Wie de aankondiging op sociale media en flyers gemist had, merkte vrijdag bij het Lipsiusgebouw zeker dat er wat aan de hand was. Hoewel toegangscontroles hier normaal gesproken nauwelijks plaatsvinden, stonden bij elke ingang van de gebouwen in de buurt maar liefst twee medewerkers klaar om iedereen zonder LU-card buiten te houden.
Het is vergeleken met andere recente demonstraties een relatief milde reactie van de universiteit. Bij een protest in het Wijnhavengebouw werden studenten en medewerkers door beveiligers achtervolgd op straat, en de ‘bezetting’ van twee lokalen door klimaatactivisten deed het bestuur besluiten alle universiteitsgebouwen vervroegd te sluiten.
De demonstratie van Students for Palestine op het Cleveringaplein, voor het Lipsius, was niet aangemeld bij de universiteit, maar wel afgestemd met de gemeente. Terwijl de groep demonstranten groeit, overlegt een vertegenwoordiger van de gemeente met de organisatoren en de politieagent en twee handhavers die toezicht zullen houden. Met de opdracht ‘Maak er een mooie manifestatie van’ gaat het groepje uit elkaar.
'Niet Antisemitisch, wel antizionistisch'
Als om vijf over een het plein aardig volgestroomd is, klimt student International Relations Evalien (achternaam bij de redactie bekend) met een microfoon op een muur. Haar ‘From the river to the sea’ wordt beantwoord met een volmondig ‘Palestine will be free’. Na even opwarmen met deze leus, opent ze de demonstratie: ‘We staan hier omdat we er klaar mee zijn dat onze universiteit medeplichtig is aan apartheid en genocide.’
De studenten scanderen: ‘HEY HO! THE OCCUPATION HAS TO GO!’
Korte speeches wisselen de leuzen af. Na zo’n tien minuten legt Evalien aan alle toehoorders uit dat sommige leuzen tijdens vorige demonstraties verkeerd zijn opgevat: ‘We zijn tegen alle vormen van discriminatie en racisme. We zijn niet antisemitisch. Het maakt ons niks uit wat je religie of etniciteit is, we zijn hier voor mensenrechten voor iedereen.’ Antisemitisch is de demonstratie niet, benadrukt ze, maar antizionistisch wel.
Zwijgen opleggen
Dat ze de inmiddels omstreden leus ‘From the river to the sea’ ondanks de maatschappelijke discussie toch gebruikt, is een bewuste keuze, vertelt ze desgevraagd aan Mare. ‘Deze leus is nadat hij al jaren in gebruik is plotseling aangevallen. Als ze elke slogan antisemitisch gaan noemen, om wat voor reden dan ook, dan houd je geen slogans meer over. Ik ben niet antisemitisch, dus ik blijf het roepen. Want als ik stop, is het alsof ik zeg: je hebt gelijk.’
Dat mensen zich er onveilig door voelen, is geen reden de leus niet te gebruiken, vindt ze. ‘Nu gaat het om een slogan, maar ook de keffiyeh (Palestijnse sjaal, red.) om mijn nek heeft er al voor gezorgd dat mensen me antisemitisch noemen. Het is een heel effectieve manier om iemand het zwijgen op te leggen. Als je bezig blijft met de vraag “Wat als ze ons zo framen?”, kun je geen enkele vorm van activisme meer gebruiken. Als je met ons praat, kom je er vanzelf achter dat we de bezetting van Palestina targeten. Maakt niet uit wie het zou doen.’
De groep voert meestal actie in Den Haag. ‘Daar leeft het meer dan in Leiden, omdat daar de meeste internationale en politieke studies zijn’, vertelt Evalien. ‘Maar als je een academische boycot wilt, doe je dat met de hele universiteit. We moeten ook echt Leiden achter ons krijgen, anders ben je een soort eiland in Den Haag.’
‘LU SCHANDE! BLOED AAN JE HANDEN!’ Na een uur stilstaan voor het Lipsiusgebouw, begint de groep van inmiddels zo’n negentig studenten aan een protestmars. Met behulp van eigen ‘stewards’ en onder begeleiding van politie en handhavers lopen ze over het Rapenburg, langs het Academiegebouw en het bestuursbureau, richting het eindpunt op de Lammermarkt.
'Stelletje prutsers'
Langs de route klappen en roepen sommige bewoners en voorbijgangers de studenten bemoedigend toe, anderen steken hun middelvinger op of schelden de demonstranten uit. Een fietser roept in het voorbijrijden: ‘Ga in Rusland demonstreren, stelletje prutsers!’ ‘Dat geschreeuw heb ik vroeger ook gedaan toen ik provo was’, zegt een man in de deuropening van een statig huis aan het Rapenburg. ‘Dat sloeg ook nergens op. Het is zo opdringerig.’
‘LEIDEN LEIDEN YOU CAN’T HIDE, WE CHARGE YOU WITH GENOCIDE!’ Op wat ruzie na met de vertegenwoordiger van de gemeente als de groep de weg te lang blokkeert, verloopt de tocht rustig. Op de Lammermarkt ronden de natgeregende demonstranten af met nog een paar leuzen, voor ze naar huis gaan.
Student Cultural Studies Joris (achternaam bij de redactie bekend) is blij dat de demonstratie gehouden werd: ‘Op deze manier laten we weten dat dat echt belangrijk is. De universiteit moet zo snel mogelijk actie ondernemen. Ik zie een land dat fascistisch is geworden en een genocide pleegt. Als je banden hebt met een universiteit die propaganda verspreidt en genocide mogelijk maakt, dan ben je niet goed bezig.’