Hoe zou u de financiële situatie van de faculteit omschrijven?
‘Twee jaar geleden hadden we een begroting die niet sluitend was. Toen is er een vijfjarenplan gemaakt waarbij we de reserves tijdelijk konden inzetten om de klap op te vangen. Zonder de nieuwe regeringsplannen waren we in 2028 uit het dal geklommen. Door de huidige aangekondigde bezuinigingen zullen we niet uit dat dal komen en moeten we meer op de rem gaan staan.’
Wat houdt dat in?
‘Als er iemand vertrekt, moeten instituten bijvoorbeeld kijken of die positie van strategische waarde is. Is het iemand die je makkelijk vanuit de markt kunt vinden? Is die persoon belangrijk voor onderwijs? Kunnen we de rol op een andere manier invullen?
‘We moeten posities bevriezen. Daarnaast zien we een teruggang van zo’n 130 promovendi. Een promovendus aanstellen is een verplichting van vier jaar, en dat is een risico als er misschien een grote klap aankomt. Ook worden er uitgaven aan apparatuur uitgesteld. We vervangen dingen minder snel en hopen dat het niet stukgaat. Dat neemt niet weg dat elke vertrekkende persoon pijn doet, want zo rijkelijk zijn we niet bedeeld met mensen. Alles is al redelijk efficiënt ingedeeld.’
Wat zijn de gevolgen van de bezuinigingen voor het onderzoek en onderwijs?
‘Het lijkt erop dat we voor het eerst aan de kwaliteitsknop moeten draaien. Het is zo’n beetje het laatste wat je wil veranderen, want iedereen wil zo goed mogelijk onderwijs geven en onderzoek doen. Iedereen wil er alles aan doen om de kwaliteit zo hoog mogelijk te houden, maar op een gegeven moment moet je ook kiezen voor het welzijn van je mensen. Dus het zou zomaar kunnen zijn dat je die kwaliteitsknop omlaag moet draaien.
‘We kunnen bijvoorbeeld niet zomaar stoppen met practica geven, maar kijken hoe we daarmee kunnen doorgaan op een gezonde manier, waarbij we goed op de werkdruk letten. Het eerlijke antwoord is dat we nog niet weten hoe. Dat gesprek gaan we het komende jaar voeren.’
De kabinetsplannen zijn nog heel onduidelijk. Hoe zorg je dat je niet preventief al meer gaat bezuinigen dan later nodig blijkt?
‘Dat is precies het probleem. Want voor hetzelfde geld ben jij heel stoer bezig geweest met bezuinigen, en komt het kabinet opeens met randvoorwaarden en blijkt dat je de verkeerde bezuinigingskeuzes hebt gemaakt. Ik denk niet dat er géén bezuinigingen komen, want die zijn al ingeboekt door het kabinet. De vraag alleen is wanneer we duidelijkheid krijgen. We hebben nu binnen onze faculteit afgesproken om voorzichtig te doen. We gaan niet stilstaan, maar denken goed na over alle keuzes en investeringen.’
Is er overwogen om opleidingen af te stoten?
‘Elk instituut heeft een logische opbouw met een bachelor- en masteropleiding en onderzoeksgroepen daaromheen. Elke verschuiving daarin heeft consequenties voor het onderwijs en onderzoek, maar ook hoe de baten binnenkomen. Dat maakt het lastig om een onderdeel weg te snijden, want daarmee los je niet het overkoepelende probleem op.’
Hoe kijkt u naar de rigoureuze bezuinigingsplannen bij Geesteswetenschappen?
‘Ik vind het heel lastig om daar een oordeel over te geven. Als mijn collega’s bij Geesteswetenschappen pijn hebben dan is dat gedeelde pijn. Dat FWN zich nog niet in een dergelijke situatie bevindt, levert daarom nog geen opluchting op. We zijn uiteindelijk één universiteit.’
Bent u wezen demonstreren op het Malieveld?
‘Ja. Namens het bestuur, maar ook op persoonlijke titel, dat kan ik niet scheiden. Voor alle grote maatschappelijke thema’s, zoals klimaat, gezondheid, maar ook de rechtsstaat, heb je gewoon mensen nodig die dat kunnen bestuderen. Ik vind het heel belangrijk dat iedereen kan studeren. Als je onderwijs verschraalt, geef je de jeugd een onzekere toekomst. Iedereen moet een kans krijgen.
‘De maatregelen vanuit dit kabinet zijn niet goed, en de mate waarin er duidelijkheid wordt verschaft vind ik onbehoorlijk. Ik zet mijn vraagtekens bij hoe goed doordacht de plannen zijn.
‘Internationalisering is een groot goed, en ik zie niet wat je oplost door te zeggen dat je geen internationale studenten meer binnenlaat. Ik begrijp ook niet dat je grote groepen studenten die om allerlei redenen niet binnen de gestelde periode afstuderen een boete gaat geven. Dat zijn vaak studenten die niet per se een grote zak geld hebben of rijke ouders hebben op wie ze kunnen teren. Je legt zo de rekening neer bij de student.
‘Ik denk dat we het in een kennisland als Nederland, maar ook in Europa, juist moeten hebben van alle vakgebieden aan de universiteit. Ik hoop dat we nog steeds dezelfde hoge kwaliteit onderwijs kunnen blijven geven, maar het moet ons wel gegund worden vanuit de samenleving.’