De Nederlandse overheid treedt streng op tegen drugs, ook die waar je emotioneel of spiritueel wat van kan opsteken. Verslavende middelen die alleen maar ongezond voor je zijn, zoals alcohol, suiker en tabak, kunnen op opvallend meer begrip rekenen.
Den Haag is zelf ook verslaafd, natuurlijk. Als je een pakje per dag rookt, blaas je elk jaar zo’n dertienhonderd euro extra de schatkist in. Alle rokers samen rochelen zo ongeveer 2,5 miljard euro op. Daar kick je niet zomaar van af.
Toch lijkt dat langzaam maar zeker te gaan gebeuren. Er kwam een rookverbod in de horeca, er komt een rookverbod in de rookruimtes van de horeca, steeds meer winkels halen de kankerstaven uit het schap en wie zich tijdens de El Cid tussen de verse puistenkoppies waagt, ziet dat de eerstejaarzen vrijwel allemaal peukvrij door het leven gaan, als gevolg van de langzaam opstapelende maatregelen.
Straks mag er ook niet meer gerookt worden op de universiteit. In mijn eerste jaar mocht je nog je peuk opsteken in de kantine (we lieten balen tabaksbladeren door mammoeten over de gletsjers aanslepen), maar vanaf augustus volgend jaar moet het helemaal afgelopen zijn. Niet meer roken in de gebouwen, niet meer voor de ingang van de gebouwen, niet meer in de speciale bushokjes voor rokers bij de gebouwen, niet meer in de openlucht-fietsenstallingen op vijftig meter afstand van de ingang: alle universiteitsterreinen worden tabaksvrij.
Net zoals bekeerlingen de fanatiekste gelovigen zijn, zo zijn stoppers de grootste anti-rokers. De landelijke overheid die hier nu ineens het beste voor lijkt te hebben met haar burgers, stelt hier de wenselijkheid wel erg boven de redelijkheid. Een kwart van alle Nederlanders rookt, een percentage dat de afgelopen jaren nauwelijks is gedaald. Onder hen bevinden zich niet alleen Leidse en Haagse studenten, bestuurders en Spinozaprijswinnaars, maar ook de portiers die straks het niet-rookbeleid zouden moeten gaan handhaven.
En wat is er eigenlijk precies ‘terrein van de universiteit’? De Hortus Botanicus en het bijbehorende terras zijn dat in elk geval. Komen tienduizenden rokers per jaar op bezoek. Tijdens de Museumnacht staan er daar een paar duizend aangeschoten mensen tegelijk. Moet er security rondlopen om te controleren of er niet stiekem een sjekkie wordt gerold?
Ook het Bio Science Park is grotendeels universiteitsgrond. Als je niet midden op de busbaan wil gaan paffen, waar kan je dan precies heen, straks? Op de fiets naar Oegstgeest?
Ja, natuurlijk, rokers zouden moeten stoppen. En dikke mensen zouden moeten afvallen, CO2-uitstoot zou belast moeten worden en kinderen zouden moeten kunnen dansen in de regenwouden van Laos en Vietnam zonder het risico op een explosief te stappen. Dat betekent nog niet dat het ook gaat gebeuren.
Wat wel? Dat wat er altijd gebeurt in Nederland: een gedoogbeleid. Een plek ver van de ingang waar de rokers hun verslavingsding kunnen doen en peuken in een bak kunnen gooien. De situatie zoals die nu al is bij meerdere universiteitsgebouwen, kortom.
Bart Braun