Nieuws
Alles in tien jaar Open Access
Staatssecretaris Sander Dekker wil dat over tien jaar alle wetenschappelijke publicaties via Open Access beschikbaar zijn.
donderdag 21 november 2013

Wie buiten de universiteitsmuren googlet op wetenschappelijke artikelen, loopt al snel tegen digitale betaalmuren op. Onderzoek dat gedaan is van gemeenschappelijk geld, is lang niet altijd voor de gemeenschap beschikbaar.

Dat is altijd zo geweest, maar vroeger, toen wetenschappelijke tijdschriften van papier waren en ergens opgeslagen moesten worden, was er geen keus. In het internet-tijdperk is die keus er wel, en verschijnt er ook wetenschap in zogeheten Open Access-tijdschriften, die wel gratis toegankelijk zijn voor iedereen.

Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wil dat per 2024 alle Nederlandse onderzoek via Open Acces toegankelijk is.Om die deadline te halen moet in 2019 zestig procent al zover zijn.

‘Voor sommige disciplines is dat nog niet of nauwelijks gebruikelijk; in een aantal disciplines zijn er weinig Open Access-tijdschriften beschikbaar. Ook zijn er disciplines waar boeken de gebruikelijke manier van publiceren zijn. Dat maakt de gestelde doelen ambitieus’, geeft Dekker toe in zijn brief.

Wat het ook ambitieus maakt, is dat publiceren op deze manier duurder is. Wie in het topblad Nature wil publiceren onder Open Access-voorwaarden, betaalt zo’n drie en een half duizend euro extra. Dekker trekt in zijn brief geen extra geld uit voor die kosten. Dat had de Britse overheid wel gedaan, echter: ‘Dit leidde niet tot een versnelde transitie, maar tot een continuering van de overgangsfase.’

Als de Nederlandse overstap niet vanzelf gaat, zullen Dekker en zijn minister een wetswijziging opstellen die het verplicht maakt. Over het openbaar maken van onderzoeksgegevens, voor subsidieverstrekker NWO een belangrijke eis, staat niets in de brief. Dekker beschouwt dat als een ‘verschillend onderwerp, met andere belangen.’ BB