‘Dit is geen bezetting maar een teach-in’, roept student Ghali donderdag in zijn megafoon naar zo’n honderd demonstranten die in het Haagse Wijnhavengebouw zijn komen protesteren. ‘We zijn hier uit solidariteit en om te praten over hoe we Gaza kunnen helpen.’ Andere leden van de actiegroep Students for Palestine delen intussen flyers uit waarin ze oproepen tot een boycot: Universiteit Leiden moet alle banden met Israël verbreken.

Voordat Ghali met zijn daadwerkelijke toespraak kan beginnen, lopen twee beveiligers op hem af en proberen zijn megafoon af te pakken. Ghali ontwijkt hen en loopt snel het publiek in. Er volgt een kat-en-muisspel met geduw en getrek bovenaan de Spaanse trappen. Terwijl de menigte staat te filmen duwt een van de beveiligers een toekijkende student hardhandig weg. ‘Waarom duwt u mij?’ roept ze hem na.

Na een paar minuten gehannes, waarbij Ghali de megafoon niet uit handen geeft, lijken de beveiligers een sein te krijgen om op te houden en kan de demonstratie alsnog doorgaan.

In zijn toespraak roept Ghali op het geweld in Gaza te beëindigen en zegt hij dat ‘het lijkt alsof het uiten van het leed van Palestijnen taboe is op de universiteit’.

Er volgen nog vier sprekers, onder wie universitair docent Judith Naeff. Ze haalt uit naar de Nederlandse overheid die reserveonderdelen levert voor Israëlische gevechtsvliegtuigen: ‘Niet in mijn naam!’ Verder bedankt ze de universiteit voor ‘het toestaan van dit gesprek en dat u niet de politie heeft gebeld’.

Evenwel staan er niet lang daarna agenten onder aan de trappen. Verder zijn er zeker tien medewerkers van de universiteit die optreden als beveiliger. Ze lopen om de toehoorders heen en filmen de sprekers. Sommigen zijn gekleed in pak, anderen dragen hoodies en lijken haastig opgetrommeld universitair personeel: een gelegenheidsbeveiliger blijkt achteraf bijvoorbeeld medewerker van de audiovisuele dienst te zijn.

Na ongeveer drie kwartier sluit Ghali de bijeenkomst af met de omstreden leus: ‘From the river to the sea…’ en roepen de demonstranten terug: ‘Palestine will be free!’ Daarna vraagt hij via de megafoon de toehoorders om rustig het pand te verlaten, waarop de aanwezigen in groepjes vertrekken.

Achtervolging

Alleen: bij de uitgang van het gebouw mag niet iedereen naar buiten. Ghali wordt kort tegengehouden, van zijn identiteitsbewijs is al een foto gemaakt. FGGA-decaan Erwin Muller vertelt hem dat 'er nog een gesprek zal volgen tussen jou en de universiteit'.

Ook de student die hardhandig was geduwd wordt bij de uitgang om haar identificatie gevraagd, nota bene door de beveiliger die haar eerder duwde. ‘Ik laat mijn ID alleen zien als jij je ook identificeert’, antwoordt ze. Dat weigert de duwende beveiliger, waarna ook de student haar identiteitsbewijs niet toont. ‘Ik schakel de politie in’, zegt de beveiliger vervolgens, waarna hij naar de agent loopt die buiten het gebouw staat. Deze agent spreekt enkele minuten met de student waarna zij alsnog kan vertrekken.

Maar ook buiten het pand blijven de beveiligers zich met de demonstranten bemoeien. Als docent Naeff en Ghali weglopen van het Wijnhaven-gebouw blijven twee medewerkers van de universiteit hen achtervolgen aan weerszijden van de straat. Als de beveiligers niet omkeren richten Naeff en Ghali zich tot hun achtervolgers: ‘Waarom volgt u ons? Dit is echt heel intimiderend.’ De beveiligers geven geen enkele reactie. Ook op vragen van Mare willen ze geen antwoord geven. Ze zeggen alleen ‘het hartstikke druk te hebben’.

