Cultuur
Opera is niet alleen voor rijke mensen
‘Opera is voor iedereen’, vindt Francis van Broekhuizen. De diva houdt het ‘deftige’ genre graag laagdrempelig. ‘Verdi of Puccini wilden ook gewoon kaarten verkopen.’
Else van der Steeg
donderdag 15 februari 2024
Foto Rene Wouters

‘Je hoeft helemaal niks te weten van opera, liever niet zelfs: want dan kan ik het allemaal vertellen’, zegt Francis van Broekhuizen (48) over haar ideale publiek. ‘Als je wel naar een opera geweest bent en je vindt er toch geen reet aan, dan is dat ook prima.’

In de voorstelling Schandalig mooie opera neemt ze toeschouwers mee langs de geschiedenis van het genre, maar dan wel in de breedste zin van het woord. Zo zingt de ze ‘Let It Go’ uit Frozen en springt ze trampoline.

‘De drie grote thema’s die ik bespreek zijn: jaloezie en rivaliteit, grote meeslepende liefde en tragische sterfgevallen. Je hebt ook wel vrolijke opera’s, maar ik vind de tragische stiekem het leukst. Daarvoor wordt vaak de mooiste muziek geschreven. Denk ook aan musicals als Miss Saigon en Les Miserables.’

Waarom dat is? ‘In ons echte leven willen we liever niet huilen. In tragiek kun je je tranen mooi kwijt, die grootse gevoelens een keer voelen. Dat kan dan mooi via een dramatische opera of film.’ Of dus een dramatische musical. ‘Want musical is een soort nieuwe opera. Opera of muziektheater is gewoon een toneelstuk met zingende mensen.’

En hoewel tragiek haar favoriete genre is, hoeft het publiek niet van begin tot eind te huilen. Met het chique karakter waarmee opera vaak wordt geassocieerd, heeft Van Broekhuizen niets. ‘Bij mij ligt het publiek vaak in een deuk. Ik zeg dingen als “die diva was echt een teringwijf”, over een oude operazangeres. Dat verwachten ze niet van mij, als operazangeres. Hoewel dat nu wel meevalt vanwege de tv.’ Televisie was ook de reden om een operavoorstelling te maken. ‘Ik ben zo vaak op tv geweest de afgelopen jaren dat mensen soms vergeten dat ik eigenlijk operazangeres ben. Jonge mensen kennen me vooral van het programma De Verraders.’

Haar favoriete opera is Tosca van Giacomo Puccini. ‘Die drie genoemde grote thema’s zitten er allemaal in.’ Het verhaal speelt zich af in Rome rond 1800 en gaat over een operazangeres. ‘Puccini heeft haar karakter heel goed geschreven. Tosca is toegewijd maar ook temperamentvol: ze kan jaloers en pissig worden. En ze kan natuurlijk goed zingen.

‘In het echte leven willen we niet huilen’

‘Het is een geweldig stuk, een drama waarin Tosca zichzelf moet geven aan een politieman om haar vriend te redden. Ze moet zeg maar met de benen wijd. Ze wil dat helemaal niet, maar ze heeft geen keus. Gelukkig ziet ze op het laatste moment een broodmes liggen en steekt ze de politieman neer voordat hij haar kan nemen.’

‘Aan het eind springt Tosca van de Engelenburcht, de dood tegemoet. In het theater vangt men dan meestal de zangeres op met een matras. Maar het verhaal gaat dat er een keer een zangeres was, die zo ontzettend vervelend was dat de medewerkers het matras hadden vervangen door een trampoline. Toen ze sprong, kwam ze nog zo’n zes keer terug omhoog.’

Of dat echt zo werkt, wil Van Broekhuizen natuurlijk testen. ‘Dus ik heb een engelenburcht als decor en ik zet een trampoline op het podium. Een fitnesstrampoline, ik hoef niet gelijk mijn benen te breken.’

Laagdrempelig

‘Ik begeef me in een hoog kunstvak, maar maak het laagdrempelig. Die discrepantie maakt het geestig. Operazangeressen zijn vaker wat deftiger. Maar dan maak je het niet toegankelijk voor mensen, terwijl opera oorspronkelijk voor iedereen bedoeld is. Ik kan me niet voorstellen dat componisten als Verdi of Puccini dachten: dit is voor alleen rijke mensen. Ze probeerden gewoon kaarten te verkopen.’

‘Door de society eromheen wordt het bijzonder gemaakt, want als je “erbij hoort”, dan ben je “bijzonder”. Ik vind het ook leuk om in een bejaardentehuis te zingen, want ik vind de muziek gewoon mooi.’

‘Denk ook aan Mozart. Zijn bekendste opera, Die Zauberflöte, schreef hij voor een volkstheater. Dat er duizend diepere lagen in het verhaal zitten is omdat Mozart een geniale man was, maar hij schreef de opera voor het volk. Hij wilde dat iedereen van zijn muziek kon genieten.’

Schandalig mooie opera is een mix van operaverhalen en anekdotes uit Van Broekhuizens leven. ‘In het echte leven praat ik al zoveel over mijzelf in interviews dat ik er soms helemaal gek van word. Zo interessant ben ik ook weer niet. Aan de andere kant ben ik echt een operadiva, dus ik vind het heerlijk om te vertellen. Je bent een beetje een egotripper, anders ga je niet op het toneel staan. Ik doorbreek mijn eigen egotripperij graag of zet het een beetje aan waardoor het relativeert.’

En uiteraard is ze niet alleen maar aan het praten. ‘In de medley van 14 minuten zing ik 424 jaar opera aan elkaar. Het loopt over in musical, dus het is ook met stukken uit Les Miserables, the Phantom of the Opera en Frozen. Het is een les in muziekgeschiedenis: allemaal tophits die bijna iedereen kent.’

Francis van Broekhuizen & Gregor Bak, Schandalig mooie opera. Stadsgehoorzaal, donderdag 22 feb, 20:15 u, €19,50-23,50