Cultuur
Even je geest uploaden
Geïnspireerd door NASA onderzoekt theatergezelschap de Veenfabriek of het mogelijk is om te leven in de cloud, oftewel: zonder lichaam.
donderdag 8 februari 2018
Foto Kyve Productions

‘In het begin dachten we dat we het over de space elevator gingen hebben. Dat is die lift naar de ruimte, waar NASA mee bezig is. Dat is natuurlijk een totaal bizar, sciencefictionidee, maar tegelijkertijd is het wel echt. Althans, het zou echt kunnen.’

Joeri Vos is regisseur van Sleutelwerk: Space Elevator. Dat stuk van theatergroep de Veenfabriek wordt opgevoerd op het Bio Science Park. Thema: leven zonder lichaam, bijvoorbeeld door je geest te uploaden.

‘We bedachten dat je met een lift wel goedkoop spulletjes naar boven kan brengen’, zegt Vos. ‘Maar uiteindelijk blijft die ruimtevaart moeilijk, omdat je met een raket veertigduizend jaar onderweg bent naar bijvoorbeeld de dichtstbijzijnde ster. Dan zou je dus je geest moeten uploaden naar een systeem dat langer meegaat dan een menselijk lichaam – een leuke gedachte om op door te fantaseren.’

Het stuk heeft drie delen en begint met de presentatie van de wetenschappers.

‘We doen alsof we van de startup Space Elevator zijn, die voor hun opening de Veenfabriek heeft ingehuurd om muziek te maken. We laten de wetenschap een beetje los, maar het is wel gebaseerd op echte ontwikkelingen. We spelen ook onze eigen clichés, met de kunstenaartypes die grote plannen hebben, en de wetenschappers die zeggen: “Nou, nou, rustig aan. Zover zijn we eigenlijk nog niet.”

Deel twee speelt zich af in een laboratorium van de Hogeschool, ‘Het is een soort muzikale verbeelding over hoe het zou zijn om in de cloud te leven, zonder lichaam. Er komen flarden van teksten voorbij, en lekker desoriënterende geluiden.’

Het laatste deel speelt zich af in een ‘soort jaren zeventig lsd-trip-achtige vormgeving’, met als invalshoek Oosterse filosofie. Ronald Haufe speelt ‘zo’n gekke spirituele goeroe’. Vos: ‘Dat gaat ook over het uittreden uit je lichaam, dat de ziel niet echt onderdeel van het lichaam is.’

Het ‘Sleutelwerk’ uit de titel is ‘een nieuwe term voor iets dat we al langer doen’, zegt de regisseur.

‘Naast onze grote voorstellingen maken we ook een paar keer per jaar een kleiner en goedkoper project. We willen iets nieuws uitzoeken, zonder al te veel druk om veel publiek te moeten trekken en veel geld binnen te halen. Als een laboratorium, eigenlijk, al is dat deze keer letterlijk zo.’

Het is een ‘bijzondere, en ook toch wel tikkie enge plek’, vindt hij.

‘Na de voorstelling zaten we een biertje te drinken, en toen bedachten we dat op de eerste verdieping van het gebouw ook virussen liggen opgeslagen.

‘Ik heb het calamiteitenplan gelezen - daar word je niet heel vrolijk van. We dachten er eerst aan om het publiek een beetje bang te maken. Maar dat hebben we uiteindelijk toch maar niet gedaan. Dat was toch een beetje kill your darlings.’

Veenfabriek, Sleutelwerk: Space Elevator

BioPartner Center Leiden,

Gebouw 1, J.H. Oortweg 21

za 10 feb (16.00 en 20.00 uur)

en zon 11 feb (13.00 en 16.00 uur)

€ 17,50

Door Anoushka Kloosterman