Illustratie Marcel van den Berg

De grammatica van dans?
Robot-wetenschapper Carlos Herrera: ‘Mensen kijken op een bepaalde manier naar bewegingen, en dans maakt daar gebruik van. Het is als het verschil tussen taal en poëzie. Taal heeft allerlei regels en constructies, en in de poëzie ga je daarmee spelen. Dans doet dat met onze manier van kijken.
‘Met de grammatica van dans bedoelen we dus niet: “Linkerarm omhoog, rechterbeen naar voren”, maar: “Waar kijk je naar?” Naar het gezicht bijvoorbeeld, of naar de borstkas, die bij mensen meer bewegingsvrijheid heeft dan bij veel andere dieren.’

Stel, zo’n grammatica valt echt op te stellen. Hoe ver kom je dan in vijf dagen?
Dans-onderzoeker Sarah Whatley: ‘We zien nu al dat er zich nieuwe ideeën beginnen te vormen: de gesprekken zijn zo rijk.’
Herrera: ‘De mensen die robots bouwen willen dat ze bewegen. De dansers weten alles van beweging: dat is echt heel vruchtbaar.’
Whatley: ‘Er is echt een verschil tussen denken over beweging, en denken in beweging.’

Jullie praten niet over dans, maar dansen over taal? Begrijp ik het goed?
Herrera: ‘Elke morgen beginnen we met een danssessie in een studio in het centrum, voordat we hier in het Snellius aanschuiven.’

Als dansgrammatica al bestaat, dan is die ingegeven door de menselijke vorm. Daar hoeft een robot zich niet aan te houden, toch? Die kan langere benen krijgen, of vijftien poten, of een zwerm zijn…Herrera: ‘Zelf denk ik dat de menselijke vorm essentieel is voor dans, maar daar zijn mijn collega’s het niet mee eens.’
Whatley: ‘Het gaat ook om de vraag hoe een robot reageert op menselijke beweging. De grote uitdaging bij het ontwerpen van sociale robots is dat we niet-mensen moeten ontwerpen die gevoelig zijn voor de gevoeligheden van mensen, die snappen hoe mensen de wereld zien. Wat het betekent om mens te zijn, dat kan dans – in potentie – helpen onthullen.’

En er is donderdagavond een publiekslezing in Museum Boerhaave?
Whatley: ‘Niet alleen een lezing. Er zal ook een optreden-element in zitten. Misschien dat we het publiek ook mee laten doen op een of andere manier, dat moeten we nog bepalen.’
Herrera: ‘We nodigen iedereen uit om mee te maken wat we zelf hier aan het doen zijn; we willen het ze niet alleen vertellen.’

Door Bart Braun

Public event: Brains,
Robots and Dance
Donderdag 7 juni
Museum Boerhaave, 17:00-19:00
Toegang gratis