Degenen die melding deden bij de actiegroep werken gemiddeld 36 procent meer dan hun contracturen. Dat komt neer op twaalf tot vijftien uur per week, dus ongeveer anderhalve werkweek per maand. Met fysieke en psychische problemen als gevolg: Slaapproblemen, oververmoeidheid, uitputting, vaker ziek, hartkloppingen, hoge bloeddruk, hoofdpijn, RSI en migraine, somt het rapport van WoinActie op. Daarnaast is er geen ruimte voor een privéleven: ‘Relatieproblemen, echtscheidingen en vervreemding van de kinderen worden genoemd. Ook wordt er geen ruimte gevoeld om een relatie aan te gaan of een gezin te stichten’.
Groeiende studentenaantallen, prestatiedruk, en te weinig ondersteuning bij administratief werk zorgen ervoor dat de werkdruk de afgelopen jaren lijkt te zijn gestegen, schrijft de actiegroep. Hoogleraren en docenten werken het meest over, met 45 procent die anderhalf keer zoveel werkt als hun contract aangeeft. ‘Daar komt bij dat de studentenaantallen zijn gestegen zonder evenredige stijging in normuren, waardoor er ook geen extra onderwijzend personeel kon worden aangesteld. Medewerkers met een onderwijsaanstelling melden dan ook het hoogste percentage overwerk’.
Door grote druk op onderwijs blijft er weinig tijd over voor onderzoek, terwijl dat zwaar meeweegt in de beoordelingen. Dat is een bron van stress voor de onderzoekende respondenten, maar ook docenten, die niet eens aangesteld zijn om onderzoek te doen, voelen de prestatiedruk: ‘Zelfs docenten zonder onderzoeksaanstelling geven aan een noodzaak te voelen om onderzoeksprestaties te leveren, omdat ze anders geen uitzicht hebben op een volgend contract’.
In 2017 moesten van de nieuwe CAO alle universiteiten een plan van aanpak hebben om werkdruk te bestrijden, maar daar is volgens de actiegroep weinig van terecht gekomen. Pogingen om de efficiëntie te verhogen, verhogen soms de werkdruk. ‘Ook worden her en der onder het mom van werkdrukverlaging bezuinigingen doorgevoerd door nog minder uren toe te kennen aan bestaande cursussen.’
‘Maatregelen die gericht zijn op het vergroten van de belastbaarheid van de medewerker varieerden van het aanbieden van cursussen time-management en mindfulness tot massages, yoga-lessen en het verstrekken van fruit’, staat in het rapport. ‘87% stelt dat deze maatregelen geen effect hebben en 13% zegt dat ze zelfs averechts werken, omdat ze de schuld van de hoge werkdruk ogenschijnlijk bij de werknemers leggen.’
WOinActie pleit voor meer geld naar het hoger onderwijs. ‘Overwerk is alleen effectief terug te dringen door een structurele investering van 1,15 miljard euro, waarmee de broodnodige extra universitaire docenten kunnen worden aangenomen.’
Nieuws
Overwerkte wetenschappers bundelen honderden klachten
WOinActie stapte maandag naar de Arbeidsinspectie, met ruim zevenhonderd klachten over structureel overwerk. ‘Zelfs docenten voelen druk onderzoeksprestaties te leveren’.
Anoushka Kloosterman
donderdag 23 januari 2020
Foto Marc de Haan