Er lopen bij de universiteit veel meer mensen rond die graag afval willen scheiden, dan mensen die denken: ‘Fuck it, ik ga het helemaal niet meer doen’ (‘Afval scheiden is niet één grote schijnactie’, Mare, 19 april).
Maar als academici en academici-in-spe na meerdere maanden nog steeds vertwijfeld voor die bakken staan, of als ze leeg blijven, dan heb je verdomd slecht gecommuniceerd. Zeven aanbevelingen.
1. Begin eerst eens uit te leggen wie er nu eigenlijk over gaat. Green Keys Leiden? Leiden University Green Office? En zijn die nu wel of niet onderdeel van de universiteit? Waarom hebben ze twee aparte, niet-universitaire websites? Ik begrijp dat je op je eigen WordPress-site heerlijk je gang kunt gaan, maar regel een hoekje op de UL-website en een emailadres @leidenuniv.nl; dat staat een stuk professioneler. Zo lijkt het alsof het afvalbeleid van de universiteit wordt gevoerd door een clubje dat geen onderdeel van de universiteit is. Het straalt niet uit men het serieus neemt, wat in tegenspraak is met de afmetingen van de afvalbakken en met de juichberichten die het college van bestuur de wereld instuurt over hoe groen de Universiteit Leiden plotsklaps is geworden. Gemengde signalen dus; dat bevordert de participatie niet.
2. Communiceer beter, en vooral meer. Ga praten met de pr-afdeling, plaats berichten in alle universitaire en facultaire emailnieuwsbrieven en nieuwsoverzichten. Vergeet de studieverenigingen niet. Schiet honderd pijlen af om tien schietschijven te raken. Tot nu toe staat de informatie voornamelijk in Mare (‘Helaas: al het gescheiden afval belandt op één hoop’, 12 april), op twee prachtige eigen websites waarvan ik het bestaan niet vermoedde, en eventueel ook nog op Facebook. Mij had je nog niet bereikt, terwijl die afvalbakken er al een tijdje staan.
3. Zet bij de afvalbakken met koeienletters het adres van de Green Keys- dan wel Green Office-website (dat eigen hoekje op de UL-website). Of een QR-code, want universitaire webpagina’s hebben gruwelijk lange url’s. Of de juiste Google-zoekterm, want iets vinden op de UL-website vind ik nog best een uitdaging.
4. Leg op je website de grondslagen van de afvalscheiding uit; als ik de grondslagen ken, kan ik op de juiste manier scheiden. Toon me een uitgebreide lijst van wat waarin moet. Met uitleg. Dit is een universiteit; er is een kans dat je intelligente en leergierige mensen treft. Organiseer een excursie naar de afvalverwerker. Ik schrijf me bij deze alvast in. Mocht je het toevallig plannen in mijn vakantie, dan kijk ik het videoverslag wel terug.
5. Zorg ervoor dat ik, wanneer ik bij de afvalbakken sta, in een fractie van een seconde zie wat waarin moet. Dit is cruciaal. Ik wil niet tien seconden twijfelen bij de spoelkeuken van het Lipsius, terwijl er nog vijf mensen achter me staan te dringen. Waar moet in vredesnaam dat koffiebekertje in? Dankzij de columns van Mattijn de Groot (‘Papier hier’, Mare, 29 maart; ‘Plastic hier’, 19 april) heb ik nu begrepen dat het geplastificeerd karton is, maar nog steeds niet in welke bak het hoort. Instrueer de kantinemedewerkers, bevorder ze tot afvalscheidingscoach. Nu zeggen ze: ‘Ik weet het ook niet, gooi maar bij het restafval.’ Empower deze mensen, die op dagelijkse basis contact hebben met je afvalproducenten.
6. Deze is al genoemd: zorg ervoor dat er in de gebouwen alleen nog afvalscheidingsstations staan met een vaste, complete inrichting: plastic-metaal-drinkpakken, compost, restafval en papier (of waren er nog meer smaken?). Alleen naast de kopieerapparaten nog losse papierbakken; zo weinig mogelijk algemene prullenbakken. Dit is de moeilijkste opgaaf, maar als het lukt, zorgt het ook voor serieus succes. Waar nu nog een gewone prullenbak staat, plaats je er voor het komende jaar een bordje boven: “Deze bak is voor restafval. Breng plastic, papier en etensresten naar het afvalstation bij de kantine”. Na een jaar haal je de prullenbakken weg, met uitzondering van die paar die nog steeds vol blijken te zitten omdat ze kennelijk in een uithoek staan – de huismeester kan nu waarschijnlijk al voorspellen welke dat zijn.
7. Proef in bovenstaande de frustratie van een medewerker die graag afval in de juiste bak wil gooien, desinformatie ervaart, en dan in Mare het verwijt leest de hele zaak niet serieus te nemen.
Carolien van Zoest is secretaris en redacteur van het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO)