‘We hebben buiten op een kookstelletje heel wat chemische stoffen zitten koken’, vertelt Bonny Vloet. Samen met haar studiegenoten van de master Media Technology laat ze in de werkplaats van het LIACS, in het Snelliusgebouw, het voorlopige resultaat zien: een zwarte smurrie in een schaaltje – en op hun vingers.
‘Dit is een magnetische vloeistof’, zegt Evelien Mols. ‘Oftewel: een ferrofluid.’ ‘Er zitten kleine metaaldeeltjes in’, vertelt Max Graven. Hij houdt een magneet onder het schaaltje, waardoor de vloeistof ineens op één plek samenklontert. ‘Heel magisch’, zegt hij. Het is een onderdeel van hun installatie, Fiat Lux, die vrijdag en zaterdag te zien is op de tentoonstelling Dark Matters in de Meelfabriek, net als nog veertien andere projecten van medestudenten.
‘Ferrofluid heeft iets mysterieus’, net als donkere materie’, verklaart Graven hun installatie. ‘Printertonerpoeder is het belangrijkste onderdeel’, zegt Mols.
Verderop in de werkplaats staat een oude platenspeler met een soort vissenkom op de draaischijf. ‘Van onderaf schijnen we met een lampje in de kom, dat bedekt wordt door de vloeistof’, vertelt Graven. ‘Tot we er een magneet boven houden: dan trekt de ferrofluid weg van het licht.’ ‘Door de draaibeweging van de platenspeler komen alle ferrofluids in de buurt van de magneet’, legt Vloet uit.
Jolanda Versteeg werkt intussen aan de installatie van haar team: Protopheus. Die bestaat uit een systeem met twee draaiende rollen, dat straks op een overheadprojector wordt geplaatst.
‘Protopheus is het verhaal van Prometheus, maar dan in een digitale wereld. Prometheus werd gevangengenomen, waarna een adelaar elke dag zijn lever kwam opeten, die ’s nachts weer aangroeide. Dat hebben we vertaald naar een moderne variant met artificial intelligence’, vertelt ze.
Via sheets kunnen bezoekers het verhaal straks besturen. ‘Ze kunnen het zowel voor- als achteruit afspelen. We wilden het graag analoog houden, zodat mensen de controle over het verhaal hebben.’ Een overheadprojector bleek gemakkelijk te vinden. ‘In ons lokaal stond al een kapotte, maar toen we een rondje door het gebouw liepen, kwamen we in verschillende lokalen nog verstofte exemplaren tegen.’
Arzu Sahin, Jente Insing en Stijn van Vilsteren vullen intussen ballonnen met water en afwasmiddel. ‘We willen niet te veel spoilen’, zegt Sahin. ‘Maar wij maken een interactieve installatie in het donker, waarin je dingen kunt ontdekken, die nog niet te ontdekken waren.’ ‘De wetenschap werkt namelijk net als een ijsberg, waarvan maar twintig procent te zien is boven het wateroppervlak’, zegt Van Vilsteren uit. ‘Ooit hopen we meer te ontdekken, waardoor de Dark Matter uiteindelijk kleiner wordt.’ Sahin: ‘Andere groepen hebben het thema nog letterlijker opgevat: het donker doet ertoe. Maar bij ons gaat het ook om de wetenschappelijke essentie.’
Deze donderdag moet al het materiaal op een of andere manier in de Meelfabriek terechtkomen.
‘De tentoonstellingslocatie zelf vormt eigenlijk nog een grotere uitdaging’, zegt Graven. ‘De Meelfabriek is heel tof, maar het hele pand heeft geloof ik maar twee stroompunten.’
‘Voor Protopheus kunnen we desnoods een zaklamp gebruiken’, zegt Versteeg. ‘En onze installatie, Detect werkt ook nog als de stoppen springen’, zegt Sahin. Ook Graven is er wel gerust op: ‘Onze nachten zijn deze week even wat korter, maar het wordt een open lab expo. Het hoeft dus ook weer niet té gepolijst.’ Insing: ‘We moeten alleen nog even 450 ballonnen vullen.’
Tentoonstelling New Media, New Technology: Dark Matters
Meelfabriek, vrijdag 2 juni, 15.00 – 21.00 en zaterdag 3 juni, 14.00 – 21.00, gratis