet. Of hij het opnieuw wil opsturen. Kosten: nogmaals 85 euro. Tristan: ‘Vooraf stond nergens aangegeven dat de kamer maar tot een bepaalde datum beschikbaar was, ik weet niet hoe ik dat had moeten weten.’ Omdat de kamernood hoog is, betaalt hij toch het bedrag.

Niet lang daarna krijgt Tristan een e-mail van een ander bedrijf, Student Housing Hunter. Of hij nog 1200 euro wil betalen. ‘We kindly request that you complete the payment of the one-time fee of €1,200 EUR, as specified in the service agreement. This fee covers the full range of services designed to ensure a smooth transition to your new accommodation’, aldus de mail.

De kosten staan niet genoemd in de algemene voorwaarden van Student Housing The Hague die Tristan heeft ontvangen, maar zijn verplicht voor het zogeheten ‘Welcome to NL’-pakket, een samenwerking van Student Housing The Hague met Student Housing Hunter.

In de veelgestelde vragen op de site van Student Housing The Hague staat dat huurders bij het ‘Welcome to NL’-pakket eenmalige kosten moeten betalen. Hoe hoog die zijn wordt niet vermeld. Wel staat er dat je voor die kosten enkele diensten krijgt, waaronder een vertaling van het huurcontract en andere stukken, hulp bij het inschrijven bij de gemeente, het kopen van een Nederlandse simkaart en het onderhouden van contact met de eigenaar van de te verhuren kamer. Er zijn ook maandelijkse kosten van Student Housing Hunter, maar die zijn al bij de huurprijs inbegrepen.

Onraad

Voor Tristan komen de kosten als een grote verrassing. ‘De huur liep al tegen de bovengrens van mijn budget. Dat dit erbij kwam, maakte het eigenlijk al te duur voor me. Zo’n beetje alle kamers die toen werden aangeboden waren onder de vlag van “Welcome to NL”, dus ik had helemaal niet door dat dat extra kosten betekende. Ik dacht dat het gewoon hun standaard werkwijze was.’

Er is haast geboden bij het betalen van de extra 1200 euro. De deal geldt maar drie dagen en is aan meerdere mensen aangeboden. De eerste die akkoord gaat en betaalt krijgt de kamer. Mogelijk staan er in het huurcontract nog extra servicekosten bovenop de geadverteerde huurprijs, maar die zijn pas zichtbaar als de €1200 is betaald.

Tristan ruikt onraad en besluit de universiteit te mailen om te vragen of dit verstandig is.

Dat antwoord komt niet snel genoeg. Na twee dagen krijgt Tristan te horen dat iemand anders akkoord is gegaan: het aanbod is verlopen. Twee weken later krijgt hij alsnog antwoord van een housing officer van de universiteit. Die vraagt of de 1200 euro geen borg is en benadrukt verder dat de verhuurder een ‘official housing agency’ is.

Geld terug

Medestudent Urban Studies Benjámin heeft een vergelijkbaar verhaal. ‘Ik zocht een kamer, en de site van Student Housing The Hague zag er betrouwbaar uit. Toen ik ging zoeken naar een kamer in Den Haag kon je filteren op universiteit, dus dat gaf mij het idee dat dit een officiële partij is die met universiteiten samenwerkt.’

Benjámin reageert op een kamer die hij een maand wil huren, een overbruggingsperiode. Ook hij moet eerst 85 euro betalen om zich aan te melden, en krijgt daarna ook een mail van Student Housing Hunter of hij 1200 euro wil betalen.

Hij mailt terug dat dat bedrag te hoog vindt en eist zijn geld terug. Hierop antwoordt Student Housing Hunter dat er een fout is gemaakt: 1200 euro is het tarief voor studenten die een jaar of langer een kamer huren. Omdat Benjámin maar een maand wil huren hoeft hij slechts eenmalig 240 euro te betalen, bovenop de 85 euro die hij al aan Student Housing The Hague heeft overgemaakt.

Benjámin weigert dit ook dit bedrag. ‘Ik kon gelukkig via mijn bank de 85 euro terugkrijgen nadat ik de betaling had betwist.’ Student Housing The Hague betwist, blijkens het bankafschrift, de terugvordering niet. Tristan heeft de totaal 170 euro die hij heeft betaald nog niet teruggekregen.

Alerter maken

Mare vroeg de universiteit hoe de lijst met aangeraden verhuurders op de website is samengesteld, en of er onderzoek is gedaan naar hun werkwijze. Volgens woordvoerder Caroline van Overbeeke is de lijst samengesteld ‘nadat we met een aantal partijen in het verleden contact hebben gehad en een aantal ons heeft gevraagd of we ze op de website willen noemen’. Geen van de bedrijven zou hebben betaald om te worden genoemd.

