Terwijl Kelder, de huisband van de Kiesmannen, enthousiast hitjes speelt op het podium van de grote zaal in Stadsschouwburg Utrecht, stroomt het publiek langzaam binnen met een biertje of een glas wijn in de hand. Hoewel De Grote Europashow met name bedoeld is om jongeren naar de stembus te krijgen, zijn er tussen de vele studenten ook genoeg grijze haren te tellen.

Alsof het songfestival begint, openen presentatoren Dylan Ahern en Fien Reerds hun Europashow in pak en galajurk. De groteske nabootsing van de zangwedstrijd kan op veel gelach rekenen: ‘This will be an unforgettable evening, filled with music, glitter and lots of gay men. Europe, are you ready?’

‘Slechts 35 procent van de jongeren ging naar de stembus voor de Europese verkiezingen in 2019, dat percentage mag wat mij betreft wel een stuk hoger dit jaar’, stelt derde presentator Jochem Jordaan, die samen met Ahern de Kiesmannen heeft opgericht.

‘Wij hebben al een beetje rondgevraagd of mensen dit jaar wel klaar zijn om te stemmen’, vertellen de Kiesmannen. Dan verschijnt Reerds op het grote scherm. In een eerder opgenomen filmpje stelt zij mensen vragen: ‘Over een aantal weken is het zover, dan vindt er iets plaats in Europa en gaan mensen in allerlei landen strijden om de meeste stemmen. Waar heb ik het dan over?’ Het leeuwendeel antwoordt: “Oh, het Eurovisie Songfestival!”

Saaiste van het saaiste

Vervolgens laat Reerds foto’s zien van Bas Eickhout (GroenLinks), Samira Rafaela (D66) en Malik Azmani (VVD), alle drie lid van het Europees Parlement. Over Rafaela: ‘Ik denk bij haar aan paardrijden.’ Bij Azmani: ‘Iets met financiën, echt het saaiste van het saaiste.’

Dat niemand deze drie mensen kent, is op zich niet zo verrassend, want uit onderzoek van I&O Research blijkt dat zeven op de tien Nederlanders niet één Europarlementariër kent.

Tot slot vraag Reerds aan de mensen op straat hoe ze zich gaan voorbereiden op de Europese verkiezingen. Het antwoord: ‘Moeten wij daarop stemmen? Ik ook?’

Jordaan: ‘Er was laatst een onderzoek van de Eurobarometer waaruit blijkt dat 51 procent van de Nederlanders van zichzelf vindt dat die goed geïnformeerd is over de Europese Unie. Dat gaan we natuurlijk even testen.’

Wie zichzelf goed geïnformeerd vindt, moet een hand opsteken. Het publiek mag de vragen uit de Eurobarometer ook beantwoorden. Student Tim moet reageren op de eerste stelling: de Eurozone bestaat uit twintig landen. Volgens hem is dat fout, maar hij zit ernaast. ‘Ik heb wel goed nieuws, je mag gewoon blijven’, lacht Jordaan. Ook andere toeschouwers weten de vragen niet juist te beantwoorden.

‘Deze vragen zijn voorgelegd in 27 lidstaten en slechts 14 procent van de Nederlanders wist het antwoord op deze vragen’, vervolgt Jordaan. ‘Wat nog triester is, is dat Nederland van alle Europese landen het laagst scoorde op deze test, nog lager dan Servië.’

Reerds: ‘En Servië is niet eens lid van de EU!’

Dat zo weinig mensen afweten van de Europese verkiezingen, kan volgens Ahern de lage opkomst in 2019 verklaren. ‘Maar gelukkig gaan wij ons best doen om die opkomst dit jaar wat op te krikken.’

‘We gaan het hebben over de kapsalon’, begint Ahern terwijl hij een powerpointpresentatie opent. ‘Europa heeft veel meer impact op de kapsalon dan je denkt. Elk ingrediënt en omhulsel van de kapsalon is onderhevig aan Europese wetgeving: de patat heeft te maken met regelgeving voor een aardappelboerderij voor ziektebestrijding, aan single use plastics doen we tegenwoordigniet meer en voor aluminium betalen we een CO₂-toeslag als het van buiten de Europese Unie komt. Denk daar maar eens over na als je volgende keer om drie uur ’s nachts met je neus in een bakje kapsalon zit.’

Alleen witte mannen

Maar wie gaan er over de toekomst van de kapsalon? Reerds klikt door naar de volgende slide waarop alleen witte mannen te zien zijn. ‘“United in diversity”, is het motto van de Europese Unie, maar gelukkig hebben we de Anja’s nog: Anja Hazekamp (PvdD) en Anja Haga (CU).’

Na meer uitleg over de werking van de Europese Unie en op wie straks gestemd kan worden aan de hand van een zelf bewerkte First Dates-aflevering, duiken de Kiesmannen dieper in de standpunten van de partijen door middel van de thema’s defensie, klimaat en migratie.

Per thema worden stellingen aan het publiek voorgelegd, waarna te zien is hoe de partijen hebben gestemd en verteld wordt wat hun achterliggende gedachten daarvoor zijn.

Reerds: ‘Op economisch vlak is de EU altijd een grote speler geweest, maar op defensievlak niet echt. Alle landen vormen een eigen beleid, dus we vormen geen groot blok. Je kunt je voorstellen dat de Verenigde Staten, China en Rusland niet echt onder de indruk zijn van Europa. De VS besteden bijna 900 miljard euro aan defensie op dit moment, alle Europese landen geven samen 240 miljard uit.’

Dan verschijnt de stelling op het scherm: om ons beter te beschermen tegen buitenlandse dreigingen, moet er meer Europese samenwerking komen. Een kleine meerderheid steekt de hand op. ‘Het is aan jullie of we afhankelijk blijven van de NAVO.’

Jordaan kruipt achter de piano:

Fuuuuuck, ik moet het leger in
Maar in dienstplicht heb ik nu geen zin
Ook al staan de Russen aan de grens
Denk niet dat ik hieraan begin

Na ook de andere thema’s uitgebreid besproken te hebben, een nieuw Europees volkslied en diverse stellingen zijn langsgekomen, komt er een eind aan de Grote Europashow, maar niet voor Reerds afsluit met een gedicht waarin zij voor een laatste keer het publiek oproept om 6 juni te gaan stemmen.

‘Dit is niet het einde van de geschiedenis, we zitten er middenin. Ben je Europees als het uitkomt, of ook als het erop aankomt? Hef je stem, hef je glas. Proost op Europa en proost op de vrede.’

De Kiesmannen
De Grote Europashow
Leidse Schouwburg
Dinsdag 28 mei, 20.15 u, €12,50 – 20 (uitverkocht)