Het bestuur van de faculteit besprak de ‘eerste poging’ tot het vaststellen van een gedragscode dinsdag met de faculteitsraad. ‘Onze opleiding is heel praktisch georiënteerd, met veel internationale mogelijkheden en stages, die vaak plaatsvinden in omgevingen waar we minder controle op hebben’, aldus bestuurslid Alex Geurds.

Hoewel er in de publieke vergadering niet werd ingegaan op de specifieke aard, blijken er met regelmaat incidenten plaats te vinden binnen dergelijke projecten. Om hier meer grip op te krijgen, heeft het bestuur dit document opgesteld.

Het document gaat over ‘hoe we met elkaar omgaan, met het team, iedereen daarbuiten, both human and otherwise’, zei Geurds. Voor veldwerkprojecten geldt een ‘absoluut verbod op fysiek en mentaal misbruik, de exploitatie van archeologische arbeid, seksuele relaties tussen leden van het team en studenten, iedere vorm van discriminatie, bedreigend gedrag, en van seksuele, fysieke of mentale intimidatie’, staat in het document.

Buitensporig alcoholgebruik wordt tijdens veldwerk niet getolereerd, ook niet na werktijd. De organisatoren van het veldwerk moeten er ook ‘op toezien dat mensen die geen alcohol drinken niet worden buitengesloten’. Als er wordt gedronken, dient dit ‘uitsluitend met mate te gebeuren’ en er moet minimaal één persoon van de veldwerkleiding nuchter blijven.

‘Door de jaren heen zijn dingen niet altijd gelopen zoals je zou willen’, legde Geurds uit. ‘En alcohol speelt daarin een rol.’

Daarnaast worden deelnemers aangemoedigd altijd melding te maken als ze getuige zijn van misstanden of ongewenst gedrag. Ook is er een zero-tolerancebeleid tegenover aanstootgevend of ongepast gedrag tegenover lokale gemeenschappen waarin de projecten plaatsvinden, ‘bijvoorbeeld kleding die door lokale gemeenschappen en andere partijen als ongepast zou kunnen worden beschouwd’. Andersom wordt wangedrag van de lokale bevolking, zoals het ongewenst fotograferen van studenten, ook ‘niet getolereerd’.

‘We willen de cultuur veranderen waar verandering nodig is’, aldus Geurds. ‘Het is ook een signaal aan de betrokkenen, dat ze dingen kunnen melden en dat dingen die besproken moeten worden, bespreekbaar zijn.’

De faculteitsraad reageert positief op de regels, maar vindt het op sommige punten te beperkt. Zo gaat deze code alleen over de interne projecten, terwijl archeologiestudenten ook vaak naar extern georganiseerd veldwerk gaan.

‘Het is niet concreet genoeg om problemen aan te pakken die al meerdere jaren voorkomen bij externe projecten’, zegt Letty ten Harkel, die tevens stagecoördinator is. ‘We willen dat er meer actie wordt ondernomen.’

Veiligheid van studenten

Er is volgens haar een ‘transparanter systeem’ nodig, en overeenkomsten met internationale projecten om de veiligheid van studenten te garanderen. Ook pleit ze voor een manier om zorgwekkende meldingen te documenteren, zodat het te zien is als er bij een bepaald project vaak meldingen binnenkomen. Dan kan voorkomen worden dat studenten daar zomaar heen gestuurd worden. Een zwarte lijst is ‘een groot woord’, zegt ze, maar ze pleit voor ‘een lijst van zorgwekkende meldingen’.

Ze zegt ook dat in de evaluatieformulieren over de veldwerkprojecten niet specifiek ruimte is om aan te geven of er sprake is van (sociale) onveiligheid. ‘Het gaat meer over of het een geschikte stageplek is. Dat interpreteren veel studenten alsof het een goede plek is om te leren.’

‘Er zou ook in moeten staan wat je moet doen als er dingen zijn die je wilt melden, maar die je liever niet in de evaluatie opschrijft’, zegt studentenraadslid Sonia Leffel.

Het bestuur lijkt het eens te zijn met de suggesties van de raad. ‘Die formulieren zouden explicieter gemaakt kunnen worden’, zegt Geurds. ‘Je hebt gelijk – dat zit er nu niet duidelijk in.’ ‘Het is een goede eerste stap’, aldus decaan Jan Kolen. ‘Maar ook nog een work in progress.’