Columns & opinie
Pleiten zonder te preken
Anoushka Kloosterman
donderdag 31 mei 2018
© Marc de Haan

In Westeros werken duizenden garnalenpellers onder erbarmelijke omstandigheden. Ze zijn uit Southeros gekomen, waar de werkloosheid hoog is, maar zitten vast aan wurgcontracten die hen dwingen drie jaar lang, tachtig uur per week, voor een hongerloontje te zwoegen. De garnalen worden voornamelijk opgekocht door Little Finger, Inc., - een dochterbedrijf van Giant Finger, Inc. De vraag is of ceo McGregor Klegane (uit Northeros) aangeklaagd kan worden voor schending van mensenrechten.

Dit is de met Game of Thrones-referenties doorspekte casus waar studenten uit 42 landen zich de afgelopen maanden over hebben gebogen. Tijdens het ICC Moot Court, georganiseerd door het Grotius Centre, pleiten ze voor hun zaak. Het evenement duurt vijf dagen, vrijdag is de laatste dag. Dan strijden de finalisten in het echte Internationaal Gerechtshof om de eerste plaats.

In de voorrondes staan de deelnemende teams – in totaal 65, van Afghanistan tot de Verenigde Staten – in verschillende lokalen van het Wijnhavencomplex. Op dinsdag staat het Leidse team tegenover een team uit Parijs en een Australisch team uit New South Wales. Tegenover hen zitten drie ‘rechters’. ‘Little Finger heeft een essentiële bijdrage geleverd aan de gepleegde misdaden’, zegt Alejandra Fernández y de Aragon Pascual (24), van het team van Universiteit Leiden, die de kant van de slachtoffers vertegenwoordigt. Voor haar ligt een volle multomap met aantekeningen, post-its en tabbladen.

‘De feiten en het bewijs laten zien dat Little Finger zestig procent van de market output koopt. Ze hebben een dominante marktpositie. Ze verstrekten meer dan zestig procent van het inkomen. Ons onderzoek laat zien wat voor controle Little Finger werkelijk heeft.’

Een van de rechters onderbreekt: ‘Maar volgens de verdediging zou het bedrijf ook zonder hen doorgaan.’ Fernández: ‘Edelachtbare, wij geloven dat dit speculatie is. We weten niet of de overige veertig procent door zou gaan met het opkopen van de garnalen.’

Na de anderhalf uur durende sessie geven de ‘rechters’ hun feedback: niet te veel artikelen opsommen, en niet teveel met je armen bewegen. ‘Het nadeel van het oplezen van papier, is dat het een gesloten indruk geeft’, zegt een van de rechters. ‘Maar het nadeel van het spreken uit je hart, is dat het een preek kan worden, met het bijbehorende vingertje.’

‘Sommige rechters zien het gebruik van te veel handen en vingers als dreigend’, zegt Claire Daams, een advocate uit Zwitserland. ‘Probeer contact te leggen met de bench, door oogcontact. Na jaren leer je ook de bench te lezen, en wen je aan alle eigenaardigheden van de rechters. En die hebben ze, in mijn ervaring.’

Fernández krijgt nog een complimentje: ‘Ik waardeer de energie van Ms. Fernández’, zegt een rechter. ‘Daardoor neem je de inhoud ook goed op.’

Nerveus was ze wel, vertelt ze achteraf. ‘Mijn hart ging tekeer. Ik wisselde steeds van voet om niet te gaan trillen.’ Haar teamgenoot, Helena Loutas-Paraskeva (22) vergelijkt het met een eend: ‘Rustig aan de bovenkant, maar aan de onderkant bewegen. Rechters houden van persoonlijkheid.’ ‘Fernández is goed in drama’, zegt haar teamgenoot. ‘Daarom doet ze de kant van de slachtoffers.’ Fernández: ‘Iedereen heeft een sterke kant. Helena heeft veel kennis van de wetten en de feiten, en doet altijd what needs to be done. Ze is heel goed in zwakke plekken vinden in de verdediging.’