Dat blijkt uit onderzoek van historicus en erfgoedspecialist Han Meeter, dat hij in opdracht van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION) uitvoerde.
Het statige pand aan de Witte Rozenstraat werd ontworpen door de Russische vrouw van Ehrenfest: Tatjana Afanasjeva. Vanaf 1914 begon Ehrenfest in de huiskamer een beroemd colloquium voor collega’s en studenten. Grote namen als Einstein, Bohr, Pauli, Dirac en Fermi bleven er logeren en zetten hun handtekeningen op de muren.
‘Het Ehrenfesthuis was een ontmoetingsplaats voor wetenschappers. Mede dankzij deze plaats kwam de relativiteitstheorie tot stand. Er werden discussies gevoerd, drankjes gedronken en er werd gemusiceerd. Roken mocht dan weer niet in huis. Alleen voor Einstein werd een uitzondering gemaakt’, vertelt Meeter.
De huidige bewoner wil het pand van hand doen, en verschillende hoogleraren zouden graag zien dat het cultureel erfgoed bewaard blijft. Maar wat zou de universiteit met het pand kunnen doen?
Met die vraag begon Meeter zijn onderzoek. ‘Het Ehrenfesthuis was een ontmoetingsplaats voor topwetenschappers. In diezelfde sfeer zijn we een bestemming gaan zoeken.’
Uit gesprekken met hoogleraren en instituten bleek er behoefte te zijn aan een plek voor kleine bijeenkomsten en debatten.
‘Het huis zou ook geschikt zijn als kortstondige verblijfplaats voor topwetenschappers. Het is toch veel mooier om hen in een rijke historische omgeving te kunnen ontvangen, in plaats van een hotel voor ze te moeten regelen.’ Volgens Meeter zou de universiteit ook elke maand twee topwetenschappers in het huis kunnen ontvangen, die vervolgens met elkaar in debat gaan. Deze debatten zouden dan via internet uitgezonden kunnen worden, zodat de hele wereld kan deelnemen. ‘Dat is dan weer goed voor de uitstraling van de universiteit.’
De resultaten van het onderzoek liggen nu bij het college van bestuur. ‘Alle kosten moeten nog worden doorgerekend, maar mijn studie toont aan dat de kans vrij groot is dat exploitatie kostendekkend kan zijn. Voor veel van de voorgestelde activiteiten worden momenteel ten slotte ook kosten gemaakt.’ PM