De overgang van de middelbare school naar de universiteit is fors. Een grote uitdaging is de enorme hoeveelheid flexibiliteit die nieuwe studenten krijgen.

Waar een scholier meer dan dertig contact­uren in de week heeft en daaromheen wat huiswerk maakt, is het voor de student vaak precies andersom. Met een handjevol colleges wordt er van studenten gevraagd om zelfstandig te werken op tijden en locaties die ze grotendeels zelf kunnen kiezen, en met deadlines voor opdrachten en tentamens die weken of zelfs maanden in de toekomst liggen.

Dit maakt de overstap van school naar universiteit vaak lastig. Daarom een paar tips voor nieuwe studenten – en voor andere studenten, die een nieuwe routine goed kunnen gebruiken – om op een goede en gezonde manier te studeren.

 1. Maak contact met medestudenten en docenten

Op de universiteit is veel vrijheid wat betreft keuze om fysiek deel te nemen aan colleges en werkgroepen. Zeker studenten met veel reistijd zullen geneigd zijn om online aan colleges deel te nemen, of helemaal niet wanneer er geen verplichting is.

Onderzoek toont keer op keer aan dat on campus deelname aan onderwijs zorgt voor betere studieprestaties dan online meedoen. Dit komt (waarschijnlijk) deels doordat studenten zich vaak on campus beter kunnen concentreren dan online en gemakkelijker vragen kunnen stellen. Maar deels zit dit ook in het gemak om buiten de colleges met medestudenten en docenten in contact te komen.

Door aanwezigheid op de campus is het gemakkelijker om van medestudenten te leren en vrienden te maken. Dit kan helpen voorkomen dat studenten vroegtijdig motivatie verliezen en uiteindelijk stoppen met hun studie.

Face-to-face-contact met docenten helpt natuurlijk ook. De coronajaren hebben mij geleerd dat communicatie makkelijker verloopt en studenten meer en betere vragen stellen wanneer het contact offline is. Mijn tip aan studenten is dan ook: kom langs wanneer je vragen hebt.

2. Stop met multitasken

Studiewerk en vrije tijd lopen voor studenten vaak door elkaar heen. Tijdens het studeren scrollen ze regelmatig door de verschillende socialemedia-apps, gemiddeld zo’n drie tot zes keer per uur, laat recent onderzoek zien. Hierdoor worden momenten van concentratie telkens afgebroken, en dit maakt het lastiger om effectief te studeren.

Aan de andere kant is het vaak ook lastig om echt van vrije tijd te genieten. Doordat mails en deadlines voor studieopdrachten vaak doorgaan, speelt de druk om te studeren op, ook wanneer de student eigenlijk wil ontspannen. Het gebrek aan rust draagt er ook aan bij dat het moeilijk wordt om je voldoende op te laden om te studeren. Om deze valkuil te ontlopen is het belangrijk om studietijd en vrije tijd echt goed uit elkaar te houden.

Een goede manier om zo’n scheiding te maken, is door de fysieke plekken waar je studeert en waar je vrije tijd doorbrengt zo veel mogelijk van elkaar te scheiden. Bijvoorbeeld studeren in de bibliotheek – zonder telefoon binnen handbereik – en zo min mogelijk thuis, maar daar juist de tijd nemen voor andere zaken. Op deze manier studeer je efficiënter omdat concentreren eenvoudiger wordt, en laad je jezelf goed op in de tijd dat je niet studeert.

3. Slaap voldoende

Volwassenen hebben gemiddeld zo’n acht uur slaap per nacht nodig. Studenten slapen minder. Recent onderzoek onder verschillende groepen studenten laat zien dat een meerderheid gemiddeld nog geen zeven uur slaapt. Dit hangt samen met minder goede cijfers en lagere slagingspercentages. Maar ook een slaaptekort op korte termijn (één of twee dagen minder goed slapen) heeft al effect op studieprestaties. Mijn laatste advies is om zo te plannen dat je tijdens tentamenperiodes eerder meer dan minder slaap dan normaal krijgt.

 Max van Lent is universitair docent economie aan de Universiteit Leiden