Stoltenbergs voorganger Jaap de Hoop Scheffer, introduceert de Noorweegse sec gen (‘That’s NATO-speak for secretary general’) van de grootste militaire alliantie ter wereld aan de studenten. Eigenlijk is Stoltenberg wel jaloers op ‘Jaap’, die nu doceert aan de Universiteit Leiden als hoogleraar. ‘Mijn grote ambitie was om academicus te worden. Somehow you succeeded at what I wanted.’

‘De wereld is onvoorspelbaarder, en onzekerder’, vertelde hij. ‘Het is op sommige vlakken veel gevaarlijkere wereld geworden.’ De NAVO moet zich kunnen aanpassen aan deze wereld. ‘Daarom moeten we meer investeren: veiligheid is niet gratis.’

‘Ik ben blij dat Nederland meer investeert, maar we moeten meer doen. Want we hebben beloofd twee procent aan defensie uit te geven. Na de Koude Oorlog gingen de uitgaven omlaag. Dat is goed, zolang je maar wel omhoog kan gaan als de spanningen weer omhoog gaan.’

De vragen van de studenten gingen van klimaatverandering (‘Dat heeft gevolgen voor de veiligheid, maar de NAVO is een militaire alliantie en heeft geen tools om het tegen te gaan’), naar de plannen van de Europese Unie om eigen veiligheidsstructuren op te zetten (‘Goed, zolang deze niet met de NAVO concurreren’), tot een kritische vraag of de NAVO zelf politietroepen wil inzetten (‘Het is niet mijn bedoeling geweest dat te suggereren, politie moet altijd vanuit de landen zelf komen’). 

En hoe zit het met de Verenigde Staten, wil een student weten: ‘Hoe gaan jullie om met de dreiging dat Trump de NAVO wil verlaten?’

Stoltenberg: ‘Actions speak louder than words. Belangrijker is het feit dat de VS juist de militaire aanwezigheid in Europa heeft vergroot. De laatste Amerikaanse tank vertrok in 2013 uit Europa. 

Nu zijn de VS weer terug, niet met één tank, maar een hele brigade. Ze hebben vijf, zes miljard dollar geïnvesteerd. Dit is wat nú gebeurt. Toen ik Trump ontmoette, zei hij: ‘NAVO is niet langer obsolete.’

In het noorden van Europa is de NAVO niet zo aanwezig, merkt een andere student op. ‘Vindt u dat dit zou moeten vermeerderen?’

‘NAVO is er wel in het noorden, maar we hebben meer nodig’, zegt Stoltenberg. ‘Ja, we hebben de Denen, maar ja…’ De zaal lacht. ‘Nee hoor, we houden in Noorwegen van de Denen’, herstelt hij zich. ‘We waren ooit samen een koninkrijk. Maar we hebben wel wat verschillen.’ 

Jaap de Hoop Scheffer geeft Stoltenberg manchetknopen als afscheidscadeautje. ‘Daarbij denk ik aan de woorden die George W. Bush ooit zei toen hij mij manchetknopen gaf: “Die wil ik niet over een paar dagen terugvinden op eBay.”’