Het werd opgeschreven door twee politiecommissarissen en staat in het rapport over de MH17-lezing van George Maat. De Leidse patholoog-anatoom maakte het geheime onderzoek gisteren via Mare bekend.
Dat politierapport is door Van der Steur telkens geheim gehouden. Toen de minister het in oktober na een wob-verzoek naar de Tweede Kamer moest sturen, liet hij zo’n 85 procent van de inhoud zwartlakken. Pas na nieuwe politieke druk uit de Kamer, mocht Maat het rapport inzien.
Dat deed hij op 17 december, in het politiebureau van Den Haag, gewapend met potlood en blocnote. In zes uur schreef hij het rapport over en zag daarbij zijn vermoeden bevestigd: het aanvankelijke feitenonderzoek pleit hem vrij, maar in opeenvolgende versies wordt hem steeds meer verweten. Maats conclusie: ‘De politie schreef wat de minister wilde horen.’
Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Sjoerd Sjoerdsma (D66), die al vele Kamervragen over de kwestie stelden, willen opnieuw opheldering krijgen van de minister, en wel binnen een week. Het lijkt erop dat hij voor zijn beurt sprak toen hij de besloten MH17-lezing ‘buitengewoon onsmakelijk en ongepast’ noemde en aankondigde Maat uit Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) te zetten, vinden ze.
Dat blijkt ook uit de aanbevelingen uit het rapport: ‘Entameer in soortgelijke situaties altijd een feitenonderzoek met hoor en wederhoor alvorens maatregelen af te kondigen’, schrijven de commissarissen. ‘We doen dan ook de aanbeveling dat de minister met professor Maat hierover in gesprek gaat, waarbij hij de eerder aangekondigde maatregelen heroverweegt.’
‘Eerst veroordelen en daarna pas onderzoek doen is sowieso de verkeerde volgorde’, reageert Kamerlid Omtzigt. ‘Ik ken ook geen enkel politieonderzoek dat in zoveel fasen verloopt. Eerst is er een “rapport van relaas”– het feitenonderzoek. Daarna volgt een “relaas naar aanleiding van het feitenonderzoek”, en daarover volgen dan weer twee brieven. Dat kan twee dingen betekenen: of er zijn te veel politiemensen bezig met stukken schrijven – als dat zo is, kunnen ze beter boeven gaan vangen. Of, en dat lijkt me waarschijnlijker: er moest een bepaalde conclusie veilig worden gesteld.’
Volgens Omtzigt had de minister dergelijke passages in oktober helemaal niet mogen censureren. ‘Volgens artikel 68 van de grondwet is er namelijk maar één reden om iets zwart te lakken: als het staatsbelang in het geding is. En dat is hier niet het geval. Hier geldt alleen het belang van de minister.’
Een dag na Maats onthulling nam ook voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers Knol, het voor hem op. In het Radio 4-programma De Ochtend van 4 zei ze het ‘heel begrijpelijk’ te vinden dat Maat het rapport zelf naar buiten heeft gebracht. ‘Hij is afgeserveerd door Justitie’, aldus Broekers Knol. ‘Inderdaad’, reageerde oud-voorzitter van de Tweede Kamer, Frans Weisglas meteen via Twitter: ‘Op zijn minst excuses aan prof. Maat.’ Beide politici gelden als VVD-prominenten. VB/FP