‘Als we winnen, houden we een borrel, had ik gezegd. En als we verliezen, verdrinken we ons verdriet’, vertelt bewoonster Giny Schoemaker.
Het werd dat eerste, vlak voor het einde van het jaar. ‘Met héél veel opluchting hebben we geborreld. Want reken maar dat er het afgelopen jaar heel wat gevallen van hoge bloeddruk en tiaatjes geweest zijn, tegenover het Lipsius. Eén bewoner werd zelfs door haar arts verboden om nog naar de informatieavonden van de universiteit te komen.’
‘De samenhang is natuurlijk niet te bewijzen’, nuanceert buurvrouw Theresa Steeman, een beetje dan. Want stress was er maar genoeg. ‘Je merkt ook dat je dingen in huis gaat uitstellen.’
De Universiteit Leiden kwam in november 2015 met plannen voor een grote Humanities Campus, waarvoor de woningen en het Lipsiusgebouw gesloopt zouden moeten worden.
Op de plek van het Lipsius stond in het voorkeursmodel een plein, en op de plek van de appartementen een nieuw onderwijsgebouw. Terwijl het zogenaamde participatietraject met de bewoners en andere betrokken partijen nog bezig was, werd het afgelopen jaar al druk nagedacht over de indeling van de nieuwe campus.
Vanuit de universiteit klonken bovendien positieve geluiden over de gesprekken met de bewoners, iets dat bewoners zelf overigens nuanceerden in Mare.
Na een jaar van onzekerheid viel vlak voor kerst een brief bij hen in de bus, van woningcorporatie de Sleutels. Na een bewonerspeiling, onderzoek van een onafhankelijke stedenbouwkundige en intern overleg, meldde die: ‘Wij werken niet mee aan de sloop van de woningen.’ De corporatie zou sowieso alleen akkoord gaan als uiteindelijk zeventig procent van de bewoners zou instemmen met een verhuizing.
‘Dat is niet de peiling die nu is gehouden, door de zelfstandige Huurdersbelangenvereniging de Eendracht’, verduidelijkt Wilbert de Wilde van de Sleutels.
‘Die andere telling gaat er ook niet meer komen, want hieruit blijkt al dat die zeventig procent niet gehaald wordt. Daarom gaan wij niet akkoord met de variant waarin de woningen weg moeten.’
Uit een eigen telling van de bewoners bleek een jaar geleden dat 91 procent tegen de sloop en een verhuizing naar de Paviusstraat was, die toen als alternatieve woonplek werd genoemd.
Onlangs werden daaraan de locaties van Plexus en de Kaasmarktschool toegevoegd, in de binnenstad. Ruim de helft wil nog altijd blijven, volgens de Sleutels. Volgens de bewoners zelf is dat nog een zuinige schatting.
‘Het is nog altijd meer dan tachtig procent hoor’, verzekert Schoemaker. ‘Sommige bewoners hebben niet gereageerd, omdat ze er niets meer mee te maken willen hebben. Maar ze willen wél blijven.’ Steeman: ‘Het uitroken was bovendien al begonnen. Een jong gezin dat de onzekerheid niet wilde afwachten, is bijvoorbeeld al vertrokken.’ Schoemaker: ‘44 van de 58 huishoudens hebben gereageerd, of eigenlijk van de 57. Een bewoner is aan het eind van het jaar overleden.’
Hoe ziet plan B eruit?
Wat de universiteit nu gaat doen, is nog niet bekend. Woordvoerder Caroline van Overbeeke wijst er alleen op dat er binnenkort nog een sessie is van de klankbordgroep waarin de universiteit haar conclusies zal presenteren aan omwonenden en belanghebbenden.
‘We blijven in elk geval in overleg’, zegt Wilbert de Wilde van woningcorporatie De Sleutels. ‘Maar wel met het uitgangspunt dat de woningen blijven staan.’
‘De universiteit heeft een zogenaamde terugvaloptie, een plan B’, weet bewoner Theresa Steeman. ‘Daar is maar weinig over gesproken.’ ‘Onze huizen bleken vanaf de allereerste plannen al weggegumd te zijn. We waren gewoon, nou ja, een beetje lastig. En daar ging het mis, voor de universiteit dan. De informatie ging heel top-down. Daardoor liep het spaak’, zegt Giny Schoemaker. ‘Maar we zijn pas echt gerust, als de gemeente het heeft afgehamerd.’
Een buurvrouw die vorig jaar op de eerste bewonersavond al zei te vrezen dat de universiteit haar zin toch wel krijgt, desnoods door onteigening, werd door Michel Leenders, vastgoeddirecteur van de universiteit, in elk geval verzekerd: ‘Die instrumenten zullen niet gebruikt worden.’
‘We zullen het binnenkort wel horen’, denkt Schoemaker. ‘De universiteit moet eerst nog even haar wonden likken.’ Steeman: ‘En dan ga ik mijn tuin weer opknappen. En de trap verven.’