Misschien kent u de NWO niet. Dan bent u een student. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek is namelijk de onderzoeksfinancier. Uw docent stuurt daar doorwrochte bedelbrieven naar toe. De envelop staat bol van modieus jargon en synoniemen van het woord ‘relevantie’. Soms krijgt de aanvrager geld, soms niet. Dat doet de NWO goed. Dat blijkt uit een evaluatierapport van een door het ministerie van Onderwijs ingestelde commissie. Dat staat te lezen in het document, getiteld Nieuwe dynamiek, passende governance.
Governance? Really?
Even een citaatje: ‘De conclusie is dat het Nederlandse onderzoek internationaal gezien excellent is. Nederland behoort wereldwijd tot de top vijf in termen van productiviteit van onderzoekers. Met citatiescores die significant hoger zijn dan het wereldgemiddelde heeft Nederland, samen met de Verenigde Staten, Zwitserland en Denemarken, de hoogste scores.’
En omdat het cv van de meeste staatssecretarissen van Onderwijs – op wat folderen voor een partij na – identiek is aan dat van een bedrijfsleider van een schemerige Kijkshop, benadrukt de commissie nog eens: ‘Het geld van de belastingbetaler wordt goed besteed.’
Mooi, kan iedereen weer aan het werk. Wat managers de laan uitsturen en de wetenschappers verder excellente topscores laten binnenharken.
Welnee, dus, er moet verankerd, geprofileerd, strakgetrokken en naar de toekomst, pardon, duurzame toekomst gekeken. Alsof je Robert Schoemacher los laat op Doutzen Kroes. Misschien kent u deze namen niet. Dan bent u een docent of uw culturele consumptiegedrag is lovenswaardig, zij het een tikkeltje gedateerd, te noemen.
Zeggen dat iets altijd nog beter kan, is niet altijd the way forward, om het even lekker buzzy te houden. If it ain’t broke, don’t fix it. Stiekem weten die rapportsamenstellers dat ook wel, maar ja, een rapport met de naam Niets meer aan doen. Hij gaat lekker zo, daar kan de staatssecretaris ook niet mee aankomen op de Binnenhof Barbecue.
Daarom is er ook een hoofdstukje ‘Aanbevelingen’ opgenomen – het dunste onderdeel. Je ziet de eerbiedwaardige professoren gewoon zitten op de laatste vergadering. ‘Kutjefuck, we hebben helemaal geen aanbevelingen gedaan. Snel, steekwoorden, ik tik het wel uit in de trein.’
En dus moet er wat vereenvoudigd in de bestuurslaag, de blik moet naar buiten en er moet een Chief Scientific Advisor aangesteld bij het ministerie. Want ja, dat geld van de belastingbetaler moet nu eenmaal goed besteed. Dat is niet herorganiseren, of evalueren, maar epibreren. Misschien kent u dat woord niet. Maar het is iets waarvan het jammer is dat onderwijsbeleid er zich steeds meer op toe lijkt te leggen.
Thomas Blondeau