De universiteit beschouwt Student Housing The Hague als official housing agency omdat ‘ze staan geregistreerd bij de Kamer van Koophandel en ons housing office goed contact heeft met deze partij’. Op de vraag of de waarschuwing over mogelijke kosten afdoende is om studenten te wijzen op de exorbitant hoge kosten, antwoordt Van Overbeeke: ‘We hopen dat deze disclaimer studenten alerter maakt. We verwachten daarnaast dat studenten ook zelf hun verantwoordelijk nemen, goed onderzoek doen naar de mogelijkheden en alert zijn bij het zoeken naar passende huisvesting. Vanzelfsprekend nemen we klachten over misstanden serieus.’

Gaat de universiteit naar aanleiding van de berichtgeving van Mare de aanbevelingen herevalueren? ‘We zullen er zeker alert op zijn.’

Mare vroeg Student Housing The Hague om uitleg over hun hoge kosten. ‘Wij zijn een platform dat enkel het boekingsproces faciliteert en worden ingeschakeld door de verhuurder. In sommige gevallen bieden wij woningen aan die via Student Housing Hunter komen. Die partij vindt verhuurders die vanwege nieuwe regels willen stoppen met verhuren en maakt de afspraak met hen om toch woningen beschikbaar te houden voor studenten.’

Volgens het bedrijf is het ‘logisch dat het contract pas wordt verstrekt na ondertekening van de overeenkomst (en het betalen van de 1200 euro, red.) tussen de student en Student Housing Hunter (SHH). De serviceovereenkomst is niet van toepassing als er geen huurovereenkomst tot stand komt, maar de woonruimte kan niet worden verhuurd als de eerstgenoemde overeenkomst niet tot stand is gekomen.’

Over de kosten voor het ‘Welcome to NL’-pakket zegt de verhuurder: ‘Op onze site wordt uitleg gegeven over de verschillende kosten en waarom een eenmalige fee door SHH wordt gevraagd. SHH is vrij om te bepalen welke kosten zij in rekening brengen en welke overwegingen zij daarbij hanteren. Wij kunnen niet iedere keer onze FAQ of documenten aanpassen als SHH iets wijzigt in hun werkzaamheden.’ Over het dubbel betalen van de fee van 85 euro zegt Student Housing the Hague: ‘Indien er een verkeerde datum wordt ingevuld, kan het voorkomen dat er geen volledige restitutie plaatsvindt van de kosten. Wij restitueren aan kandidaten die foutieve gegevens hebben ingevuld de kosten, indien de kandidaat doorgaat met het boekingsproces en de aanvraag succesvol afrondt.

'Er werden vaak fouten gemaakt in essentiële informatie, zoals de einddatum, geboortedatum of zelfs de achternaam. Daarnaast merken wij ook op dat kandidaten ook moedwillig de fout ingaan door bijvoorbeeld zichzelf op te geven als garantsteller, of doordat ze gefotoshopte bankafschriften uploaden. Zonder de €85 fee zouden wij geconfronteerd worden met veel extra werk zonder dat studenten daadwerkelijk serieus zijn in hun intentie om te huren.’

Terugvorderen

Volgens de Woonbond, een belangenorganisatie voor huurders en woningzoekenden, is er grote kans dat die kosten illegaal zijn. ‘Het maakt niet uit hoe het genoemd wordt, de kern is dat iedere vorm van bemiddelingskosten alleen in rekening gebracht mag worden als de huurder zelf opdracht tot bemiddeling gaf. Zo niet, dan is de verhuurder opdrachtgever voor de bemiddeling en betaalt die ook de rekening’, aldus woordvoerder Mathijs ten Broeke.

‘De Hoge Raad heeft bepaald dat de bemiddelaar wettelijk gezien niet twee heren mag dienen.Het maakt daarbij niet uit of de verhuurder aan de bemiddelaar betaalt voor diens activiteiten of niet.’ Huurders kunnen tot vijf jaar na dato illegaal geïnde bemiddelingskosten terugvorderen. De Woonbond biedt hier standaardbrieven voor aan.

Benjámin en Tristan zijn nog steeds op zoek naar een kamer. Tristan: ‘Ik weet niet of die kosten legaal zijn, maar zelfs als dat het wel is, zou de universiteit een bedrijf dat zo zaken doet niet moeten aanraden.’