Oud-Navobaas Jaap de Hoop Scheffer is bezig met zijn introductietoespraak, als op de twee grote schermen achter hem het beeld verspringt. Een groep soldaten in groene camouflagepakken loopt een grijze, witverlichte ruimte binnen. Vanuit die plek zal de Oekraïense president Volodymyr Zelensky straks honderden studenten zal toespreken.
Het beeld duurt nauwelijks een seconde en blijft onopgemerkt door De Hoop Scheffer, die vertelt over de ‘uitdagingen’ van ‘deze ene persoon, één mens, die toevallig president van Oekraïne is’ en een ‘land in oorlog’ moet leiden. ‘A special day’, noemt hij het op een onbewaakt moment tijdens de pauze, waarin zijn microfoon nog aanstaat. Met een prima opkomst: ‘Ik heb weleens voor kleinere zalen gestaan.’
Gejuich
In de grootste zaal van het Wijnhavencomplex is alles tot in de puntjes is voorbereid op het hoge digitale diplomatieke bezoek. Vrijwel alle stoelen zijn bezet, een omvangrijk boeket met gele en blauwe bloemen staat perfect gepositioneerd in het camerabeeld van de livestream. Er is een videoverbinding met de Haagse Hogeschool, waar ook honderden studenten zitten te wachten.
Als Zelensky uiteindelijk in beeld verschijnt, in legergroen T-shirt, een zwart armbandje om zijn linkerpols, achter een wit bureau voor een grijze muur, wordt hij ontvangen als een popster. Het publiek barst in juichen uit.
In zijn toespraak, die simultaan wordt vertaald naar het Engels, benadrukt hij het belang van eigen keuzes maken, maar ook om uit je bubbel te stappen en samen te werken. Dat geldt ook voor landen. ‘Elk land heeft een mate van vrijheid. Sommige landen hebben het geërfd, andere moeten ervoor vechten, maar het mag nooit als vanzelfsprekend worden gezien.
‘Er breekt een bijzondere fase aan, die niet alleen gaat over onze vrijheid in Oost-Europa, maar ook of genocide-politiek het nieuwe normaal wordt. Dat is wat Rusland probeert: van genocide iets op de achtergrond maken, zodat het niet zo schokkend is, maar dagelijkse praktijk wordt. En is de wereld er gezamenlijk tegen? Nog niet, en niet helemaal. Saamhorigheid bouwen, nieuwe bondgenootschappen smeden, dat is waar we mee bezig zijn.’
Europese waarden
Een student van de Haagse Hogeschool vraagt naar het verzoek van Oekraïne om versneld bij de EU te mogen. Wat zijn daar de voordelen van? ‘Het is een win-winsituatie’, antwoordt Zelensky. ‘We hebben een sterk leger dat de waarden van Europa wil beschermen. Dat doen we al, niet in woorden, maar in daden. Dat blijven we in de toekomst ook doen. Er is niet zo’n sterk leger in het oosten van Europa.’
Ook is het land goed voor de voedselvoorziening, vervolgt Zelensky. ‘Ook al blokkeert Rusland de Zwarte Zee, we zijn nog steeds bereid om Europa te voeden en te helpen – wat we ook bij Afrikaanse landen doen.’
Een andere student vraagt hoe Oekraïne de informatieoorlog aanpakt. Opnieuw waarschuwt Zelensky voor het gevaar van bubbels. ‘Toen ik president werd, had ik al ervaring met filmproductie en media. Ik was me ervan bewust dat we de informatieoorlog tegen Rusland aan het verliezen waren. Niet alleen in Oekraïne, ook in andere landen. We hebben onze eigen markt opgeschoond, maar dat is niet genoeg. Het was heel moeilijk om andere landen aan de kant van Oekraïne te krijgen, omdat die in een andere bubbel zitten. Dat is schadelijk en je moet ertegen blijven vechten. We moeten de waarheid blijven vertellen.
‘We hebben onze deuren geopend en zijn dankbaar voor journalisten die vanaf dag één bij de oorlog waren. Ook zijn sommige landen Russische staatsmedia gaan weren vanwege de sancties. Wij spelen daar een rol in, omdat we kunnen aanwijzen welke kanalen de publieke opinie beïnvloeden door constant leugens te verspreiden.’
Het bezoek van Zelensky eindigt met een selfie: honderden studenten draaien zich om en maken een foto met de president op de achtergrond, die een beetje ongemakkelijk glimlachend zijn rechterhand opsteekt.
Als hij is uitgelogd, kondigt hoogleraar Alanna O’Malley aan dat er nog een paneldiscussie volgt. ‘Ook al is dit wel een tough act to follow’, geeft ze toe.