Nieuws
Archeologie deelt beurzen, ook al wil de minister dat niet
De faculteit Archeologie gaat startersbeurzen vanuit het Rijk niet aan individuele wetenschappers geven maar aan onderzoeksgroepen - óók als dat tegen de wens is van het ministerie van Onderwijs.
Sebastiaan van Loosbroek
donderdag 13 oktober 2022
Beeld Schot

Dat zei directeur bedrijfsvoering Jan Pronk van de faculteit Archeologie in de laatste faculteitsraadsvergadering.

Om onder meer de competitiedruk bij beursaanvragen te verkleinen, heeft het ministerie van Onderwijs besloten om startersbeurzen te verstrekken aan onderzoekers die aan het begin van hun loopbaan staan en hen zo op weg te helpen hun wetenschappelijke carrière verder op te bouwen.

‘Een grote doorbraak, na jaren van bezuinigingen op het hoger onderwijs en toegenomen competitiedrang, zeker bij de sociale- en geesteswetenschappen’, zei Pronk.

Teamprestatie

Het idee van het ministerie is om de beurzen aan individuele onderzoekers te geven, maar de faculteit Archeologie vindt dat geen goed plan. ‘Wij willen het geven aan groepen wetenschappers. Dat is niet wat de onderwijsminister (Robbert Dijkgraaf, red.) wil, maar de universiteiten zelf willen het wel. Ook de Universiteit Leiden.’

Volgens Pronk krijgt het faculteitsbestuur hier dan ook ruimte voor van het college van bestuur. ‘Het past ook perfect in het idee van erkennen en waarderen, dat verder kijkt dan het aantal individuele publicaties maar onderzoek meer beschouwt als een teamprestatie. Op deze manier kunnen we meer mensen laten profiteren van de beurzen.’

‘Universiteiten willen dit, ook Leiden, dus dit gaan we sowieso doen’

Pronk zei dat er ‘een sterke lobby gaande is’ rondom de startersbeurzen. Dat er nog veel onduidelijk is, bleek ook tijdens de raadsvergadering van de faculteit Geesteswetenschappen. Volgens raadslid en universitair docent Jan Frans van Dijkhuizen leiden de startersbeurzen tot ‘grote oneerlijkheden’ en is het ‘voor de sfeer niet goed als mensen die hier al vijftien jaar lang werken, moeten zien hoe jonge mensen opeens een beurs krijgen, waar de ouderen keihard voor moeten vechten.’

Decaan Mark Rutgers zei toen dat vanuit het Rijk nog onduidelijk is hoe het geld kan worden besteed en dat de ‘middelen niet voldoende zijn om iedereen een beurs te geven’.

De faculteit Archeologie wil dit scenario zo veel mogelijk voorkomen door de beurzen over meer mensen te verdelen. ‘Wij hebben intern al besloten dat we het hoe dan ook zo gaan doen, wat de uitkomst van die lobby ook is’, zei Pronk.

Structureel

De faculteit krijgt ongeveer 200 duizend euro voor elke universitair docent die is gestart sinds 1 januari 2022. ‘Dat bedrag willen we vervolgens verdelen onder meerdere startende universitair docenten.’

Vooralsnog is dit geld structureel, zei Pronk. ‘Er is op dit moment geen einddatum voor deze beurzen. Zolang we dus elk jaar nieuwe UD’s aannemen, zullen we deze financiering krijgen.’

Toch is ook in dit geval de vraag hoeveel wetenschappers van de beurzen gaan profiteren. ‘Dat hangt af van hoe we het precies gaan vormgeven’, zei Pronk. ‘Hoe we het geld gaan verdelen, staat nog ter discussie.’

Naast de startersbeurzen, komen er ook stimuleringsbeurzen naar de universiteiten. ‘Die zijn voor de rest van de staf. Daarvan is nog niet bekend hoe veel het zal zijn.’