De Arbeidsinspectie constateerde in 2021 dat het bij alle universiteiten slecht gesteld is met de aanpak van misstanden op de werkvloer. Ook de universiteitsraad dringt al een tijd aan op meer beleid.

Het college van bestuur heeft een nieuw plan van aanpak geschreven, om met een ‘geheel andere benadering’ de sociale veiligheid ‘naar een hoger niveau te tillen’. De universiteit gaat dan ook een centraal meldpunt inrichten voor problemen rond sociale veiligheid. Er komt ‘een lagere drempel om je stem te laten horen’, en een ‘overlegorgaan sociale veiligheid’ op instituten en expertisecentra.

Verder wil het college de focus op wetenschappelijke concurrentie verminderen. Er komt meer aandacht voor welzijn en sociale veiligheid in gesprekken van leidinggevenden met medewerkers over resultaat en ontwikkeling: de zogeheten GROW-gesprekken.

Het college introduceert ook een nieuw leiderschapsmodel dat medewerkers de vaardigheden geeft om over sociale veiligheid te praten en problemen aan te pakken. Er komen duidelijkere afspraken over ieders taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden.

Om de interactie tussen medewerkers te bevorderen is er een set dialoogkaarten ontwikkeld waarmee wetenschappers, docenten, postdocs en promovendi een gesprek kunnen aansnijden over ‘dilemma’s en gedrag’. Ook wordt er een nieuw zogenoemd ‘medewerkersbetrokkenheidsonderzoek’, dat voldoet aan de eisen van de Arbeidsinspectie, uitgezet.

Kritiek

De universiteitsraad is blij dat er een plan ligt, maar heeft ook de nodige kritiek. ‘In het stuk staat dat de organisatiestructuur een voedingsbodem kan zijn voor ongewenst gedrag’, zei Timothy de Zeeuw van personeelspartij LAG. ‘Maar het plan gaat voornamelijk over hoe je ongewenst gedrag beter monitort en niet uitgebreid over hoe de organisatiestructuur an sich aangepast wordt om de kans op ongewenst gedrag te verminderen. We moeten echt de oorzaken aanpakken.’

‘Als het gaat om zaken als sociale veiligheid en het belang van goed leiderschap dan worden daarover in het stuk tamelijk vage begrippen gebruikt’, voegde partijgenoot Mark Dechesne daaraan toe. ‘Een van de uitdagingen is om deze zaken explicieter te benoemen.’

‘Hoe zit sociale onveiligheid ingebakken in de organisatie?’ vroeg De Zeeuw. ‘Hoe identificeer je die problemen? Dan kun je vervolgens actie ondernemen. Nu is het een beetje schaduwboksen tegen een onzichtbare tegenstander.’

De Zeeuw was blij dat er in het plan aandacht voor promovendi is. ‘Maar postdocs zijn een beetje verdwenen in het stuk. Dat is een kwetsbare groep die tussen wal en schip valt.’

‘De meeste aandacht zou moeten uitgaan naar groepen die het grootste risico lopen’, zei Tahmina Fariaby van personeelspartij PhDoc: ‘Ik denk dan ook aan postdocs.’

Affaire Hofman

Femke Spaargaren van studentenpartij PBMS was ‘teleurgesteld’ dat het college een deel van de vragen van de raad niet had beantwoord. Die vragen hadden onder andere betrekking op de procedure rond de affaire Hofman. De universiteit wil de van wangedrag beschuldigde archeoloog ontslaan. Donderdag dient daarover een rechtszaak. Het college wil op bepaalde raadsvragen geen antwoorden geven tot de zaak is afgerond.

Spaargaren: ‘Ik snap de terughoudendheid vanwege de rechtszaak. Maar vragen over wat de rol is van de universiteitsraad in het vormen en de bevoegdheden van de ad-hoc onderzoekscommissie in deze zaak zijn ook niet beantwoord. Dat gaat echt om het functioneren van de organisatie en daarop kan best worden ingegaan. Ik vind het slap dat we daar geen antwoorden op krijgen. Als er een hoger beroep komt, dan zijn we zo een jaar verder en kunnen we nog steeds niet met het college spreken over dit soort belangrijke zaken.’

In 2025 komt de Arbeidsinspectie weer langs om te kijken of de universiteit nu wel de zaken rond sociale veiligheid op orde heeft.