Wordt u ook gek van Eppo Bruins? Al wekenlang stamelt de minister van Onderwijs met de nederigheid van een net niet weggepeste leraar maatschappijleer dat hij het ook zo vreselijk vindt wat de wetenschap wordt aangedaan door het beleid waarvoor hij zelf (Eppo Egbert Willem Bruins dus) verantwoordelijk is.

‘Ik begrijp alle studenten en docenten’, zegt hij dan met een uitgestreken gezicht: ‘Ik ben niet blind voor de zorgen. Ik voel de pijn.’ Tegelijkertijd blijft hij als een steenezel op standje repeat eindeloos de zogenaamde noodzaak van zijn fatale bezuinigingen herhalen: ‘Elke cent in deze begroting staat op de juist plaats.’

Tsja: niet blind misschien, maar wel stokdoof. Kennelijk kan een machtsgeile rasopportunist zó naar het pluche smachten dat hij er werkelijk álles voor over heeft om maar minister te mogen worden, óók als hij daarvoor drie keer van partij naar partij moet hoppen (CDA, CU, NSC) en zélfs als hij de sector waarin hij zelf groot is geworden naar de vaantjes moet helpen.

Toch maar mooi Vak K gehaald, cv compleet, mission accomplished, lekker gewerkt pik!

Wat je daar ook allemaal van kunt vinden en hoe gekmakend het begrotingsdebat ook verliep, er was één ding wat de minister niet deed: anderen de schuld geven.

En precies dat laatste deed de Leidse universiteit vorige week wél, zelfs twee keer in 48 uur. In beide gevallen was er iets vreselijks gebeurd waarbij uitgerekend degenen die het hoogst in de boom zaten uit alle macht schreeuwden dat zij er juist HELEMAAL NIETS aan konden doen. Het kwam allemaal door de boze buitenwereld.

Wie was de boosdoener? De butler met de kandelaar in de wijnkelder? Bijna goed: het was de boodschapper. Wij waren het. Mare.

Het begon op dinsdag met een afscheidsinterview van de vertrekkende vice-collegevoorzitter Martijn Ridderbos. Op de site van de universiteit blikte hij behalve op zijn guilty pleasure (ABBA!) ook terug op #cameragate.

Citaat: ‘Niet alles ging van een leien dakje, er waren ook hoofdpijndossiers. “Verschrikkelijk” vond hij bijvoorbeeld de framing van de camera’s die alleen werden opgehangen om mensen te tellen in gebouwen, in de covid-periode en daarna. “Die dingen konden inderdaad meer, maar die functies stonden uit. Toch zijn ze ondanks verbeteringen en lang praten niet geaccepteerd door de gemeenschap en definitief verwijderd.”’

Framing joh?

Echt?

Als bestuurders het F-woord gebruiken moet je altijd waakzaam zijn: in die gevallen is #framing namelijk bijna altijd #framingblaming. Zo ook hier, daar gaan we.

Ten eerste waren zowel de beveiliging als de juridische voorwaarden van de camera’s aanvankelijk niet op orde.

Ten tweede stonden sommige extra functies in het begin niet uit.

Ten derde is de enige voor de hand liggende vraag die tijdens #cameragate voortdurend is gesteld nooit beantwoord: waarom zou je zoveel geld verkwisten aan slimme spyware (371 camera’s à €600, exclusief software) met talloze ingenieuze eigenschappen die je niet wilt gebruiken?

En ten vierde was het uitgerekend Ridderbos die uitblonk in (sorry!) framing toen hij in de universiteitsraad begon te pruttelen over ‘onterechte ophef door onjuiste berichtgeving’, waarvoor hij overigens later door de raad op de vingers werd getikt.

Wat dat betreft is zijn duiding in hetzelfde afscheidsinterview over de verhouding tussen de academie en samenleving onbedoeld autobiografisch: ‘Een universiteit is gebaseerd op kennis, op feiten en objectieve data. Het gaat ons om de waarheid, om het gesprek, het debat en om de verbinding. Maar met leugens kun je tegenwoordig ook politiek bedrijven.’ Dat geldt dus jammer genoeg ook voor bange bestuurders die zodra ze onder vuur komen te liggen de boodschapper de schuld geven.

Twee dagen later was het weer raak. Een van onze redacteuren had namelijk – hou je vast – een begroting gelezen die naar de universiteitsraad was gestuurd. Daarin stond dat er bij de faculteit Geesteswetenschappen de komende vijf jaar 144 fte verdwijnen, wat hij vervolgens opschreef.

En Wat Er Toen Gebeurde Zal Je Verbazen.

Paniek! Dat bericht klopt niet, reageerde de afdeling communicatie, die de bewuste begroting overigens niet had gelezen, maar alsnog bij hetzelfde standpunt bleef nadat de redacteur in kwestie die vriendelijk had toegezonden (you’re welcome <3).

Op hetzelfde moment begon het voltallige faculteitsbestuur een verontwaardigde mail te tikken aan alle medewerkers waarin het – oh ironie – waarschuwde voor de cijfers uit de eigen begroting: ‘De genoemde getallen geven een onjuist beeld van de situatie.’ En: ‘Als faculteitsbestuur zijn we uitermate ongelukkig met deze publicatie, omdat dit extra onrust veroorzaakt in deze toch al onzekere tijden.’

(Tip: lever dan een andere begroting in!)

Het bestuur schreef te ‘begrijpen dat het bericht in de Mare als een schok kan komen’ en te ‘hopen jullie zorgen met deze nuancering weg te kunnen nemen.’ De nuancering luidde: door verschillende geldstromen, natuurlijk verloop, tijdelijke contracten en ziektevervangingen was het ‘niet juist om het verschil van 144 fte (tussen 820 en 676 fte) gelijk te stellen aan ontslagen of bezuinigingen’.

Alleen dan toch even een nuancering bij de nuancering: Mare repte nergens over ‘ontslagen’ maar slechts over ‘verdwenen banen’ – waarvan bijvoorbeeld sprake is als een faculteitsbestuur besluit posities van tijdelijke werknemers of vertrokken pensionado’s niet op te volgen. In iedere begroting betekent zo’n beslissing: weg = weg. Geschrapte banen komen nooit terug, ongeacht welke geldstromen, maanstanden, meteorietenregens of aardstralen je er in quasi-geruststellende, vingerwijzende en blaming-the-messenger-mails aan de haren probeert bij te slepen. Ook voor geesteswetenschappers geldt altijd en overal: 820 - 676 = 144.

(Tip: don’t blame the messenger, blame the math!)

Aan de andere kant: het is natuurlijk altijd fijn als bestuurders al hun onderdanen expliciet op onze journalistiek wijzen. Daar doen we het allemaal voor! En geheel volgens het principe ‘voor wat, hoort wat’ doen we deze factcheck er gratis bij! (you’re welcome <3)