Cultuur
Dans over (te) hooggespannen verwachtingen van vrouwen: ‘Je schiet altijd tekort’
Van vrouwen wordt voortdurend het onmogelijke gevraagd, vindt het Leidse collectief DansBlok. In de voorstelling BALLEN LOS zoeken ze naar een uitweg. ‘Het verwachtingspatroon is een jongleertruc waarbij je altijd handen tekortkomt.’
Tamar Tros
donderdag 23 november 2023
Foto Lisa Ball

Als bevroren godinnen staan vier dansers op witte sokkels in een oude brandweerkazerne. Terwijl het geluid van regen op de ramen tikt, voeren Rosa Allessie, Éryn Nieuwint, Dieuwertje Spek en Tessa Wouters losse stukken van hun aankomende voorstelling BALLEN LOS op.

In Kazerne Blau, die dient als oefenruimte van collectief DansBlok, knopen de dansers gedeconstrueerde rokken om hun heupen, zodat een skelet van een kledingstuk ontstaat dat met elke stap meebeweegt. Wat rustig, kinderlijk en vrolijk begint, wordt al snel wild gedraai waarbij de lichamen als tandwielen in een machine langs elkaar heen bewegen. Een voor een doen Allessie, Nieuwint en Wouters de kledingstukken af en beginnen ermee in het rond te zwaaien, waarna

Spek uiteindelijk alle rokken om zich heen krijgt gebonden en in een hopeloze strijd met de kostuums belandt.

Na afloop van de ‘work in progress’-voorstelling volgt een gesprek tussen publiek en performers. ‘Ik vond het wel even spannend’, bekent een toeschouwer: ‘Ik dacht steeds dat jullie elkaar zouden raken.’ De dansers knikken. ‘Het is niet altijd makkelijk om de rokken te laten doen wat wij willen’, zegt Spek.

Het publiek herkent veel van de gevoelens van druk en verwachtingen die de dansers over proberen te brengen en zijn benieuwd naar de rest van de voorstelling.

Voordat Allessie wil verklappen wat de toeschouwers nog allemaal niet gezien hebben, valt Nieuwint haar in de rede: ‘Kom naar de première!’
Op 25 november is BALLEN LOS te zien in theater Ins Blau. De makers proberen de druk van alle verwachtingen die de samenleving op vrouwen projecteert uit te beelden en een tegenreactie te bieden.
 
Hoe zijn jullie als danscollectief begonnen?
Rosa Allessie: ‘We komen allemaal oorspronkelijk uit Leiden en keerden daar terug nadat we onze eigen weg hadden gevonden in de danswereld. Toen we elkaar weer troffen, vonden we het heel jammer dat Leiden niet echt een dansscene heeft. Het is de stad van kunst en kennis, maar die kunst hangt voornamelijk in musea.

‘Toen zijn we samen evenementen gaan organiseren op iconische Leidse locaties, zoals de oude Sterrewacht, met in elke zaal een andere dansvoorstelling van beginnende makers. We probeerden juist de theaters te ontwijken om zo een divers publiek te bereiken. We bleven dit soort dingen organiseren en in 2019 hebben we besloten om DansBlok te vormen.’

Waar gaat BALLEN LOS over?
Allessie: ‘Wij zijn allemaal vrouwen van begin dertig en we ervaren dat de maatschappij allerlei verwachtingen op ons projecteert. We kunnen ons ertegen verzetten of erin meegaan, maar moeten er op de een of andere manier op reageren. De voorstelling gaat over hoe we als vrouwen alles moeten kunnen en zijn, maar ook altijd net tekortschieten.

‘De belangrijkste boodschap is dat er kracht zit in kwetsbaarheid. We vinden zelfstandigheid en doorzettingsvermogen heel belangrijk en doen alles graag zelf. Daarom was dit maakproces heel therapeutisch voor ons. We hebben de afgelopen jaren gemerkt dat wanneer een van ons aangeeft dat er iets aan de hand is en ze even niet meer kan, dat de rest dan als een blok achter haar staat om haar erdoorheen te helpen. Dat onuitgesproken gevoel van sisterhood is heel fijn. We hoeven het niet alleen te doen, maar dan moeten we ons wel openstellen en steun toelaten. Wat gebeurt er als we alle ballen loslaten en onszelf toestaan om kwetsbaar te zijn?’

Hoe komen jullie bij dit soort thema’s?
Dieuwertje Spek: ‘De onderwerpen staan vaak het dichtbij ons. We voelen er iets bij en kunnen er iets over zeggen.’

Allessie: ‘Onze festivalvoorstelling en film PLASTISCH ging en over het milieuproblematiek, maar ook over de toename van plastic fantastic schoonheidsidealen. Dat was iets waarmee we zelf bezig waren en dan voelt het belangrijk daar iets over te maken. Voor BALLEN LOS hebben we vooraf interviews afgenomen met verschillende vrouwen.’

Spek: ‘Het bleef wel binnen onze eigen kring, we kregen alleen daar al zo veel verschillende antwoorden op dezelfde vragen.’

‘Een moeder die huisvrouw is, ervaart vrouw zijn heel anders dan iemand die dag in dag uit in een mannenwereld werkt’

 Allessie: ‘Mijn oma heeft een hele andere kijk op het onderwerp dan het zusje van Tessa, bijvoorbeeld.’

Spek: ‘Een moeder die huisvrouw is, ervaart vrouw zijn heel anders dan iemand die dag in dag uit in een mannenwereld werkt.’

Allessie: ‘We hebben die antwoorden met elkaar besproken en dat heeft ons inspiratie gegeven. Daar kwam ook de titel vandaan. Een van onze vragen was: wat vind je vrouwelijke eigenschappen? Er waren veel verschillende reacties, maar wat steeds bleek, is dat vrouwen goed zijn in heel veel dingen tegelijkertijd volhouden. Dan heb ik het niet over zoiets sufs als multitasking, maar bijvoorbeeld het runnen van een gezin, een fulltime baan hebben en er dan óók nog leuk en verzorgd voor de dag komen. Dat verwachtingspatroon is anders dan voor mannen en kan voelen als een soort jongleertruc waarbij je al die ballen in de lucht moet houden, maar altijd net even een paar handen tekortkomt.’

Hoe zouden jullie BALLEN LOS zelf omschrijven?
Tessa Wouters: ‘Schoonheid, kwetsbaarheid, chaos, dynamiek, energie.’

Éryn Nieuwint: ‘Het zal voor velen herkenbaar zijn en het zal hoe dan ook iets met je doen.’

Spek: ‘Het is voor zowel vrouwen en mannen heel interessant. Het publiek zal worden meegezogen in onze emoties.’

Allessie: ‘Het is een zoektocht die we op poëtische wijze hebben vertaald naar dans, met een afsluitend drankje en misschien zelfs een vegetarische bitterbal. Dan hebben we toch even allemaal een bal vast.’

Dansblok, BALLEN LOS (try-outs en première), Theater Ins Blau, 23, 24 en 25 november, 20:30 u, €14,50 – 17,50.