Dat bevestigen verschillende betrokkenen aan Mare. Ook ontving de redactie anonieme brieven waarin zorgen worden geuit om met name jonge medewerksters.
‘Veel mensen vermoeden dat het gedoe op de afdeling algemene en gezinspedagogiek de aanleiding voor het interne onderzoek binnen heel pedagogiek is’, zegt een promovenda. Volgens haar hangt er ‘een slechte sfeer’ op die afdeling en heerst er ‘zeker geen veilige leeromgeving.’
‘Het klimaat is niet prettig en ik kan bevestigen dat er met ontslag gedreigd is’, zegt een andere medewerker. ‘Het is niet mogelijk om problemen te bespreken.’
Een deel van die klachten kwam al eerder terecht bij de facultaire vertrouwenspersoon Wahid Shadid. Hij stelde in januari in zijn jaarverslag vast dat er ‘bij drie van de vijf instituten’ onvrede heerste onder medewerkers. Alleen: dat verslag bleef geheim. In tegenstelling tot eerdere jaren werd het tijdens de faculteitsraadvergadering opeens in het vertrouwelijke gedeelte besproken.
Uit het rapport, in bezit van Mare, blijkt dat 27 medewerkers een beroep op de vertrouwenspersoon deden, negen meer dan een jaar eerder. Ze klaagden over een ‘stressvol werkklimaat, werkoverbelasting en vrees voor een conflict over beëindigen van aanstellingen’. Onder het kopje ‘Specifiek voor aio’s’ staat dat het behalve om slechte begeleiding, hoge werkdruk en extra onderwijslast, gaat om ‘klachten over angst, intimidatie en kleinering door leidinggevenden en/of promotor’.
Shadid wil niet inhoudelijk reageren. ‘Ik schrijf mijn verslag voor het faculteitsbestuur en bemoei me verder niet met wat daarmee gebeurt. Dat is aan het bestuur. U moet hen op het matje roepen.’
Decaan Hanna Swaab ontkent echter dat het jaarverslag van de vertrouwenspersoon geheim was. ‘Er is geen reden om er anders mee om te gaan dan in andere jaren. Het is met de raad gedeeld.’ Waarom werd het dan achter gesloten deuren besproken? ‘Dit type klachten vraagt om een dergelijke behandeling.’ Waarom het jaarverslag niet op de website terug te vinden is, zegt ze niet te weten.
Het faculteitsbestuur neemt de klachten serieus, aldus Swaab. ‘Daarom hebben we ervoor gekozen om bij pedagogiek een nader onderzoek in te stellen, waarmee we willen bestuderen of er problemen zijn. We vinden een goed werkklimaat belangrijk.’
Een onafhankelijke onderzoekster, Monique Balm, heeft de afgelopen maand gesprekken gevoerd met zo’n tachtig medewerkers. Alle hoogleraren en bestuurders zijn hiervoor uitgenodigd. Overige medewerkers kregen steekproefsgewijs een oproep of konden zich op eigen initiatief melden.
‘Een positief werkklimaat heeft positieve invloed op de prestaties, resultaten en gedrag van personen. Vooral dit laatste aspect lijkt onder druk te staan binnen het instituut’, schrijft Balm in een e-mail naar de pedagogen. Ze vraagt om suggesties om het werkklimaat te verbeteren. ‘Met name daar waar het de werkrelaties (gedrag) betreft, want dit is het specifieke aspect waarop het onderzoek zich richt.’
Volgens verschillende medewerkers heeft ten minste een van de hoogleraren tegen wie de klachten gericht zijn geprobeerd het onderzoek te dwarsbomen of aangegeven niet mee te willen werken. ‘Dat heb ik ook aan de onderzoekster gemeld’, zegt een medewerker. Ook zou het onderzoek plaatsvinden in een ander gebouw (van het ICLON), omdat er angst heerste om te praten.
Wetenschappelijk directeur van pedagogiek Judi Mesman bevestigt dat de gesprekken elders zijn gehouden, zodat mensen in een veilige omgeving konden praten. ‘Ik hoop natuurlijk dat het helpt.’
Ze bevestigt ook dat de signalen over de verstoorde verhoudingen al langer bekend waren en zegt blij te zijn met het onderzoek. ‘Het faculteitsbestuur neemt de klachten serieus en gaat proactief te werk. De drempel om naar een facultaire vertrouwenspersoon te stappen is al erg hoog. Dat doe je niet zomaar even. Als er problemen zijn, worden die niet zomaar afgedaan als incidenten.’
Vooral aio’s bevinden zich in een kwetsbare positie, erkent Mesman. ‘Het instituutsbestuur hecht speciaal belang aan een goede zorg voor kwetsbare groepen zoals promovendi. Zij hebben een afhankelijkheidsrelatie en hun rechten dienen te worden beschermd.’