Nieuws
'Vrouwen zijn geen voetnoot'
Geschiedenisonderwijs moet vaker over vrouwen gaan. Suze Zijlstra, universitair docent maritieme geschiedenis, is een van de ambassadeurs van het digitale platform F-Site, waarop leraren straks aanvullend lesmateriaal kunnen vinden.
donderdag 16 november 2017
Anna Maria van Schurman, de eerst vrouwelijke student. Door Jan Lievens, 1649

Wat gaat er precies gebeuren?

‘De rol van vrouwen in de geschiedenis zou in het onderwijs beter naar voren moeten komen. Twee organisaties zijn daarom een crowdfundingcampagne gestart op Voordekunst.nl: Jonge Historici en Van Gisteren. Zij willen dit voorjaar F-Site lanceren, een platform met aanvullend lesmateriaal, voor alle tien de tijdvakken die in bestaande lesmethodes worden behandeld.

‘Het is vooral bedoeld voor middelbare scholen, maar het is ook voor ons aan de universiteit een uitnodiging om hier nog meer mee aan de slag te gaan. Ik zie al wel een toenemende interesse, maar het is mooi dat er met dit project een klap op gegeven wordt. 

‘Behalve een service voor docenten, is F-Site ook een kritische campagne, die laat zien dat niet slechts de helft van de mensen heden en verleden bepaald hebben. Het laat zien dat vrouwen geen voetnoot zijn. Ook voor jongens belangrijk om te leren.’

Hoe bent u erbij betrokken geraakt?

‘Ik werd benaderd na een stuk op Overdemuur.org, een website waarvoor ik samen met andere historici schrijf. De aanleiding was een animatiefilmpje van de NOS, over de totstandkoming van onderwijsmateriaal. “De historicus” werd daarin als witte man gepresenteerd. 

‘Ik dacht: oké, hoe zit dat in items van de NOS zelf? Meer dan negentig procent van de historische experts die zij aan het woord lieten, bleken mannen te zijn – en bijna altijd wit, terwijl er intussen heus wel meer vrouwen zijn die historisch onderzoek doen en daar zinnige dingen over kunnen zeggen. Zoiets is belangrijk om te signaleren, zowel voor historici als voor journalisten.’

Over welke vrouwen zouden scholieren meer moeten leren?

‘Het educatiemateriaal is vooral door Van Gisteren ontwikkeld, maar ik zou het leuk vinden als Anna Maria van Schurman straks op F-Site te vinden is, die in de zeventiende eeuw als eerste vrouw aan een Nederlandse universiteit college volgde. Of Suze Groeneweg, die in 1918 al werd verkozen als Tweede Kamerlid toen er nog geen actief vrouwenkiesrecht was. Een voorbeeld als Anna Maria van Schurman laat ook weer zien dat het uitzonderlijk was dat zij mocht studeren. Ze mocht alleen college volgen vanachter een scherm.

‘Zelf doceer ik maritieme geschiedenis. Het hele verhaal over de zeevarende gemeenschap zou ook moeten gaan over de vrouwen die achterbleven en vervolgens voor een inkomen en voor het gezin moesten zorgen.’

En over de vrouwen die stiekem meegingen met een schip?

‘Er waren inderdaad ook vrouwen die zich niet neerlegden bij de standaard en die als man verkleed aan boord gingen. Maar áls dat al ontdekt werd, gebeurde dat vaak pas als ze doodgingen.’

Het educatiemateriaal is er dus al. Wat moet er nog gebeuren?

‘Het lesmateriaal is al ontwikkeld, met eerder toegekende fondsen. De crowdfunding is vooral bedoeld om het materiaal daadwerkelijk online beschikbaar te stellen. Daarvoor is 7.500 euro nodig en we zijn al over de helft.

‘Volgende week donderdag, 23 november, is er nog een benefietbijeenkomst bij Atria, het kennisinstituut voor vrouwengeschiedenis in Amsterdam, met mediawetenschapper Linda Duits en een pubquiz, om te testen hoeveel je al weet over vrouwen in de geschiedenis.’ MVW