‘Op een bepaald moment sterven de verhalen over Nederlands Indië uit. Maar voorlopig is er nog verongelijktheid over de geringe aandacht voor de kampen in Indonesië in vergelijking met de concentratiekampen hier’, vertelt regisseur Ger Thijs. Hij bracht acteurs Bram van der Vlugt, Kitty Courbois en Thom Hoffman samen voor de voorstelling Moesson, geschreven door acteur Eric Schneider.
Omdat Schneider zijn toneelstuk nergens kwijt kon, was hij maar aan een novelle begonnen over hetzelfde verhaal, getiteld De Beige Man. Met dat werk is hij vorig jaar op 79-jarige leeftijd gedebuteerd als auteur.
Thijs: ‘En intussen vond ik het een spannende vertelling, gebaseerd op Erics eigen jeugd. Indonesië heeft natuurlijk een ontzettend reliëf gegeven aan Nederland en aan de Nederlandse literatuur in het bijzonder. Door zulke verhalen kunnen we de geschiedenis een beetje inhalen. Zonder Max Havelaar en De Stille Kracht zou de Nederlandse literatuur stoppen bij De Avonden.’
Kitty Courbois speelt een vrouw die destijds in een Jappenkamp zat. Haar minnaar Mees Stork, gespeeld door Bram van der Vlugt, sloot zich in Australië aan bij de geallieerden. Na de oorlog zien ze elkaar terug. Dat blijven ze jaarlijks doen, samen met haar zoon Ferdy, om de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki te ‘vieren’.
‘Mees Stork runde vroeger een groot hotel in Indonesië. Naar zijn idee spande hij zich vreselijk in voor dat land, net zoals zoveel mensen. Uiteindelijk moesten ze blij zijn dat ze naar Nederland konden ontkomen. Daar moesten ze helemaal opnieuw beginnen, terwijl ze alles kwijtwaren. Ze hebben Indonesië weliswaar uitgebuit, maar ze hebben er óók veel voor over gehad. Moesson vertelt dat grotere verhaal, maar het heeft ook een mooi persoonlijk plot. Ferdy’s vader is het afgelopen jaar gestorven. Stork wil nu dolgraag verder met zijn moeder, maar voor haar is dat inmiddels volstrekt overbodig.’
Hij koos de acteurs samen met de producent. ‘Die wil natuurlijk het liefst bekende koppen, terwijl ik eerder uit ben op kloppende karakters. We hadden het geluk dat we allebei die aspecten vonden, bij acteurs bovendien die zelf ook heel enthousiast waren.’
Moesson hoort bij de serie Toneel Plus. ‘Dat is een idee van Hummelinck Stuurman Theaterbureau, om mogelijkheden te bieden voor oudere acteurs, die inmiddels wat minder aan bod te komen. Tekst onthouden is ook wat lastiger, daar hadden de acteurs uit Moesson ook wel mee te maken.
‘Maar het gaat er vooral om dat acteurs op een zekere leeftijd niet meer vijf avonden in een week op het toneel willen staan, maar bijvoorbeeld nog wel drie. We hebben de tournee daarom wat meer uitgespreid. Het publiek merkt daar natuurlijk niets van. Het wrange voordeel is trouwens dat het theaterpubliek ook vergrijst, waardoor de acteurs op het podium van allerlei verschillende activiteiten herkend worden.’
Evenwel is het toneelstuk de moeite waard voor studenten, vindt Thijs. ‘Het gaat over een belangrijk deel van de Nederlandse geschiedenis, het is goede literatuur, op het toneel gebracht door prachtige acteurs.’
Leidse Schouwburg
25, 26 en 27 september 20.15,
vanaf € 10