Door Anoushka Kloosterman De afgelopen week berichtten verschillende media over de landelijke daling. De opleiding aan de VU in Amsterdam zelfs nog maar zes eerstejaars hebben. 

De opleiding in Leiden heeft dit jaar 43 nieuwe studenten. Bij die cijfers moet nog even een kanttekening worden geplaatst, want het definitieve aantal is pas 1 oktober bekend, maar als het er echt 43 zijn, is er zelfs sprake van een lichte stijging: vorig jaar startten 37 eerstejaars. ‘Er zijn verschillende cijfers in omloop, dit zijn niet de definitieve cijfers. Later blijkt vaak dat de cijfers van de verschillende universiteiten dichter bij elkaar liggen.’ Zegt Sjef Barbiers, professor Nederlandse Taalkunde en opleidingsvoorzitter.

De landelijke cijfers laten een duidelijke trend zien: in de afgelopen tien jaar is het aantal neerlandistiekstudenten met meer dan de helft verminderd: van 500 naar 220. Barbiers: ‘Als je het over de afgelopen tien jaar neemt, is het aantal studenten in Leiden gedaald met de trend. De afgelopen twee jaar niet, het gaat iets zelfs iets beter. Maar daar kan je geen conclusies uit trekken.’

De opleidingen van verschillende universiteiten werken nauw samen, zegt Barbiers. ‘Dit probleem bestaat al langer. Volgens mij doen alle universiteiten alles wat je kán doen. Goede website, goede optredens op voorlichtingsdagen, goed contact met middelbare scholen.’

Maar men moet niet vergeten naar het grote plaatje te krijgen, denkt Barbiers. Wie dat doet, ziet dat er juist steeds meer mensen een taalstudie doen, en vaak ook via andere routes in de neerlandistiek terechtkomen. ‘Wat meestal niet meegenomen wordt, is dat steeds meer studenten taalwetenschap gaan studeren. Met name in Leiden is taalwetenschap een groot succes. Als we huilen over de aantallen bij Nederlands, moeten we ook naar het totaalplaatje kijken. Is het nou zo dat de talen bij de geesteswetenschappen over de hele linie teruglopen? Voor sommige talen wel, andere niet. Maar de trend is dat het juist goed gaat.’

De opleiding Nederlands is niet meer de enige manier om in het vakgebied terecht te komen. ‘Als je taalwetenschap studeert, en je komt in je derde jaar tot de conclusie dat je docent Nederlands wil worden, is dat mogelijk: dan doe je een minor, en een educatieve master. Zo kom je ook terecht in de neerlandistiek.’

‘Sommige mensen zijn geneigd te vergelijken met hoe het was toen ze zelf studeerden. Maar inmiddels is de universiteit - de dingen die je kunt kiezen, de studies die er zijn, en de vakken die je kunt combineren - zo veranderd, dat het misschien niet meer zo goed is om te denken in termen van “de neerlandistiek”.’