Dus ook de Syrische vluchtelingen die Mare vorige week portretteerde, kunnen wellicht in Leiden gaan studeren. Wel moeten ze een ‘vreemdelingen-identiteitsbewijs’ hebben. Dat is een document dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst geeft als de asielaanvraag nog loopt.
‘We geven potentiële studenten liever wél dan geen kans’, zegt Alfons Koch van het admissions office, dat diploma’s en documenten van onderwijsinstellingen controleert. ‘Maar we willen de universiteit niet op het verkeerde been zetten. We krijgen ook te maken met lui die de boel proberen te bedonderen. Dus we doen onderzoek als dat nodig is.’
Er is geen algemene richtlijn voor de erkenning van diploma’s, aldus Koch. ‘Want dan loop je het risico dat die te hard wordt toegepast. En dat vervolgens iemand een opleiding niet mag volgen terwijl die persoon de studie wel aan kan. Iedereen die in Leiden wil studeren, kan bij ons een verzoek indienen. Elk dossier is anders en we bieden per geval maatwerk. Uiteraard ontvangen we het liefst originele diploma’s. Of, als het niet anders kan, kopieën van bullen. Sommige aanvragers hebben echter helemaal geen documenten van onderwijsinstellingen. Maar dat wil niet zeggen dat zij uitgesloten worden. Het hangt er heel erg van af wat en waar aanvragers hebben gestudeerd, of op welke school ze hebben gezeten.’
Mensen zonder documenten kunnen hun cv naar het admissions office sturen. ‘Bij voorkeur zo uitgebreid mogelijk. Dan pogen wij uit te zoeken of het allemaal klopt. Een cv van een paar zinnetjes schiet niet op.’
De opleiding schat ook in of de aanvrager de studie kan volgen. ‘Medewerkers moeten bekijken of de student voldoende kennis heeft. Dat is best lastig. Bij sommige bètastudies kun je nog zeggen: “Ga maar in het lab staan en laat maar zien wat je kunt.” Maar vaak moet het toch uit een gesprek blijken. Als iemand tegenstrijdige dingen zegt over de studie die hij of zij claimt gevolgd te hebben, of zaken vertelt die geen hout snijden, dan kan dat een probleem zijn. Soms beheerst iemand het Engels niet goed genoeg.’
Goed checken is belangrijk. ‘We krijgen ook aanvragen van mensen die claimen een opleiding gevolgd te hebben die niet bestaat, of aan een universiteit die niet bestaat. We hebben ook wel eens iemand gehad die zelfs geen middelbare schoolopleiding bleek te hebben.’
Maar kan een net gearriveerde vluchteling bij de universiteit aankloppen? Koch: ‘Formeel is er bij “eerste inschrijving” sinds een paar jaar niet meer de wettelijke verplichting om de geldigheid van het verblijf te controleren, maar we doen het wel in het kader van de Gedragscode Hoger Onderwijs. In de praktijk schrijven wij dus alleen studenten in met een officieel document dat aangeeft dat ze geldig verblijven in Nederland. Vluchtelingen krijgen tegenwoordig al vrij snel, ook al zitten ze nog in de procedure, een vreemdelingen-identiteitsbewijs, en hebben daarmee recht op voorlopig verblijf.’
Koch ziet de laatste jaren weliswaar meer Syriërs, maar echt storm loopt het nog niet. ‘Afgelopen jaar waren het iets van vijf tot acht studenten; voorgaande jaren steeds drie à vier per jaar. Daarvoor waren het vooral Afghanen en Irakezen.’ VB