Door Frank Provoost RTL berichtte vorig jaar april dat Maat aan de Universiteit van Maastricht foto’s had vertoond van slachtoffers van MH17 bij een lezing voor de studievereniging gezondheidswetenschappen. Daarnaast zou de emeritus hoogleraar fysische antropologie gevoelige informatie uit het strafrechtelijk onderzoek naar de oorzaak van de ramp hebben onthuld.
De uitzending was aanleiding voor wat de ‘affaire Maat’ ging heten: minister Van der Steur (Justitie) kwalificeerde de uitspraken onmiddellijk als ‘buitengewoon onsmakelijk en ongepast’ en kondigde aan Maat uit het Landelijk Team Forensische Opsporing te zetten.
In de daarop ontstane commotie weigerde Van der Steur het geheime politierapport over de zaak te openbaren, en stuurde hij na Kamervragen en Wob-verzoeken uiteindelijk een zo goed als zwartgelakt document naar de Kamer. Toen Maat na nieuwe politieke druk zelf het rapport mocht inzien, schreef hij het over en publiceerde het in Mare. Omdat het hem naar eigen zeggen ‘vrijpleitte’, eiste hij excuses en eerherstel, en kreeg die afgelopen januari ook nadat de minister in grote politieke moeilijkheden was beland.
Maat diende vervolgens een klacht in bij de Raad voor de Journalistiek. Volgens hem ‘is de academische vrijheid in het geding’, zo zei hij eind vorige maand tijdens de zitting. ‘De collegezaal is de plaats voor een vrije uitwisseling van gedachten tussen docent en student.’ Dat geldt ook voor de lezing die hij gaf aan Maastrichtse studenten gezondheidswetenschappen, want ‘dat is een studievereniging van vakgenoten: géén studentenvereniging of borrelclub, zoals RTL ze heeft afgeschilderd’.
Dat twee RTL-journalisten onder valse voorwendselen binnendrongen bij de lezing en stiekem geluidsopnamen maakten noemt Maat ‘huisvredebreuk’: ‘Het betreft hier onderwijs, géén misstand of een groot maatschappelijk belang.’ Die laatste kwalificaties worden namelijk genoemd in de Leidraad van de Raad van de Journalistiek (een gedragscode voor verslaggevers) om een dergelijke undercover-operatie te rechtvaardigen.
Volgens Harm Taselaar, hoofdredacteur van RTL Nieuws, is ‘het vermoeden van een misstand’ genoeg om het middel in te zetten. ‘Door de beeldvorming van de minister als een dommige schurk met een zwarte stift zijn de feiten ondergesneeuwd geraakt’, betoogde hij. Dat het politierapport Maat vrijpleit omdat er sprake zou zijn van gewoonterecht (zijn collega’s hadden dezelfde lezing al vaker gegeven) is niet relevant, aldus de hoofdredacteur. ‘Er is aan een onjuiste doelgroep materiaal getoond terwijl het onderzoek nog niet was afgesloten. Er wordt over gepraat terwijl er vertrouwelijkheid had moeten zijn. Daarbij is onvoldoende rekening gehouden met de gevoelens van nabestaanden. Dat is wat men doorgaans een misstand noemt.’ ‘Maar waardoor zijn die nabestaanden nu gekwetst?’, reageerde Maat. ‘Door de lezing, of door de publicatie van RTL?’
En wat nu, vroeg de Raad zich af, als het nu een regulier college was geweest in plaats van een lezing? Taselaar: ‘Dan waren we a. niet gegaan en b. nooit binnengekomen.’
De uitspraak volgt over enkele weken.
.
Dossier George Maat
- Nieuws:
- Interview: Eén zin en het is voorbij
- Commentaar: Het S-woord