Om aan hun achtervolgers te ontkomen vluchten de docent en student een kledingwinkel in. De achtervolgende medewerkers blijven aanvankelijk bij de ingang staan, maar spreken daarna de beveiligers van de winkel aan. Die houden zich verder buiten de situatie. Een van de achtervolgers loopt de winkel in en observeert Naeff en Ghali van achter een kledingrek, terwijl die met elkaar bespreken hoe zij weg kunnen komen.

‘Alle perken te buiten’

Terwijl de student zich verderop in de winkel verschuilt, besluit Naeff nogmaals de achtervolgers aan te spreken: ‘Wat gaan jullie dan doen als de student straks naar buiten wil? We voelen ons echt bijzonder onveilig.’ De beveiligers horen haar aan, maar laten niets los over hun beweegredenen. In totaal blijven de twee achtervolgers ongeveer een kwartier voor de ingang van de winkel rondhangen, voordat ze zonder iets te zeggen vertrekken.

Naeff zegt verbijsterd te zijn dat de universiteit haar eigen mensen laat volgen. ‘Dit gaat alle perken te buiten. Deze handelwijze is zeer intimiderend. Ik ga een klacht indienen.’

Ook universitair docent Cristiana Strava, die tijdens de bijeenkomst een solidariteitsstatement van een Palestijnse universiteit voorlas, zegt geschokt te zijn dat een vreedzame demonstratie wordt gedwarsboomd door de universiteit. ‘Ik sprak het aanwezige hoofd veiligheidszaken aan op het optreden van de beveiliging. Hij antwoordde hierop dat ik “als docent en medewerker van de universiteit juist zou moeten proberen om de demonstratie te doen stoppen, in plaats van mee te doen”. Blijkbaar hebben we een fundamenteel ander beeld van waar de universiteit en docenten toe dienen.’

Hoofd veiligheidszaken Leo Harskamp wilde ter plaatse geen commentaar geven en verwees later door naar het statement van de universiteit (zie kader).

'Illegale demonstratie'

Mare legde de universiteit een aantal vragen voor over het handelen van de beveiliging tijdens de demonstratie, onder andere waarom het nodig was de demonstranten te filmen en foto’s te maken van hun identiteitsbewijs.

Ook vroeg Mare of de universiteit het achtervolgen van medewerkers en studenten, en het duwen van studenten een acceptabele handelwijze vindt voor beveiligers én waarom willekeurige medewerkers als beveiliger zijn ingezet.

Woordvoerder Mischa van Vlier laat per e-mail weten dat ‘het optreden van de beveiliging er op was gericht deze illegale demonstratie zo min mogelijk verstorend te laten zijn voor de andere aanwezigen. Omwille van de veiligheid van allen heeft men daarom niet getracht de demonstratie voortijdig te beëindigen.’ Ook verwijst hij naar het statement dat de universiteit heeft geplaatst op de website (zie kader).

Hij gaat verder niet in op de vragen over de handelwijze van de beveiligers: ‘Wij doen geen uitspraken over het optreden van individuele beveiligers. Zoals gebruikelijk wordt een gebeurtenis als deze na afloop nader geëvalueerd.’

Vorig jaar leidde een evenement van Students for Palestine ook al tot ophef en protesten. Toen verbood de universiteit een paneldiscussie van de actiegroep omdat de moderator ‘niet neutraal’ zou zijn.
 

Update vrijdag 10 november: Universitair docent Elena Burgos Martinez meldt aan Mare dat ook zij en nog een student op straat door beveiligers zijn achtervolgd samen met Naeff en Ghali.

Update donderdag 16 november:

Decaan Mark Rutgers van FGW heeft afgelopen woensdag gesproken met verschillende stafleden die bij de demonstratie aanwezig waren, in het bijzijn van een HR-medewerker van de universiteit.

Een open brief, die door honderden medewerkers en studenten is ondertekend, bekritiseert het handelen van de beveiliging en de houding van het college van bestuur.

De universiteitsraad laat weten een onderzoek te willen naar het optreden van de beveiliging.

De Haagse Stadspartij heeft schriftelijke vragen gesteld aan het college van burgemeester en wethouders in Den Haag.