‘De impact van de klimaatcrisis wordt steeds voelbaarder en dit baart ons ernstige zorgen’, schrijft Scientists4Future NL, een ‘alliantie van Nederlandse wetenschappers’ die zich zorgen maakt over klimaatverandering, in een brief die onlangs naar alle besturen van universiteiten en hogescholen is gestuurd. ‘Er is een grote noodzaak voor een snelle en verregaande verduurzaming van de economie om de toekomst van de mensheid veilig te stellen.’

De brief is samen met de Jonge Akademie van de  Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, tien universitaire Young Academies (waaronder die van Leiden) en duurzaamheidsnetwerk Studenten voor Morgen verstuurd. ‘Steeds meer mensen maken zich zorgen’, zegt Anne Urai van Scientists4Future en universitair docent cognitieve psychologie in Leiden. ‘De problematiek komt ook steeds dichter bij huis, zie bijvoorbeeld de overstromingen in Limburg in 2021. Het is duidelijk dat er grote veranderingen nodig zijn.’

‘Alle Nederlandse hogeronderwijsinstellingen zitten bij banken die allemaal niet bekend staan om hun duurzame portfolio’, vertelt Urai. ‘Deze brief is een oproep om te stoppen met het afnemen van producten van banken en verzekeraars die de fossiele brandstofsector financieren.’

Rabobank

De Universiteit Leiden bankiert onder andere bij de Rabobank. Volgens de schrijvers van de brief financierde deze bank in 2021 de fossiele sector voor 2,1 miljard dollar. ‘Van de Nederlandse banken investeren alleen Triodos Bank, De Volksbank en Bunq volledig in duurzame energie.’

Een oproep om beleid te veranderen kan heel effectief zijn, legt Urai uit. ‘In een eerdere brief riepen we het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) op om uit investeringen in fossiele brandstoffen te stappen. Er kwam steun van verschillende universiteiten en hogescholen, veel partijen raakten erbij betrokken. Dat had succes, in 2021 stopte het ABP met de fossiele investeringen.’

Ook bij de kwestie rond de banken en verzekeraars kunnen de kennisinstellingen een voortrekkersrol spelen. ‘We roepen dan ook op tot een gecoördineerde actie van de hogescholen en universiteiten.’

Richtlijnen

De briefschrijvers stellen voor dat de instellingen via koepelorganisaties Universiteiten van Nederland en de Vereniging Hogescholen het gesprek openen met de banken en de verzekeraars waar ze mee werken.

Verder staat in de brief het verzoek om de financiële bedrijfsvoering zoveel mogelijk onder te brengen bij een meer duurzame bank, en over te stappen naar duurzame verzekeraars. Instellingen worden ook gevraagd ‘duurzame richtlijnen op te stellen en te gebruiken als selectiecriteria bij aanbestedingen voor bank- en verzekeringscontracten’.

Daarnaast vraagt Scientists4Future NL aan de universiteiten en hogescholen om een ‘publiek statement te doen over de stappen die worden gezet richting de financiële instellingen waarmee ze werken’.