‘Waarom heeft het college de adviezen van de opleidingscommissie uit het onderzoeksrapport niet opgevolgd?’ vraagt Patrick Klaassen (UB). Een vraag die bij meerdere raadsleden speelt. Mark Dechesne (LAG): ‘Waarom is er niet gericht op mediation? Het advies is erop gericht om er met elkaar uit te komen. Waarom er precies is afgeweken van het advies kunnen we niet eens bespreken.’

In dat rapport adviseert de onderzoekscommissie om ‘de organisatiecultuur van de faculteit Archeologie te verbeteren’ en om ‘een vorm van nazorg’ in te schakelen ‘voor alle betrokkenen die nu aan de faculteit verbonden zijn’. Het rapport stelt dat ‘het verleden alleen een plaats kan krijgen’ als alle betrokkenen ‘worden meegenomen in een proces van verwerking met hulp van gekwalificeerde professionals’.

‘Al heel lang zijn dit soort gevallen bij archeologie binnen de universiteit benoemd maar nooit aangepakt’, aldus Joost Augusteijn (LAG). ‘Toen ik hiervoor in de raad zat, kregen we ook individuele gevallen bij archeologie naar ons toegespeeld waar het college nooit iets mee deed. Heel veel zaken werden onder het tapijt gemoffeld en dat ontkent onze voormalige rector publiekelijk.’ In tegenstelling tot voorgaande jaren lijkt het volgens Augusteijn alsof het college ‘nu overreageert en opeens verder gaat dan het advies’.

Naming and shaming

‘Er wordt nu opeens heel hard gereageerd en ze willen niet zeggen waarom. Daar moet het college verantwoording over afleggen, omdat het onzekerheid in de organisatie creëert. En dat heeft niets met de specifieke casus te maken.’ Klaassen: ‘Er is een verschil tussen daadkrachtig optreden en naming and shaming. Wachten we nu tot het college de volgende ‘‘pestprofessor’’ bekendmaakt?’

‘Er waren er nog vier toch?’ reageert partijgenoot Floske Spieksma. ‘Ik moet zeggen, als bestuurlijke vrouw die ook vervelende ervaringen heeft, was ik ook wel hoogst verbaasd dat er in de Mare stond dat nog vier mannelijke hoogleraren bij archeologie van alles hadden gedaan. Waarom nu alleen de vrouw uitgelicht wordt?’ Het blijft even stil ‘Maar dat is een persoonlijke mening. ’

Eerder heeft de raad vragen gesteld aan het college over de casus bij archeologie, maar antwoorden bleven uit. ‘Op elke vraag is het antwoord: ‘‘Dat kunnen we niet bespreken’’’, vertelt Ebrar Kaya (SC). ‘De zaak loopt nog, het is een personele kwestie of dat ligt bij de faculteit archeologie. Eerst kon het rapport niet besproken worden, want dat was niet op tijd gepubliceerd. Toen werd het gepubliceerd en kon het rapport niet besproken worden tot de personele kwestie is afgelopen. Ondertussen gaat het leven gewoon door. Die problemen moeten behandeld worden.’ 

‘We kunnen niet wachten op een rechtszaak of iets dergelijks’, vervolgt Kaya. ‘Er zijn gedupeerden. Het hoofd juridische zaken had al gemeld dat geen van de melders betrokken is bij het maken van besluiten van het cvb, terwijl het nota bene gaat om de betrokkenen. Onze ombudsfunctionarissen en vertrouwenspersonen zouden absoluut nooit iets doen zonder de toestemming van betrokkenen en melders, maar ons eigen college wel even alle besluiten neemt zonder toestemming. Als wij dit soort punten kunnen aankaarten tijdens de overlegvergadering, kunnen we hopelijk nog iets bereiken hierin. Het ziet er momenteel namelijk wel echt treurig uit.’

Dechesne: ‘Heel veel zaken die we tijdens de commissievergadering bevraagd hebben, hebben we vervolgens totaal geen antwoord op gekregen. Met het argument dat er niets over een casus gezegd mag worden die voor de rechter ligt, maar deze zaak ligt niet voor de rechter.’ Klaassen: ‘Het is wel een patroon van het college dat medezeggenschap regelmatig wordt overgeslagen, aangezien we net zo’n casus hebben gehad met de vice-rector.’

Ook Max van Haastrecht (PhDoc) vindt het ‘apart dat het college de openbaring heeft gezocht en het tegelijk niet met de raad wil bespreken’. Hij haalt een NRC-interview met collegevoorzitter Annetje Ottow aan. ‘Daarin wordt de vraag gesteld: “De commissie stelt heling voor tussen de twee archeologen en andere betrokkenen. Toch wilt u haar ontslaan. Waarom?” Daarop antwoordt mevrouw Ottow: “Er is gewoon te veel gebeurd. Maar hun vertrek lost uiteraard niet alle problemen bij archeologie op.” Dat is een heel summier antwoord, maar het is al meer dan wij te horen hebben gekregen.’

Gestolen mensenresten

Timothy de Zeeuw (LAG) waarschuwt de rest van de raad om niet te veel op de stoel van de rechter te gaan zitten. ‘We zijn iets te veel bezig met de vraag of de uitkomst uiteindelijk correct is of niet. Ik denk niet dat dat onze taak is. Wij moeten puur kijken naar wat de algemene lessen zijn die we hieruit kunnen trekken.’

Volgens Kaya probeert de raad juist voorzorgsmaatregelen te nemen om zo min mogelijk op de casus in te gaan en zo veel mogelijk algemene zaken te behandelen. ‘Maar er staan ook schrijnende, kwalijke dingen in het rapport die wel echt gaan over de casus. Als wij daadwerkelijk in bezit zijn van gestolen mensenresten, moeten wij daar iets mee.’

Er zit veel verkramping in de organisatie, constateert Van Haastrecht na gesprekken met de ombudsfunctionaris en vertrouwenspersonen. Dat zou er volgens hem op kunnen wijzen dat het college angstiger is dan nodig om ook de algemene dingen te bespreken ‘die we prima kunnen bespreken’. ‘Er zijn hier zo veel aanknopingspunten waarmee we onze universiteit beter kunnen maken en waarom zouden we die niet nu bespreken. Dat voelt wrang, zeker met de openbaarheid die ze wel degelijk hebben gezocht vanaf het begin.’

‘Het is een gemiste kans om te reflecteren’, concludeert Ella Picavet (DSP).