Volgens het onderzoek van het instituut is ‘prestatiedruk en -drang onder jongeren geen nieuw fenomeen.’ Door ‘recente ontwikkelingen’ lijkt de ervaren druk alleen maar groter te zijn geworden. ‘Zo geven studentpsychologen aan dat ze steeds meer studenten in hun spreekkamer zien met steeds ernstiger en complexere klachten.’
Als één van de oorzaken voor de problemen wordt ‘de versobering van de studiefinanciering van de laatste jaren’ genoemd. Vanwege het afschaffen van de basisbeurs hebben meer jongeren een bijbaantje nodig om de kosten te kunnen dekken.
Dat baantje mag dan weer geen negatief effect hebben op studieprestaties, want door de uitbreiding van de rendementsmaatregelen zoals het BSA heeft ‘studie-uitloop soms serieuze (financiële) consequenties.’ Het aantal jongeren op de middelbare school dat kampt met prestatiedruk neemt ook toe. Dit heeft weer gevolgen voor de psychische gezondheid van jongeren, en kan leiden tot meer burnoutklachten. ‘Dit is echter op dit moment nog moeilijk met cijfers inzichtelijk te maken’, meldt het instituut.
Steeds meer jongeren maken gebruik van middelen die de kans op studiesucces verhogen, schrijft het instituut. ‘Uit een recente peiling onder vierhonderd studenten bleek dat ongeveer een op de vier ondervraagden weleens gebruik maakt van ADHD-medicatie als Ritalin zonder hiervoor een recept te hebben van een arts.’
Er zijn nog meer stressfactoren voor jongeren. Het gebruik van sociale media kan ook leiden tot psychische klachten. ‘Hierbij lijkt het vooral te gaan om het ideaalbeeld van het perfecte leven dat via het selectief delen van hoogtepunten via sociale media wordt gestimuleerd.’ Meer dan de helft van de jongeren heeft in meer of mindere mate last van de angst om dingen te missen wanneer zij de sociale media niet volgen, oftewel the Fear of Missing Out. Mensen die in sterke mate lijden aan FOMO ‘kunnen zelfs lichamelijke reacties vertonen, zoals zweten, nervositeit en hartslagversnellingen, bijvoorbeeld bij het binnenkomen van nieuwe berichten of bij het niet kunnen verwerken van de hoeveelheid informatie.’