Wetenschap
Politiek denker van internationaal formaat
woensdag 11 oktober 2017

Op 30 september 2017 is op tragische wijze een einde gekomen aan het leven van Glen Newey, hoogleraar Politieke Filosofie aan het Instituut voor Wijsbegeerte. Hij was een markante persoonlijkheid en een uniek geleerde, die op onnavolgbare wijze leiding gaf aan het cluster praktische filosofie in Leiden. Collega’s, vrienden en studenten zullen zijn eruditie, zijn toewijding en zijn gevoel voor humor verschrikkelijk missen. Glen was een politiek denker van internationaal formaat. Wereldwijd reageren vakgenoten geschokt op zijn dood.

In zijn wetenschappelijke werk richtte Glen Newey zich op de beloften en beperkingen van het politiek liberalisme. Hij schreef twee boeken over verdraagzaamheid als een problematisch ideaal in moderne democratieën: Toleration in political conflict (2013) en Virtue, reason and toleration (2008). Hij redigeerde een veelgeprezen bundel over vrijheid van meningsuiting: Freedom of expression: counting the costs (2008). Glen had weinig op met moralisme. Hij wilde anderen niet vertellen wat ze moeten denken. Hij wilde begrijpen wat er gebeurt wanneer politieke idealen zoals vrijheid en verdraagzaamheid stuiten op de harde werkelijkheid van meningsverschillen, conflicten en machtsrelaties, waarbij complexe en vaak tragische keuzes moeten worden gemaakt.

In meer algemene zin was Glen geïnteresseerd in de rol van rationaliteit en van idealen in de politiek. In zijn hoofdwerk After Politics (2001) bekritiseerde hij liberale politieke theorieën vanwege hun gebrek aan realiteitszin. Daarmee plaatste Glen zich in de voorhoede van de nieuwe ‘realistische’ politieke filosofie in de traditie van Machiavelli en Hobbes (over wiens Leviathan hij een handboek schreef). Glens werk heeft grote invloed gehad op denkers in deze traditie. Op stapel stond een bundel onder de titel Rogue Theodicy, waarin Glen zijn ideeën verder uitwerkte in dialoog met zijn critici. Het boek zal nu helaas moeten verschijnen zonder Glens repliek op de commentaren.

Onlangs legde Glen de laatste hand aan een boek over politieke filosofie, terwijl hij inmiddels alweer bezig was met twee nieuwe boeken: een over markten en een over slavernij. Glen Newey leverde vele bijdragen aan het publieke debat, onder andere via zijn veelgelezen en veelgeprezen blog voor de London Review of Books.

Naast deze omvangrijke academische productie was Glen maatschappelijk actief voor onder andere Amnesty International en de Fondation Shan, een stichting voor gehandicapte kinderen in Brussel.

Onze gedachten gaan uit naar zijn familie, die wij veel sterkte wensen.

- Zij collega's bij het Instituut voor Wijsbegeerte