Jos Damen, hoofd van de African Library, is kritisch op het plan. Hij wijst op een gerichte zoektocht die het personeel van de UB in 2004 uitvoerde, waarbij onder andere de proefschriften van Albert Einstein en Marie Curie werden ontdekt in de collectie. Damen: ‘Er kunnen veel meer verborgen schatten tussen zitten. En buitenlandse universiteiten zullen niet alles zelf meer hebben.’ Hij vraagt zich af waarom er niet gekozen is om de proefschriften te digitaliseren.
Overigens twijfelt Damen aan het precieze aantal proefschriften. In het boekje Hora Est! over de collectie proefschriften, schatte hij het aantal in de collectie tussen 1580-2004 op 400.000. De proefschriften die nu weggaan komen uit 1850-2004, wat betekent dat er naar zijn schatting nog zo’n 50.000 proefschriften (uit de periode 1580-1850) achterblijven, en er dus zo’n 350.000 vernietigd gaan worden.
Bart van der Steen, Hoofd Faculty Liaison & Diensten bij de universiteitsbibliotheek reageert: ‘Over zestig procent van de collectie hebben we contact gehad met de betreffende universiteiten. Van Parijs en Berlijn hebben we bijvoorbeeld een enorme collectie, meters aan materiaal. Van veel andere universiteiten hebben we een boel kleinere deelcollecties van maar een paar jaar of maar een paar meter. Hoe kleiner de collectie, hoe meer tijd het kost om erachter te komen of de universiteit de proefschriften nog wil hebben. En geen van de mensen die we hebben benaderd heeft gezegd: ja, stuur maar op.
Digitaliseren of catalogiseren is ondoenlijk, zegt Van der Steen. ‘Het catalogiseren van één titel kost tien tot vijftien minuten, dat is niet werkbaar als het gaat om 400.000 stuks. Financieel gezien kost digitaliseren miljoenen, echt veel te duur in een tijd van bezuinigingen. Het klinkt heel heftig, 400.000 proefschriften afstoten, maar alles van voor 1850 bewaren we integraal, dat zijn we ook verplicht.
‘UB Leiden stoot niet regelmatig werken af. Andere UB’s hebben dat al wel vaker gedaan, maar bij ons is het niet eerder nodig geweest. We hebben dus ook niet een regulier proces van het afstoten van werken.’
Prenten en boeken van voor 1900 worden sowieso nooit afgestoten, zegt Van der Steen. ‘Er ligt een harde grens bij 1900. Alles van voor die tijd bewaren we.’