De universiteit besloot vorige week om in afwachting van verder onderzoek de camera’s te pauzeren. Maar dinsdagmiddag eisten studenten vanaf de Spaanse trappen in het Wijnhavengebouw dat de scanners worden weggehaald. Ook moet het bestuur haar excuses aanbieden en transparanter worden.
De studenten noemen het bedrag dat de universiteit aan het camerasysteem heeft uitgegeven (ruim 220.000 euro, red.) schandalig. Ze zetten het in contrast met de flexcontracten waar veel docenten aan vast zitten, en het stopzetten van praatgroep CARE voor slachtoffers van seksueel geweld. Veel demonstranten hekelen het gebrek aan transparantie en inspraak.
Een student stapt zonder voorbereiding naar het podium: ‘De universiteit leidt ons op om wetenschappers en beleidsmakers te worden. Maar als we vragen om inspraak op onze eigen universiteit worden we behandeld als kleuters.’
Joris Wiebes, een van de initiatiefnemers van de demonstratie, is er niet op gerust dat de camera’s uit blijven staan. ‘Dat ze nu op pauze staan, is geen garantie dat dat ook zo blijft. Als de commotie voorbij is kunnen ze zo weer aan.’ Dat vindt ook spreker van de Democratic Students Party (DSP): ‘We weten dat jullie liegen. We weten dat jullie de camera’s weer aanzetten als jullie de kans krijgen.’
Penetratietest
Volgens de universiteit hangt het af van de resultaten van het onderzoek naar de camera’s of ze blijven of niet. De universiteit zegt ook toe de resultaten van het onderzoek openbaar te maken, nadat eventuele tijdens het onderzoek ontdekte veiligheidslekken zijn verholpen.
Het onderzoek bestaat uit twee delen. ‘Een privacy audit wordt uitgevoerd door de onafhankelijke functionaris gegevensbescherming van de universiteit’, vertelt universitair woordvoerder Caroline van Overbeeke. ‘De penetratietest wordt uitgevoerd door LBVD. Hierin worden ook twee studenten van de Universiteit Leiden betrokken.’
De audit wordt op dit moment uitgevoerd, de penetratietest waarschijnlijk in januari. Wanneer een definitieve beslissing volgt, is volgens haar nog niet bekend. ‘In elk geval moeten de onderzoeken zijn afgerond, resultaten bekend zijn en hierover moet overleg zijn geweest met onder meer de universiteitsraad.’
Vlak voordat demonstratie ten einde komt loopt er nog een student naar de microfoon. Hij zegt dat de TU Delft al jaren een systeem gebruikt om de bezetting te meten zonder privacyrisico’s. ‘Het is maar 15 minuten met de trein, waarom kan het daar wel?’
Acht van de 371 scanners hingen buiten het beveiligde netwerk, vertelt het Universitair Facilitair Bedrijf (UFB) in een presentatie waarmee het bestuur een tour maakte langs faculteitsraden en een discussieavond van studievereniging CIROS.
Van die acht scanners waren er zeven afgesteld op privacyniveau 1, en eentje op 0 (de minst anonieme stand met een livefeed van camerabeelden), zegt directeur Monique Teufer. Het UFB kwam daar na 22 november achter, toen een student mailde dat hij nog onbeveiligde camera’s had gevonden. ‘Toen hebben we alles handmatig nagekeken en acuut verplaatst naar het beveiligde deel.’ Mare maakte voor het eerst melding van een onbeveiligde camera op 10 november.
Teufer noemt het ‘gewoon slordig’ dat er camera’s buiten het beveiligde netwerk hingen, en zegt dat er ‘foutjes zijn gemaakt’. ‘We hebben niet goed gecommuniceerd. Als ik had kunnen bevroeden dat het dit los zou maken, had ik het anders aangepakt.’
De softwaremodules die het UFB heeft aangekocht, kunnen volgens haar niet de geavanceerde analyses uitvoeren die met de camera’s mogelijk zijn. ‘Ik heb gelezen over de camera’s boven de snelwegen, die eerst alleen zouden tellen, maar later wer den gebruikt om boetes uit te delen. Dat zijn we niet van plan, en als iemand dat ooit wil, ga ik er dwars voor liggen. En zelfs als ik het zou willen, gaat dat via de portefeuillehouder, het college, en de universiteitsraad.’
Decaan Paul Wouters van Sociale Wetenschappen benadrukte ook dat de universiteit alleen maar wil tellen. ‘Er zijn betrouwbaardere cijfers nodig, maar tegelijkertijd willen we ook niet meer dan dat.’ Wel is hij blij met de discussie: ‘We leven in een digitale samenleving, en daarmee hebben we ook veel meer kwetsbaarheden geïntroduceerd in allerlei sociale en bestuurlijke processen. De routines en intuïtie zijn daar nog niet op ingesteld, op institutioneel niveau. Zo’n scherp debat is een wake up call.’
Het UFB houdt vol dat er sprake is van verkeerd gewekte suggestie door het beeld dat Mare bij het eerste artikel plaatste, dat volgens Teufer ‘met een smartphone is gemaakt’, een onjuiste bewering die eerder ook al door het college van bestuur werd gedaan en door de universiteitsraad fel is veroordeeld. Het gaat om een foto van persfotograaf Taco van der Eb, waarbij ter illustratie de gezichten met gekleurde bolletjes zijn bedekt.
Tijdens de discussieavond van CIROS zeiden deelnemers niemand over de foto hebben gehoord. ‘Dat shooting the messenger moet stoppen’, aldus universitair docent Hilde van Meegdenburg. ‘Mare heeft goed werk verricht’, reageerde decaan Erwin Muller tijdens de faculteitsraad van Governance and Global Affairs. ‘Of wij er altijd even blij van worden, is iets anders. Maar het heeft ons met de neus op de feiten gedrukt. Laten we daar van leren en kijken hoe we dat met zijn allen beter kunnen doen.’