Achtergrond
Linguicide
Universiteiten overtreden de wet met het aanbieden van Engelse opleidingen, vindt Beter Onderwijs Nederland (BON) en daarom de Onderwijsinspectie en de universiteiten van Maastricht en Twente voor de rechter sleept. Op 14 juni komt de zaak voor.
donderdag 31 mei 2018

BON-Voorzitter Ad Verbrugge, waarom zijn alleen Maastricht en Twente gedagvaard?

‘Om het simpel te houden. De zaak betreft alle universiteiten, maar het is handig om het aantal partijen overzichtelijk te houden, ook om een datum te prikken. We kiezen deze universiteiten, met specifiek de opleidingen psychologie. Het zijn voorbeelden van hoe de internationalisering doorslaat. Dit werkt als precedent, dus andere universiteiten krijgen er ook mee te maken.’

Ook Leiden?

‘Die had er ook onder kunnen vallen. De uitspraak zal ook consequenties voor Leiden hebben.’

Willen jullie al het Engels van de universiteit hebben?

‘Nee, natuurlijk niet. We zijn voor talige vorming van studenten. Wanneer je 17, 18 bent heb je nog geen academisch gevormde taal. En dat begint in je eigen taal. Het is ook nodig in de toekomst, zeker in een samenleving waar informatie en communicatie zo belangrijk is, is goed kunnen communiceren in eigen taal van belang. We zeggen ook: als je wilt dat de studenten goed Engels leren, biedt dan ook Engels onderwijs aan in het curriculum. En zorg voor een goed uitwisselingsprogramma, zodat studenten een paar maanden in het buitenland kunnen doorbrengen. Het staat ook in de wet op hoger onderwijs: artikel 1.3, lid 5. Niet 7.2, dat wordt hier soms verkeerd aangehaald.’

En opleidingen die internationaal opereren, veel internationale staf hebben, en daarom voornamelijk Engels onderwijs geven?

‘Dat is wanbeleid van de universiteit. Iemand die in Nederland komt wonen en werken, moet Nederlands leren. Het is zo wonderlijk, die hoogopgeleide mensen, die geen idee hebben waar ze zijn. In België kan het, waarom in Nederland niet? Het is zo’n provinciale benadering. De universiteit is een actor in linguicide.

‘Het gaat om balans. Daar kun je afspraken over maken, bijvoorbeeld dat iemand na vijf jaar in het Nederlands onderwijs gaat geven. De wet geeft daar ook ruimte voor. Nu kom je überhaupt niet meer in aanraking met iemand die je taalniveau verhoogt. Begrijp me goed: ik ben vóór internationalisering, en vóór diversiteit, maar tegen globalisering.

‘En nog een heel belangrijk argument: als de universiteit, met het belastinggeld, geheel verengelst, waarom zouden we dan nog onderscheid maken tussen een Amerikaanse universiteit als Webster, of een Chinese vestiging? Daar is dan geen enkele reden meer voor. Het ondermijnt de grondslag van publieke bekostiging.’

Is er een acceptabel percentage Engelstalige studies op de universiteit?

‘Nee. Misschien als het specifiek voor de internationale markt zou zijn, maar dan is het de vraag of dat van belastinggeld betaald moet worden. Het gaat ten koste van het geld voor de Nederlandse student. En die staan erbij te klappen: leuk, dat Engels. Het kritisch vermogen van de studenten is laag, dat komt misschien door de vooropleiding. Maar er is sprake van uitholling van het onderwijs. Ik ben verbaasd over hoe studenten zich een rad voor de ogen laten draaien.

‘Het zou mooi zijn als buitenlandse studenten hier Nederlands leren. Dat verhoogt ook de kans dat ze hier blijven als ze klaar zijn, en je verzekert een interesse in het land. Nu creëer je asociale studenten, die niet weten waar ze zijn, en niet weten waar Arjen Lubach grappen over maakt.’ AK

Zie ook: Marit de Roij: 'Om wetenschap te kunnen bedrijven moet je echter eerst leren nadenken, en dat gaat niet in een taal die je niet helemaal beheerst – ook al denk je op je achttiende natuurlijk van wel.'