Wetenschap
Trans-schouders, IJzerbrein, Bio-oogst
donderdag 15 februari 2018

Trans-schouders

Tieners die ontevreden zijn met hun biologische geslacht, kunnen in aanmerking komen voor een behandeling met hormonen die hun puberteit remmen, en vanaf hun zestiende voor geslachtshormonen. Als je gaat voor een lichaam van het andere geslacht, dan is het wel zo fijn als dat ook een beetje lukt. Dat gaat niet alleen om de stukjes lichaam in het ondergoed, maar ook om de rest. In The Journal of Sexual Medicine beschrijven onderzoekers van de Vrije Universiteit samen met onderzoeker Renée de Mutsert van het Leids Universitair Medisch Centrum een studie naar die rest. Zij maten 71 transvrouwen (die dus als jongetje geboren waren) en 121 transmannen, die van hun zestiende tot hun 22ste hormonen hadden gekregen. Kregen ze ook de bredere heupen of schouders waar ze waarschijnlijk op hoopten? Dat is belangrijk om te weten, want dan kan je tieners die de behandeling nog moeten ondergaan een realistisch beeld geven van wat ze te wachten staat.

Transvrouwen krijgen meer lichaamsvet en bredere heupen dan hun mannelijke leeftijdsgenoten die geen hormoonbehandeling hadden gekregen, maar nog niet zo uitgesproken als geboren vrouwen. De transjongens lijken wel echt meer op geboren jongens dan op vrouwen van hun leeftijd.

Er is de transsekse-wereld wat discussie over of je zo vroeg al moet beginnen met een ingrijpende hormoonbehandeling. De auteurs van dit artikel zijn voorstander: hoe eerder je begint, hoe beter de resultaten.

Bio-oogst

Biologische landbouw is niet zo populair onder biologen. Volgens veel studies is de opbrengst daarbij lager, dus je hebt meer vierkante kilometers nodig voor dezelfde oogst. Dan moet er meer natuur stuk om meer landbouwgrond te krijgen. Liever wat kunstmest en bestrijdingsmiddelen op de akkers, is de redenering.

Ecoloog Maarten Schrama beschrijft samen met Wageningse onderzoekers een langlopend experiment dat de twee landbouwstijlen vergelijkt. Dat gebeurt wel vaker, maar veel van die studies houden er na een paar oogsten weer mee op. De Wageningers hebben echter een proefboerderij waar ze al sinds 1989 bezig zijn.

Eerste conclusie: de verschillen in opbrengst waren minder groot dan wat de vakliteratuur meestal aangeeft. Bij sommige gewassen scheelt het niks, zelfs.

Die verschillen werden steeds kleiner, met de loop der jaren. Dat komt met name doordat de opbrengst van de biologische akkers steeds hoger wordt. Deels doordat de boer steeds beter leert hoe hij biologisch moet boeren, en deels omdat bij biologische landbouw de bodem steeds beter werd. ‘Het zou zelfs kunnen dat het verschil in opbrengst verdwijnt, maar dat zal een significante hoeveelheid tijd kosten’, schrijven Schrama en co hoopvol. Uiteraard zouden ze de data van één boerderij in Limburg niet willen extrapoleren naar de voedselvoorziening van de hele planeet, dus geven ze aan dat het mooi zou zijn als het experiment herhaald werd op andere plekken.

IJzerbrein

De radiologen van het Leids Universitair Medisch Centrum vermoeden dat bepaalde vormen van Alzheimer iets te maken hebben met een probleem in de ijzerhuishouding van het brein (Zie ook onze strip daarover). In een artikel in Neurobiology of Aging komen ze met meer bewijs daarvoor. Ze vergeleken hersenen van mensen met ‘vroege’ Alzheimer (voor je 65ste al klachten) met die van normale Alzheimerpatiënten. Met een combinatie van slim kleurstofgebruik en de superkrachtige MRI-scanner maken ze aannemelijk dat er bij die eerste groep patiënten inderdaad een ophoping van ijzer plaatsvindt, maar bij de tweede niet. Wat daar nou precies de oorzaak van is, is de volgende vraag.